Báo cáo XÂY DỰNG XÃ HỘI VIỆT NAM LÀNH MẠNH, VĂN MINH, TIÊN TIẾN

Chúng ta lấy làm vinh dự và phấn khởi bao nhiêu vì nhân dân ta đã và đang góp phần xứng đáng vào cuộc đấu tranh thắng lợi của loài người tiến bộ vì hòa bình, độc lập, tự do, chủ nghĩa xã hội, thì chúng ta cũng có quyền tự hào bấy nhiêu về những trang sử vẻ vang ông cha ta đã viết nên trong mấy nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước. Lao động và đấu tranh, anh hùng và sáng tạo, là lẽ sống của một xã hội văn minh. Giữa cuộc đấu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " XÂY DỰNG XÃ HỘI VIỆT NAM LÀNH MẠNH, VĂN MINH, TIÊN TIẾN " Xã hội học số 2 - 1983 XÂY DỰNG XÃ HỘI VIỆT NAM LÀNH MẠNH, VĂN MINH, TIÊN TIẾN Giáo sư Viện sĩ NGUYỄN KHÁNH TOÀN Chúng ta lấy làm vinh dự và phấn khởi bao nhiêu vì nhân dân ta đã và đanggóp phần xứng đáng vào cuộc đấu tranh thắng lợi của loài người tiến bộ vì hòabình, độc lập, tự do, chủ nghĩa xã hội, thì chúng ta cũng có quyền tự hào bấy nhiêuvề những trang sử vẻ vang ông cha ta đã viết nên trong mấy nghìn năm đấu tranhdựng nước và giữ nước. Lao động và đấu tranh, anh hùng và sáng tạo, là lẽ sống của một xã hội vănminh. Giữa cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước của nhân dân ta trong quá khứ vàbản anh hùng ca của thế hệ Hồ Chí Minh ngày nay, có một mối quan hệ khăngkhít, đều vì chính nghĩa, để giành quyền sống, quyền tự do, quyền sung sướng. Trong Nghị quyết của Bộ Chính trị về chính sách khoa học và kỹ thuật, vềphương hướng nghiên cứu và hoạt động của các ngành khoa học xã hội có nêu rõ:“Tổng kết những bài học lịch sử của sự nghiệp dựng nước và giữ nước, giáo dụctruyền thống đoàn kết đấu tranh, anh hùng bất khuất, lao động cần cù, thông minhsáng tạo, phong cách sống, lao động, chiến đấu cao đẹp của dân tộc Việt Nam”( 1 ). Bốn nghìn năm văn hiến đã tạo nên một dân tộc kiên cường, bất khuất, dũngcảm, thông minh. Một dân tộc không khi nào chịu lùi bước trước bất cứ một khókhăn, trở ngại, gian nan, thử thách nào, bất cứ từ đâu đến, từ thiên nhiên hay từ conngười, là một dân tộc biết tự tôn, tự trọng. biết bảo vệ phẩm giá và danh dự củamình, là vì đối với dân tộc ấy, không có gì quý hơn độc lập, tự do. 1 Nghị quyết của Bộ Chính trị về chính sách khoa học và kỹ thuật, tr. 32. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học www.ios.org.vn Xã hội học số 2 - 1983 Xây dựng xã hội Việt Nam... 31 Nói thế, có thể có nhà xã hội học uyên bác phương Tây cho rằng người ViệtNam chúng ta có tật lý tưởng hóa và hiện đại hóa lịch sử nước mình. Không phải ngẫu nhiên mà từ thời xa xưa, người Việt đã có ý thức về độc lập tựdo. Rất lâu, trước khi những luồng văn minh của các nước lớn châu Á thời cổTrung Hoa, Ấn Độ v.v... tràn xuống phía Nam, người Việt, một chi nhành củadòng Bách Việt thuộc ngữ hệ Nam Á, đã tập hợp nhau lại trên một lãnh thổ baogồm nước Việt Nam ngày nay, thành cộng đồng dân tộc Việt Nam, có nền văn hóariêng, lối sống riêng, một hình thức Nhà nước cổ đại - nước Văn Lang dựa trên nềndân chủ và bình đẳng làng xã cổ xưa, sinh sống bằng nghề nông (trồng lúa nước). Từ đó, ý thức về quyền làm chủ của cộng đồng Việt nảy sinh rất sớm. Trong những điều kiện lịch sử, xã hội và địa lý lúc bấy giờ, phải trải qua mộtthời kỳ lâu dài chung sức chung lòng, chung lưng đấu cật, mới xây dựng nên đượcmột cộng đồng dân tộc có nếp sống riêng, nền văn hóa riêng, một lãnh thổ riêng,một tâm lý riêng. Tâm lý ấy, có thể tạm gọi là tâm lý xã hội, không phải cái gì kháchơn là ý thức cộng đồng về quyền lợi và nghĩa vụ, được thể hiện trong hoạt độngthực tiễn, trong những lúc phải bảo vệ đất đai và cộng đồng chống giặc ngoại xâm,ở tình đoàn kết chiến đấu. Vì cộng đồng sống theo chế độ cùng làm cùng hưởng trên tinh thần bình đẳng,ngày nay người ta gọi là tình đồng cam cộng khổ, đỉnh cao của tính cộng đồng làtính đoàn kết dân tộc. Bắt nguồn từ thưở nhân dân lao động - những người đã xây dựng nên nền vănminh nông nghiệp sông Hồng, dưới thời đại các vua Hùng, là người chủ của đấtnước và vận mệnh mình, ở Việt Nam, tình đoàn kết dân tộc đã trở thành sức mạnhthần kỳ, nhờ nó mà nhân dân ta đánh bại tất cả các thế lực ngoại xâm, cả những lúcchúng được coi như vô địch đối với thế giới đương thời. Yêu nước đi liền với đoàn kết toàn dân, đó là lá cờ quyết chiến quyết thắng củadân tộc ta. Bởi vì từ xưa, trong trí óc và tâm hồn của người dân Việt Nam, nước vàdân là một. Có lòng yêu nước chân thật thì phải có tình yêu dân, thương dân, quýdân. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học www.ios.org.vn Xã hội học số 2 - 198332 NGUYỄN KHÁNH TOÀN Công lao dựng nước và giữ nước, gánh nặng thuộc về nhân dân. Thực chất, đâylà vấn đề nhân nghĩa. Cách đây 600 năm, Nguyễn Trãi đã nói: “Việc nhân nghĩacốt ở an dân quân điếu phạt trước lo trừ bạo”, và “lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấychí nhân thay cường bạo”; đề ra những nguyên lý cao siêu, Nguyễn Trãi không thểkhông nghĩ đến và “nhớ ơn kẻ cấy cày”. Giải phóng đất nước khỏi giặc ngoại xâm, giải phóng nhân dân khỏi lũ bóc lộttham tàn, để cho nước mạnh, dân giàu. Dân có giàu - ăn no, mặc lành, được họchành, làm chủ cuộc sống của mình bằng lao động - thì nước mới mạnh, không rơivào tay giặc ngoài. Tổng kết kinh nghiệm mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của nhân dân tavà kinh nghiệm đấu tranh trong nửa thế kỷ nay của loài người tiến bộ vì hòa bình,độc lập, tự do và tiến bộ xã hội, Bác Hồ muôn vàn kính yêu đã rút ra từ mối tìnhnhân nghĩa cao cả nhất - chủ nghĩa nhân đạo cộng sản, những lời dạy soi sáng conđường của chúng ta đi từ chủ nghĩa yêu nước tới chủ nghĩa xã hội khoa học. - Không có gì quý hơn độc lập, tự do. - Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết ; Thành công, thành công đại thành công. - Trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nàocũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. - Suốt đời làm đầy tớ trung thành của nhân dân. Những giá trị văn hóa và tinh thần - mà chí khí anh hùng và lòng nhân nghĩa, ưuái là cốt lõi, và tình đoàn kết dân tộc là biểu hiện sáng ngời - đã được đúc nên từtrong hành động thực tiễn, lao động sáng tạo ...