Báo cáo Về hai từ kinh điển và tiêu chí

Báo cáo "Về hai từ kinh đitieevaf tiêu chí " Nhiều giáo trình, bài giảng, công trình nghiên cứu khoa học do các cán bộ, giảng viên của ngành Ngôn ngữ học trước đây và Khoa Ngôn ngữ học hiện nay biên soạn có giá trị về mặt học thuật và sư phạm, được các đồng nghiệp trong và ngoài nước đánh giá cao, chẳng hạn: Ngữ pháp tiếng Việt: Tiếng -- từ ghép - đoản ngữ (Nguyễn Tài Cẩn, 1975),
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo "Về hai từ kinh điển và tiêu chí "Ch và nghĩa Hi n nay, các t ng g c ngo i nói chung và các t ng Hán - Vi t nói riêng ư c s d ngkhá ph bi n trên các phương ti n thông tin i chúng. Bên c nh nh ng trư ng h p nói úng,vi t úng cũng còn không ít các trư ng h p ngư i nói, ngư i vi t ã s d ng các t vay mư nnày m t cách không c n thi t, th m chí nói sai, vi t sai…Dư i ây, chúng tôi xin ăng m t bàivi t c a TS. Vũ Cao Phan v tình tr ng l m d ng hai t kinh i n và tiêu chí trên m t s tbáo…R t mong nh n ư c các ý ki n th o lu n, hư ng ng c a m i ngư i. V hai t kinh i n và tiêu chí Vũ Cao Phan 1. Siêu kinh i n là cái gì ây, thưa các b n phóng viên th thao. Cách nay không ndăm năm, l n u tiên tôi th y t kinh i n xu t hi n trên t Tin t c trong m t trư ng h p l :nhà bình lu n M.T. vi t: ó s là m t tr n u kinh i n khi c p n cu c ch m trán s pdi n ra gi a hai i bóng danh ti ng Barcelona và Real Madrid. Và tôi ã c theo dõi kxem cái s kinh i n y nó di n ra như th nào. Không như th nào c vì ch ng có gì cóth g i là kinh i n. Tư ng r ng ó ch là trư ng h p hy h u, không ng r ng t dè d t ban u (th ng ho cm i th y xu t hi n), cu i cùng thì g n ây c m t tr n u kinh i n ã ư c h u h t các báoth thao s d ng nói v cu c ng gi a các i bóng l n, ngay c khi ó ch là nh ngtr n u r i r c ho c u lo n xì ng u. Báo nghe và báo xem vào cu c ch m hơn (ch c làcòn nghe ngóng) nhưng m t khi h ã khoái s d ng r i thì kinh i n ư c x ng chu ngtho i mái trong các chương trình phát v bóng á, th m chí g n ây còn luôn nghe th y ti nggào trên màn hình: Các b n hãy mau chóng d oán v tr n u siêu kinh i n này nh n ư c..... Kinh th t y! V y kinh i n nghĩa là gì? Kinh i n là m t t Hán -Vi t. Gi i nghĩa v t này h u như t t c các t i n xu t b nlâu nay t i Vi t Nam (và c Trung Qu c) u th ng nh t: 1- Tác ph m có giá tr m u m c, tiêubi u; có nh hư ng l n cho m t h c thuy t, m t ch nghĩa, m t tôn giáo. 2- Tác gia c a các tácph m y (nhà kinh i n). 3- Có tính quy chu n, bài b n, c i n. Ch m h t. V y thì t i sao l icó cách hi u, cách s d ng như trên? Theo thi n ý c a tôi (mà ch c úng), nguyên do là ban u m t vài bình lu n viên bóng á - như b n M.T nói trên - ã d ch t classic (ti ng Anh -ho c classique, classico... c a các ngôn ng n- Âu khác) sang ti ng Vi t theo nghĩa “kinh i n” (ch không hi u sao trư c kia h ã không d ch như v y), r i d n dà nó ư c ăn theo.Th c ra, classic (classique, classico...) trong các ngôn ng y còn có nghĩa là l n, là hay, là cóch t lư ng cao... (t kinh i n trong ti ng Vi t không có nghĩa này). Do ó, a classic game offootball ph i ư c d ch là m t tr n bóng hayho c m t tr n u l n thì m i úng