Báo cáo ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GIS ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG HẠN HÁN TẠI HUYỆN BẮC BÌNH, TỈNH BÌNH THUẬN

Theo National Drought Mitigation Center, hạn hán được xem là bắt nguồn từ sự thiếu hụt của lượng mưa trong một thời gian dài, dẫn đến sự khan hiếm nước phục vụ trong các hoạt động kinh tế- xã hội và môi trường.Tại Việt Nam, hạn được đánh giá là thiên tai gây thiệt hại nặng nề đứng thứ ba sau lũ, bão và có xu hướng xảy ra gay gắt do biến đổi khí hậu. Bắc Bình là một trong hai huyện của tỉnh Bình Thuận có nguy cơ suy thoái đất và hoang mạc hóa hàng đầu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GIS ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG HẠN HÁN TẠI HUYỆN BẮC BÌNH, TỈNH BÌNH THUẬN " HỘI THẢO ỨNG DỤNG GIS TOÀN QUỐC 2011 ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GIS ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG HẠN HÁN TẠI HUYỆN BẮC BÌNH, TỈNH BÌNH THUẬN (DROUGHT ASSESSMENT USING GIS: A CASE STUDY IN BAC BINH DISTRICT, BINH THUAN PROVINCE) Phạm Thị Thu Ngân(1), Phạm Bách Việt (2) (1) Phân viện Điều tra Quy hoạch Rừng Nam bộ (2) Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM Email: phamthungan89@gmail.com Abstract: In Vietnam, drought is natural disasters which caused the third severest damage after floods, storms and tends to occur more severe, more difficult to control due to climate change. Particularly in BacBinh district, BinhThuan province, drought has had a profound effect on the life and economy of the region.The objective of this study was to build map of drought in BacBinh district, assess its impact on agricultural areas and suggest preventive measures to minimize damage to the area. By integrating GIS and Multi-Criteria Analysis (MCA), six factors including precipitation, evaporation, groundwater, river density, soil type and slope were overlaid for identify drought risk areas. The results had three levels of drought in the dry season at BacBinh district, of which 42.3% of the serious drought areas; 57.5% the medium drought areas and 0.2% of the mild drought areas. Based on analysis of the drought areas and the local cultivation that the impact of drought on agriculture in 2005 was very strong, which the area of rice drought were up 61.5%, annual plants were up 95% and 89% of perennial plants drought. Keywords: GIS, Multi-Criteria Analysis (MCA), drought, BacBinh district.1. GIỚI THIỆU Theo National Drought Mitigation Center, hạn hán được xem là bắt nguồn từ sự thiếuhụt của lượng mưa trong một thời gian dài, dẫn đến sự khan hiếm nước phục vụ trong cáchoạt động kinh tế- xã hội và môi trường.Tại Việt Nam, hạn được đánh giá là thiên tai gây thiệthại nặng nề đứng thứ ba sau lũ, bão và có xu hướng xảy ra gay gắt do biến đổi khí hậu. BắcBình là một trong hai huyện của tỉnh Bình Thuận có nguy cơ suy thoái đất và hoang mạc hóahàng đầu ở khu vực Duyên hải Nam Trung bộ, mà tác nhân chính gây ra là do hạn hán. Với sốlao động trong ngành nông nghiệp chiếm 88,4% tổng số lao động, nên khi hạnxảy ra sẽ tácđộng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp và gây nhiều khó khăn cho người dân trong vùng. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về hạn hán, họ đã đưa ra các chỉ số để đánh giámức độ hạn. Các chỉ số được sử dụng như tỷ chuẩn lượng mưa (PN), thập phân vị (decile),chỉ số chuẩn hóa lượng mưa (SPI), chỉ số khắc nghiệt của hạn (PDSI), chỉ số ẩm cây trồng(CMI), chỉ số phục hồi hạn (RDI), chỉ số cung cấp mặt nước (SWSI). Cũng có những nghiêncứu về việc sử dụng viễn thám, GIS vào đánh giá nguy cơ hạn, phần lớn các nghiên cứu đềuđưa ra các chỉ số hạn dựa vào phân tích ảnh viễn thám như chỉ số khác biệt thực vật (NDVI),chỉ số trạng thái thực vật (VCI), chỉ số tình trạng nhiệt độ (TCI). Bài báo cáo tập trung xác định các yếu tố tự nhiên tác động đến hạn, phân hạng các yếutố dựa vào các chỉ số hạn, đồng thời kết hợp chồng lớp các yếu tố này trong GIS thành lập bảnđồ hạn hán. 123 HỘI THẢO ỨNG DỤNG GIS TOÀN QUỐC 20112. PHƯƠNG PHÁP2.1. Dữ liệu Dữ liệu thu thập gồm các loại bản đồ và số liệu khí tượng từ các trạm khí tượng thủyvăn phân bố ở các huyện và các tỉnh lân cận huyện Bắc Bình.Bảng 1: Dữ liệu bản đồ Tên Nội dung Năm Tỉ lệ NguồnBản đồ đất Việt Nam Phân loại các loại đất chính1996 1/1.000.000 Tổng cục địa chínhBản đồ địa hình tỉnh Bình Đường bình độ, thủy văn, 2005 1/100.000 Sở tài nguyên môiThuận giao thông, ranh giới trường tỉnh Bình ThuậnBản đồ hiện trạng sử dụng Phân loại 5 nhóm sử dụng 2005 1/100.000 Sở tài nguyên môiđất tỉnh Bình Thuận đất chính trường tỉnh Bình ThuậnBản đồ Hiện trạng tài nguyên Tuổi địa chất, hệ tầng- phức - 1/200.000 Cục Quản lý Tàinước dưới đất tỉnh Bình hệ nguyên nướcThuậnBản đồ hiện trạng khai thác, Diện tích khu tưới 2005 1/ ...