Bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững: Một số vấn đề đặt ra ở các tỉnh/thành phố duyên hải miền Trung

Bài viết "Bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững: Một số vấn đề đặt ra ở các tỉnh/thành phố duyên hải miền Trung" nhằm giới thiệu đến bạn đọc về bảo tồn tính chân xác của di sản văn hóa với ý niệm: Bảo tàng sinh thái và nhân học (Museum of Ecology & anthoropology), phát triển du lịch bền vững, một số vấn đề đặt ra từ các tỉnh/thành phố duyên hải miền Trung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững: Một số vấn đề đặt ra ở các tỉnh/thành phố duyên hải miền TrungMiền Trung - Tây Nguyên Bảo tồn Di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững: Một số vấn đề đặt ra ở các tỉnh/thành phố duyên hải miền Trung ? Nguyễn Chí Trung* B ảo tồn và phát triển là hai khái niệm ngày nay đang được sử dụng rất phổ biến mà hầu như ai cũng biết, đến mức nó trở thành tiêu đề, khẩu hiệu ở khắp mọinơi, trên mọi lĩnh vực của cuộc sống, hoạt động khoahọc, sản xuất và hội họp. Tuy nhiên, trên thực tế bảotồn cái gì và phát triển như thế nào là vấn đề đặt rađể tạo nên sự thống nhất giữa nội hàm của hai kháiniệm: Bảo tồn và Phát triển. Đặc biệt trên lĩnh vực bảotồn tính chân xác của di sản văn hóa và phát triển dulịch bền vững. Trong phạm vi của bài viết này, chúngtôi xin được trao đổi thêm về nhận thức xung quanhlĩnh vực này và một số vấn đề từ thực tiễn ở các tỉnh/thành phố duyên hải miền Trung - Việt Nam (Thừa nhân văn, nơi chúng được sáng tạo ra và tiếp tục lưuThiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình truyền, không tách rời với đời sống hàng ngày của cácĐịnh, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận). cộng đồng dân cư. Hay trong một khái niệm cô đọngVới quan điểm, nhận thức: Di sản văn hóa là một đó là “Bảo tàng sống”. Một ví dụ cho loại hình này cótrong những bộ phận quan yếu nhất của các nguồn bảo tàng lịch sử kiến trúc, cư dân đô thị Khu phố cổtài nguyên du lịch hay đúng hơn là nếu không có di Hội An/Di sản kiến trúc đô thị - Di sản văn hóa thếsản thì đừng nói đến phát triển du lịch, đồng thời đây giới. Bởi ngày nay môi trường sinh thái, văn hóa/nhâncũng là loại sản phẩm du lịch mang sắc thái độc đáo, văn được xem là yếu tố mà con người quan tâm ưu áiđa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và có hàng đầu cho việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển bềntính cạnh tranh cao. vững. Thực ra, những vấn đề nêu trên đã được phát 1. Bảo tồn tính chân xác của di sản văn hóa với triển từ cuối thế kỷ XX đến nay, khi mà diện mạo củaý niệm: Bảo tàng sinh thái và nhân học (Museum nhiều quốc gia, nhất là các nước đang phát triển, cóof Ecology & Anthropology) sự thay đổi nhanh chóng, văn minh nông thôn đang từng bước nhường chỗ cho văn hóa, văn minh đô thị. Trước hết cần phải nói rằng khái niệm bảo tàng Xu hướng đô thị hóa đang trở thành một quá trình tấtmà chúng tôi muốn dùng ở đây không chỉ là hình yếu đối với mỗi quốc gia, dân tộc, địa phương, vùngthức bảo tàng theo nghĩa “cổ điển” như: bảo tàng lịch miền. Theo đó, diễn ra quá trình chuyển từ văn hóasử, bảo tàng tự nhiên, bảo tàng mỹ thuật… là nơi lưu truyền thống của cư dân nông nghiệp sang văn hóagiữ, bảo quản, trưng bày, giới thiệu những tư liệu, đô thị của cư dân phi nông nghiệp. Đô thị hóa khônghiện vật liên quan đến quá khứ lịch sử tự nhiên, xã chỉ thay đổi môi trường sống, nhất là môi trường vănhội, văn hóa và con người tại các thiết chế/trụ sở bảo hóa truyền thống mà còn kéo theo nhiều vấn đề liêntàng. Mà ở đây, bảo tàng được hiểu theo một khái quan đến sự thích ứng của các nhóm cư dân trong xãniệm rộng, là nơi giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hội đô thị. Ở đây, chúng tôi muốn nói đến có sự gắnhóa, thiên nhiên ngay tại/trong môi trường sinh thái, kết, cân bằng, logic, khoa học trong một thực thể hữu* ThS., Giám đốc Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An.38 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi Ñaø Naüng Miền Trung - Tây Nguyêncơ, không thể tách rời giữa sinh thái và con người; tích (bao gồm cả di tích: báu vật, cổ vật, di vật…); biểusinh thái và nhân văn/văn hóa - xã hội theo hướng hiện tinh thần thông qua ngôn ngữ của nghệ thuậtBảo tàng sinh thái và nhân học (Museum of Ecology tạo hình, điêu khắc mang những ý niệm về tâm thức& Anthropology). Đặt ra vấn đề này chúng tôi muốn của cá nhân và cộng đồng…; bao gồm cả những trinhấn mạnh đến các yếu tố, tính khoa học về bảo thức dân gian, kinh nghiệm, kỹ thuật truyền thống tựtồn và phát triển, cả về mặt khoa học tổ chức quản bao đời được giữ gìn và cấu thành di tích… Đặc biệtlý - góc độ hành chính, quản lý nhà nước. Nghĩa là nó phải được đặt trong bối cảnh, không gian cộngvề mặt học thuật nó phải được triển khai theo hướng hưởng với thiên nhiên, môi trường và con người. Nóibảo tồn - bảo tàng học và như vậy đi theo phải là cách khác, đó là sản phẩm của sự gắn kết giá trị vănmột hệ thống thiết chế quản lý, ứng xử tương ứng hóa vật thể và phi vật thể với thiên nhiên.với một “bảo tàng sống”. Còn nói đến sinh thái hay hệ Trong khi việc bảo tồn di sản hiện nay, nhất là cácsinh thái là muốn nói đến cả sự gắn kết giữa yếu tố công trình kiến trúc, di sản đô thị và di sản làng quê,tự nhiên với con người và văn hóa nói chung trong làng nghề sinh thái đặc thù là hết sức khó khăn, phứcmột thể thống nhất. Về yếu tố phát triển nó phải đáp tạp. Bởi di tích kiến trúc và di sản đô thị, làng quê vốnứng được nhu cầu cuộc sống của cư dân đương đại là tài sản văn hóa - sản phẩm của lịch sử đang gắn vớivà đem lại lợi ích ...