nghĩa.G i là tr n u kinh i n nghe có v sang, có v ch nghĩa nhưng th c là ã làm h ngti ng Vi t. i u áng nói n a là ngư i ta còn th bút i xa hơn, n m c ch ng th hi u h chophép t kinh i n còn mang nghĩa gì n a. Xin d n ra ba trư ng h p g n, t ba t báo khácnhau: Như v y, Barca ã k t thúc tháng kinh i n (?) v i nh ng k t qu áng th t v ng(Khăn tr ng cho Rijkard, H.NH, trang 21, Th thao & Văn hoá s 31, 13/ 3/ 2007); ituy n Pháp ã tr n Italia b ng chi n th ng 3-1 nhưng h v n c ti c nu i... n u Zidan khôngnh n th r i sân sau cú húc u kinh i n (?) (ch c tác gi này cho r ng kinh i n g nnghĩa v i kinh kh ng?) (Les Bleus- b t ng x ng áng -H.N, trang 20, báo Bóng á s301, 29/12/2006); Bình nh sau chi n th ng kinh i n trư c Bình Dương ang r t ph nkhích (Cu c chi n c a nh ng ngư i hàng xóm -T.V, trang 7, Tin t c s 2130, 25/ 3/2006).Th t h t bi t! 2.Tiêu chí ơi, sao em hoành tráng v y? So v i t kinh i n, t tiêu chí còn có m ts ph n áng báo ng hơn. Nó cũng ư c dùng nhi u nh t b i các phóng viên th thao (v inghĩa sai l c). Nhà báo khá n i ti ng trong các bài bình lu n bóng á N.N liên t c dùng sai tnày. Bây gi thì t tiêu chí tr thành a nghĩa trên m i lĩnh v c: kinh t , văn hoá-xã h i, chínhtr .... th m chí ngay c các danh nhân và m t s v lãnh o cũng thư ng dùng, và dùng sai(xem các phát bi u ư c phát trong chương trình th i s c a VTV1 bu i 19h, các ngày 29tháng 10 năm 2005, ngày 8 tháng 2 năm 2007 và ngày 24 tháng 3 năm 2007. nh ng phátbi u này, các v còn dùng sai c t n i hàm n a). Tôi th ng kê m t cách ng u nhiên thì th y ttiêu chí ít nh t cũng có dăm b y ch c trư ng h p báo chí dùng sai. D n ra ây m t vài ví dxem t này ã ư c hi u v i nh ng nghĩa như th nào: a. Không rõ ho c vô nghĩa (kho ng 10%): i n Biên Ph là m t tiêu chí quan tr ng (?) i v i th gi i th ba (tiêu m t bài trang 6, Tin t c s 1519, 26/3/2004); Tiêu chí caonh t ánh giá trình khoa h c và k thu t c a m t nư c là gi i Nobel (M t góc nhìnph n bi n (GS. TSKH N.X.H, trang 4, báo Lao ng s 250, 10/9/2006); Tiêu chí ch nd a trên 4 tiêu chu n mà b t bu c m t sinh viên ph i t ư c (Nguy n Ki u Liên: ngư iVi t Nam duy nh t... ( .T, trang Hà N i, báo Lao ng s 352, 18/12/2003); âu là tiêu chíchu n... các tiêu chí ch trương(?) không vư t quá i n trư ng 41V/m... ( Cơn ác m ng tr măng ten ti p phát (H.H, Khoa h c và Công ngh s 41, 9/10/ 2003); Chúng tôi th ng nh tm t tiêu chí r ng chuy n khi ó, ai làm ngư i y ph i ch u trách nhi m (Khi nào ph i d y,lúc nào c n d - T.H, trang 5, báo Lao ng s 120, 3/ 5/ 2006); V y tiêu chí h i viên (?) c a ng y th nào? Khi mà càng c sách càng tr nên ơn c (Cu c trò chuy n gi a nhà vănvà b n c- L.T.L.H, trang 42, Th thao & Văn hoá s 34, 29 / 4/ 2005); Tiêu chí c a cu cthi này s hoàn toàn m i l v hình th c, hư ng n vi c tuy n ch n, tìm ki m s vư t tr i vtrí tu , ph m ch t, nhân cách, hi u bi t bên c nh nét p hình th ( S p có hoa h u tài năngVi t - T.P, trang 37 , Th thao & Văn hoá s 27, 3/ 3/ 2007). b. V i nghĩa m c tiêu, m c ích (30%): Ba i m là m c tiêu c a Real nhưng cũng làtiêu chí hư ng n c a Betis (Real ti p t c kém? P.Q trang 11, Th thao s 255, 29/ 10/2005) ...