Báo cáo Tư tưởng, học thuyết chính trị - pháp lý nhân loại Những chặng đường tiêu biểu

Quá trình hình thành và phát triểncủa các tư tưởng, học thuyết chính trị -pháp lý trong lịch sử nhân loại giốngnhư dòng sông cuộn chảy, luôn phủ nặngphù sa cho những bến bờ Đông, Tây.Không ai có thể sống bằng tư tưởng,chân lý muôn đời là như vậy, nhưngcũng không thể sống thiếu tư tưởngđược, và sự thực là, các quốc gia, dân tộcvà cả nhân loại này đã và đang lần theonhững cơ sở tư tưởng, học thuyết chínhtrị - pháp lý, kinh tế ấy mà hoạt động vớinhau và với tự nhiên để rồi đạt đượcnhiều thành...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " Tư tưởng, học thuyết chính trị - pháp lý nhân loại Những chặng đường tiêu biểu "T¹p chÝ Khoa häc ®hqghn, Kinh tÕ – LuËt, T.xxI, Sè 3, 2005 T− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh trÞ - ph¸p lý nh©n lo¹i Nh÷ng chÆng ®−êng tiªu biÓu Hoµng ThÞ Kim QuÕ(*) Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hiÖn ë nhiÒu cÊp ®é: tr−êng ph¸i, häccña c¸c t− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh trÞ - thuyÕt, quan niÖm, ®Þnh ®Ò; ë c¶ b×nhph¸p lý trong lÞch sö nh©n lo¹i gièng diÖn chung vµ chuyªn ngµnh nh− c¸cnh− dßng s«ng cuén ch¶y, lu«n phñ nÆng quan ®iÓm vÒ téi ph¹m vµ h×nh ph¹t,phï sa cho nh÷ng bÕn bê §«ng, T©y. h×nh ph¹t th©n thÓ vµ tinh thÇn, kinhKh«ng ai cã thÓ sèng b»ng t− t−ëng, tÕ... mµ M«nteski¬ ®· luËn gi¶i rÊt s©uch©n lý mu«n ®êi lµ nh− vËy, nh−ng s¾c trong t¸c phÈm bÊt hñ “Tinh thÇncòng kh«ng thÓ sèng thiÕu t− t−ëng ph¸p luËt”.®−îc, vµ sù thùc lµ, c¸c quèc gia, d©n téc HÇu nh− c¸c luËn thuyÕt cña ng−êivµ c¶ nh©n lo¹i nµy ®· vµ ®ang lÇn theo hËu thÕ ®Òu cã ®iÓm khëi nguån ®©u ®ãnh÷ng c¬ së t− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh råi trong lÞch sö t− t−ëng nh©n lo¹i. T−trÞ - ph¸p lý, kinh tÕ Êy mµ ho¹t ®éng víi t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý cña thêi ®¹i saunhau vµ víi tù nhiªn ®Ó råi ®¹t ®−îc kh«ng b¾t ®Çu tõ h− v«, ng−êi hËu thÕnhiÒu thµnh tùu vÜ ®¹i vµ kh«ng Ýt chØ bæ sung, hoµn thiÖn cho phï hîp víinh÷ng thÊt b¹i. T− t−ëng lµ g×, sao cø nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. LÞch sö t− t−ëngh−, h−, thùc, thùc, cô thÓ mµ trõu t−îng, chÝnh trÞ - ph¸p lý còng nh− lÞch sö nh©nvõa gÇn mµ võa xa, ®«i khi kh«ng l¹, lo¹i nãi chung chØ lµ sù nèi tiÕp hîp quycòng kh«ng quen; v« h×nh nh−ng hiÖn luËt. C¸c t− t−ëng vÒ con ng−êi, gi¸ trÞh÷u trong tõng suy nghÜ, hµnh vi cña con ng−êi ®· ®−îc ®Ò cËp tõ xa x−a trongmçi mét con ng−êi vµ c¸c thiÕt chÕ quèc lÞch sö nh©n lo¹i, tõ trong kinh VÖ ®µ,gia vµ quèc tÕ. Theo dßng ch¶y v« tËn Upanisat, ®¹o ®øc PhËt gi¸o Ên §é, häccña cuéc sèng, t− t−ëng còng sinh s«i, thuyÕt Khæng Tö, Arixt«t... Víi häcnÈy në, ®em ®Õn nh÷ng suy t−, nh÷ng thuyÕt nh©n, Khæng Tö lµ ng−êi ®Çu tiªnquan niÖm míi vÒ x· héi, nhµ n−íc, ph¸p trong lÞch sö nh©n lo¹i ®Ò cËp ®Õn conluËt, kinh tÕ, ®¹o ®øc, v¨n ho¸... Nh÷ng ng−êi (trªn b×nh diÖn nh©n ®¹o chø ch−at− t−ëng ph¸p lý lu«n ®−a ra xem xÐt, ph¶i trªn b×nh diÖn nh©n quyÒn) [3; tr.3].lµm c¬ së cho mçi lÇn söa sang, ban Nh÷ng quan ®iÓm nµy ®· lµm c¬ së chohµnh ph¸p luËt hay ¸p dông ph¸p luËt viÖc h×nh thµnh quan ®iÓm vÒ quyÒn convµo cuéc sèng... Trong ch−¬ng tr×nh ®µo ng−êi ë c¸c thÕ kû XVII - XVIII. Céit¹o luËt häc ë tÊt c¶ c¸c quèc gia tiªn nguån cña t− t−ëng ph©n chia quyÒn lùctiÕn ®Òu cã mÆt bé m«n häc LÞch sö t− nhµ n−íc còng cã tõ thêi cæ ®¹i, «ng tæt−ëng chÝnh tÞ - ph¸p lý, ©u còng lµ ®iÒu cña nã chÝnh lµ bé ãc thiªn tµi Arixtèt....dÔ hiÓu. Nh÷ng t− t−ëng ®ã ®−îc thÓ C¸c bé luËt lµ mét trong nh÷ng minh(*) PGS. TS, Khoa LuËt, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 1 Hoµng ThÞ Kim QuÕ2 TriÕt lý ®ã cã trong c¸c dßng t− t−ëng, lýchøng, kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ kü thuËt, luËn khoa häc vµ c¶ trong triÕt lý d©nc¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ quyÒn, nghÜa vô gian. Ch¼ng h¹n, hiÖn nay chóng tahay chÕ tµi mµ lu«n hµm chøa nh÷ng t− ®ang yÕu, thiÕu vÒ khung ph¸p luËt xöt−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý nhÊt ®Þnh - c¬ lý vi ph¹m hµnh chÝnh vµ ®ang ®øngsë cña nh÷ng kiÕn gi¶i lËp ph¸p, nh÷ng tr−íc mét bÓ quy t¾c, luËt lÖ ph¸p luËt ënguyªn t¾c vµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt. lÜnh vùc nµy. C¬ së lý luËn - t− t−ëng ëTr−íc ®©y, C¸c M¸c ®· tõng nhËn xÐt, lÜnh vùc nµy ra sao, nªn b¾t ®Çu tõ ®©uc¸c bé luËt cæ nh− bé luËt La M· tÇm cì ®Ó thiÕt kÕ ®−îc mét khung ph¸p luËtlµ nh÷ng bé b¸ch khoa toµn th− vÒ x· thèng nhÊt, æn ®Þnh t−¬ng ®èi mµ viÖ ...