Bảo quản tinh cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) dài hạn bằng nitơ lỏng (P1) I.

Bảo quản tinh cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) dài hạn bằng nitơ lỏng (P1)I. Ðặt vấn đề Cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) thuộc họ Pangsiidae là loài cá bản địa ở hạ lưu sông Mêkông. Ðồng bằng sông Cửu Long có truyền thống nuôi cá tra ở quy mô nông hộ từ lâu đời. Trước đây nguồn giống được vớt từ sông Tiền và sông Hậu. Bắt đầu từ năm 2000, phương pháp khai thác này đã bị nghiêm cấm để bảo vệ nguồn lợi tự nhiên. Trong quy trình sản xuất nhân tạo cá tra, một vấn đề còn tồn tại...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo quản tinh cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) dài hạn bằng nitơ lỏng (P1) I. Bảo quản tinh cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) dài hạn bằng nitơ lỏng (P1) I. Ðặt vấn đề Cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) thuộc họ Pangsiidae là loài cá bản địa ởhạ lưu sông Mêkông. Ðồng bằng sông Cửu Long có truyền thống nuôi cá tra ở quy mônông hộ từ lâu đời. Trước đây nguồn giống được vớt từ sông Tiền và sông Hậu. Bắt đầutừ năm 2000, phương pháp khai thác này đã bị nghiêm cấm để bảo vệ nguồn lợi tựnhiên. Trong quy trình sản xuất nhân tạo cá tra, một vấn đề còn tồn tại là cá đực thànhthục sinh dục chậm hơn cá cái từ 2- 4 tuần. Phương pháp bảo quản tinh đông cá tra cóthể giúp các trại giống mở rộng sản xuất cũng như giảm chi phí nuôi giữ số lượng cáđực. Kỹ thuật bảo quản tinh đông còn phục vụ cho các công nghệ di truyền khác nhưtạo cá mẫu sinh hoặc phụ sinh. Hiện các nghiên cứu về bảo quản đông lạnh tinh cá tratrên thế giới còn rất hiếm hoi. Viện nghiên cứu Nuôi trồng Thuỷ sản II đã tiến hành nghiên cứu “Phương phápbảo quản tinh cá tra dài hạn bằng nitơ lỏng” trong thời gian từ tháng 5/2001- 10/2003 tạixã An Thái Trung, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Nghiên cứu này là một phần củanhiệm vụ thường xuyên “lưu giữ nguồn gen và giống thuỷ sản nước ngọt” hướng tớiviệc hình thành ngân hàng gen, góp phần bảo vệ đa dạng sinh học các giống loài thuỷsản. II. Phương pháp nghiên cứu 1. Thu hồi mẫu tinh cá Cá tra đực được tiêm 1.000 IU HCG/kg (Human Chorionic Gonadotropin), thụtinh sau khi tiêm 12 giờ ở nhiệt độ phòng, tinh được giữ lạnh trong các bơm tiêm ở 4oC. 2. Ðánh giá chất lượng tinh dịch cá - Xác định độ vận động: Ðộ vận động của tinh trùng được xem bằng kính hiểm vi quang học Meiji, độphóng đại 400 lần trước khi làm đông. Dùng một sợi kẽm nhỏ dẹt chấm vào tinh dịch,phết lên lam kính, sau đó thêm một giọt nước hoạt hoá tinh trùng để xem độ vận độngcủa nó. Tinh trùng có ba hình thức vận động: tiến thẳng, xoay tròn và lắc lư. Trong thínghiệm chỉ sử dụng những mẫu tinh dịch có tỷ lệ tinh trùng vận động tiến thẳng trên80%. Ðộ vận động của tinh trùng cũng đựơc ở từng thời điểm của quy trình làm đôngnhư: sau thời gian cân bằng, ngay sau khi làm đông và sau các thời gian bảo quản khácnhau. - Xác định mật độ tinh trùng: Mật độ tinh trùng được kiểm tra bằng buồng đếm hồng cầu dưới kính hiểm vi vìcó độ phóng đại 400 lần. Tinh dịch được pha loãng 4.000 lần đề dễ dàng đếm số lượngtinh trùng trong các ô đếm hồng cầu. Công thức tính mật độ tinh trùng: D = N x R x 4.000 x 1.000 / 80 Trong đó: D: mật độ tinh trùng (tinh trùng/ml) N: tổng số tinh trùng trong 80 ô đếm R: hệ số pha loãng - Ðo độ pH: Ðộ pH của tinh dịch được đo bằng máy pH WTW (Ðức). Nhúng đầu điện cựccủa máy đo pH vào tinh dịch, đọc kết quả khi có dấu hiệu báo kết thúc quá trình đo. 3. Pha loãng tinh với dung dịch bảo quản và cân bằng hoá Thí nghiệm sử dụng dung dịch bảo quản Hanks không canxi (Calcium- FreeHanks Balance Salt Solution) và dung dịch Hanks (Hanks Balance Salt Solution)(bảng1). Chất chống đông được sử dụng là 10% DMSO. Bảng 1. Thành phần của các dung dịch bảo quản Hanks không Thành phần Hanks (g/l) canxi (g/l) NaCl 8,00 8,89 KCl 0,40 0,44 CaCl2.2H2O 0,16 MgSO4.7H2O 0,20 0,22 Na2HPO4 0,06 0,13 KH2PO4 0,06 0,07 NaHCO3 0,35 0,39 C6H12O6(Glucose) 1,00 1,11 Tinh dịch và dung dịch bảo quản được giữ lạnh ở 40C trước khi pha loãng.Tỷ lệpha loãng của tinh dịch và dung dịch bảo quản là 1:9 trong các thí nghiệm của năm2000- 2002 và tỷ 1:5 trong thí nghiệm của năm 2003. Thời gian cân bằng là 5 phút.Trong thời gian cân bằng, tinh dịch pha loãng được bơm vào các cọng rạ 0,25ml. Ðoạn0,5cm cuối của ống được để trống nhằm tránh cho tinh trùng tiếp xúc với nước trongquá trình rã đông. Dùng kẹp hơ nóng để hàn dính đầu ống. 4. Làm đông và bảo quản Tinh dịch pha loãng được bằng máy đông tinh Nicool LM10 theo quy trình làmđông như sau: Từ 40C đến - 40C tốc độ hạ nhiệt 40C/ phút, từ -40 đến -420C tốc độ hạnhiệt 8-100C/phút. Tiếp theo, mẫu được nhúng thẳng vào nitơ lỏng (-1960C) trong 10phút. Sau khi kết thúc quá trình làm lạnh, các mẫu tinh đông được bảo quản lâu dàitrong bình nitơ lỏng GT35. 5. Rã đông Các cọng rạ chứa tinh đ ...