Bảo đảm tính ổn định của hệ thống pháp luật - yêu cầu quan trọng trong xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật

Tính ổn định của hệ thống pháp luật là một trong những tiêu chuẩn của pháp luật trong nhà nước pháp quyền. Tuy nhiên, sự ổn định không thể hiện ở việc hệ thống pháp luật ấy là nhất thành bất biến, không có sự thay đổi qua thời gian. Bài viết trình bày khái quát về tính ổn định của hệ thống pháp luật, tính ổn định của hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay, giải pháp nâng cao tính ổn định của hệ thống pháp luật Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo đảm tính ổn định của hệ thống pháp luật - yêu cầu quan trọng trong xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT BẢO ĐẢM TÍNH ỔN ĐỊNH CỦA HỆ THỐNG PHÁP LUẬT - YÊU CẦU QUAN TRỌNG TRONG XÂY DỰNG, SOẠN THẢO VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT Nguyễn Văn Cương* * TS. Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: tính ổn định của hệ thống Tính ổn định của hệ thống pháp luật là một trong những tiêu chuẩn pháp luật; hệ thống pháp luật; nhà của pháp luật trong nhà nước pháp quyền. Tuy nhiên, sự ổn định nước pháp quyền; văn bản quy phạm không thể hiện ở việc hệ thống pháp luật ấy là nhất thành bất biến, pháp luật không có sự thay đổi qua thời gian. Vì nếu tuyệt đối hóa tính ổn định của hệ thống pháp luật, chúng ta sẽ có một hệ thống văn bản xơ cứng, Lịch sử bài viết: lạc hậu quá xa so với sự phát triển của đời sống kinh tế - xã hội. Nhận bài : 04/09/2018 Biên tập : 20/09/2018 Duyệt bài : 26/09/2018 Article Infomation: Abstract Keywords: stability of legal system; This article provides the discussions of the theoretical aspect of legal system; Rule of law; legal stability of a legal system as one of the standards for the presence normative documents. of rule of law in a country. However, the stability does not reflect that the legal system is likely unchanged, without any modification Article History: over the time. If the stability of the legal system is absolutely Received : 04 Sep. 2018 prioritized, there will be a non-flexible legal system that is far Edited : 20 Sep. 2018 behind the development of the socio-economic life. Approved : 26 Sep. 2018 1. Khái quát về tính ổn định của hệ luật và hệ thống pháp luật trong nhà nước thống pháp luật pháp quyền1. Theo các chuyên gia của Dự Tính ổn định của pháp luật nói riêng án Công lý thế giới (World Justice Project)2, và hệ thống pháp luật nói chung là một yêu pháp luật trong nhà nước pháp quyền phải cầu quan trọng trong các tiêu chuẩn của pháp đáp ứng 5 yêu cầu cơ bản, trong đó có yêu 1 GS. TSKH. Đào Trí Úc và PGS. TS. Trương Thị Hồng Hà (đồng chủ biên), Hoàn thiện hệ thống pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2018, tr. 64-65. 2 Xem: http://worldjusticeproject.org/ 10 Số 18(370) T9/2018 NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT cầu “pháp luật phải rõ ràng, được công bố, Tính ổn định của hệ thống pháp luật ổn định”3. Yêu cầu về tính ổn định được không nhất thiết phải thể hiện ở việc hệ giải thích theo hướng các văn bản quy phạm thống pháp luật ấy là nhất thành bất biến, pháp luật (VBQPPL) phải ổn định ở mức đủ không có sự thay đổi qua thời gian. Sự ổn để công chúng có thể nắm vững được hành định của hệ thống pháp luật chỉ là ổn định vi nào được phép và hành vi nào bị cấm và tương đối, vì nếu tuyệt đối hóa tính ổn định không được sửa đổi hoặc bị làm lệch một của hệ thống pháp luật chúng ta sẽ có một cách bí mật hoặc bằng quyết định hành hệ thống văn bản xơ cứng, lạc hậu quá xa chính. Trong tác phẩm “Đạo của pháp luật” so với sự phát triển của đời sống kinh tế - xã (The Morality of Law) xuất bản năm 1969, hội; từ đó làm suy giảm vai trò tích cực của giáo sư luật Đại học Harvard - Lon Fuller pháp luật (vai trò mở đường, thúc đẩy phát cho rằng, một văn bản luật sẽ mất hiệu lực triển) và tính khả thi của chính các quy định nếu mắc phải 8 lỗi cơ bản sau: (1) Không trong hệ thống pháp luật. chứa đựng quy phạm cụ thể (chỉ bao hàm Có thể thấy, tính ổn định của hệ thống các khẩu hiệu mà không bao hàm đầy đủ mô pháp luật thể hiện ở ba khía cạnh chính sau thức quy phạm theo đúng công thức giả định, đây: quy định và chế tài); (2) Không công khai Thứ nhất, tính ổn định của hệ thống (văn bản đã được ban hành nhưng đối tượng pháp luật được thể hiện ở sự ổn định (không bị điều chỉnh lại không biết hoặc khó biết thay đổi) về nội dung chính sách mà hệ được); (3) Chứa đựng quy phạm khó hiểu, thống pháp luật theo đuổi, đặc biệt là rõ và không rõ ràng hoặc hiểu theo nhiều nghĩa ổn định về mục tiêu, định hướng và hệ giá khác nhau (điều này khiến cho thông điệp trị nền tảng cùng các nguyên tắc chi phối. của văn bản trở nên không rõ ràng); (4) Áp Việc tiếp tục duy trì các chính sách có lợi dụng hiệu lực hồi tố; (5) Chứa đựng các quy cho sự phát triển của đất nước được xem là định mâu thuẫn nhau; (6) Đưa ra các yêu cầu góp phần bảo đảm tính ổn định của hệ thống vượt quá khả năng chấp hành của người bị pháp luật. Tuy nhiên, điều này không loại điều chỉnh hoặc vượt quá khả năng thi hành trừ việc sửa đổi, bổ sung nhằm cải thiện chất của cơ quan thực thi pháp luật; (7) Không ổn lượng của chính sách, chất lượng của pháp định (thay đổi quá nhanh chóng); (8) K ...