Bảo tồn và nhân giống một số loại lan rừng quý hiếm của tỉnh Gia Lai bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật

Lan rừng ở Gia Lai rất phong phú và nhiều chủng loại. Trong đó Hoàng thảo (Dendrobium) là chi phổ biến và có giá trị về nhiều mặt. Tam bảo sắc, Hạc vỹ, Hoàng thảo ngọc thạch là ba loài lan rừng đẹp và quý hiếm thuộc chi Dendrobium, nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Ngày nay, do nạn phá rừng và khai thác quá mức, ba loại lan này đang mất dần trong tự nhiên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo tồn và nhân giống một số loại lan rừng quý hiếm của tỉnh Gia Lai bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vậtKHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 15 SỐ 06 NĂM 2019Bảo tồn và nhân giống một số loại lan rừng quý hiếm củatỉnh Gia Lai bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật KS.TRẦN THỊ THÚY, KS.NGÔ LÊ HỒNG DUYÊN Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai 1. Đặt vấn đề Gia Lai). Các cụm lan được lựa chọn làm vật liệu ban đầu phải chứa nhiều chồi (giả hành), các chồi Lan rừng ở Gia Lai rất phong phú và nhiều khỏe mạnh, lá dày, không có dấu hiệu sâu bệnh.chủng loại. Trong đó Hoàng thảo (Dendrobium)là chi phổ biến và có giá trị về nhiều mặt. Tam 2.2. Phương pháp nghiên cứubảo sắc, Hạc vỹ, Hoàng thảo ngọc thạch là - Ảnh hưởng của chất khử trùng và thờiba loài lan rừng đẹp và quý hiếm thuộc chi gian khử trùng đến khả năng tạo mẫu sạch vàDendrobium, nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Ngày thể chồi lan Hạc vỹ, Hoàng thảo ngọc thạch,nay, do nạn phá rừng và khai thác quá mức, ba Tam bảo sắc: các chồi lan được rửa sạch dướiloại lan này đang mất dần trong tự nhiên. Vì thế vòi nước chảy, tách bỏ lá và vảy, sau đó rửa lạinếu không có những biện pháp bảo vệ và nhân với xà phòng loãng trong khoảng 5-10 phút đểgiống kịp thời, những loài lan này có nguy cơ loại bỏ các chất bẩn bám trên bề mặt. Cắt thànhtuyệt chủng. các đoạn có chứa mắt ngủ dài từ 1,5-2cm và Hạt của hoa lan nói chung và của ba loại đưa vào tủ cấy vô trùng. Tiếp theo các mẫu cấylan này nói riêng không có nội nhũ nên chỉ có được khử trùng bằng cồn (ethanol) 70o trongthể nảy mầm nếu có nấm cộng sinh thích hợp 60 giây, rửa lại nhiều lần với nước cất vô trùng.nên việc nhân giống trong tự nhiên hết sức khó Bố trí thí nghiệm khảo sát điều kiện vô mẫu sửkhăn, nhân giống bằng keiky là phương pháp dụng NaOCl 5% để tiếp tục khử trùng ở các thờiđang được sử dụng phổ biến hiện nay để nhân gian 10, 15 và 20 phút hoặc HgCl2 0,1% ở 5, 7 vàgiống các loại lan rừng nhưng hệ số nhân thấp. 10 phút. Tráng lại mẫu 3 lần bằng nước cất vôNuôi cấy mô tế bào thực vật từ lâu đã được lựa trùng. Các mẫu sau khi khử trùng được cấy vàochọn là phương pháp hàng đầu để nhân giống môi trường nuôi cấy khởi đầu để đánh giá hiệucác loại cây quý hiếm, khó nhân giống ngoài tự quả khử trùng. Thí nghiệm được bố trí theo kiểunhiên nhưng vẫn cho số lượng cây giống lớn hoàn toàn ngẫu nhiên với 4 lần lặp lại. Mỗi lầntrong thời gian ngắn và giữ nguyên được những lặp lại 5 mẫu/loài/công thức.đặc tính quý của các cây bố mẹ. Việc nhân giống Các chỉ tiêu theo dõi:thành công các loại lan rừng quý hiếm bằng (số mẫu sạch)phương pháp nuôi cấy mô sẽ góp phần bảo tồn Tỷ lệ mẫu sạch (%) = ——————— x 100các loại lan rừng quý hiếm, đáp ứng nhu cầu thị (tổng số mẫu)trường đồng thời giảm áp lực khai thác quá mức (số mẫu tái sinh)các loại lan này trong tự nhiên. Tỷ lệ mẫu tái sinh (%) = ——————— x 100 (tổng số mẫu) 2. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu - Khảo sát ảnh hưởng của chất điều hòa 2.1. Vật liệu sinh trưởng BA và Kinetin đến khả năng tạo Các chồi lan rừng được thu hái tại Vườn cụm chồi lan Hạc vỹ, Hoàng thảo ngọc thạchquốc gia Kon Ka Kinh (huyện Mang Yang, tỉnh và Tam bảo sắc: các chồi lan 4 tuần tuổi ở môi16 KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT trường nuôi cấy khởi động được chuyển sang Tất cả các môi trường nuôi cây được sửTẠP CHÍ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG các môi trường nhân nhanh chồi. Thí nghiệm dụng môi trường cơ bản là Knuds, bổ sung được bố trí 2 yếu tố theo kiểu hoàn toàn ngẫu 20g/l saccarose + 100ml/l nước dừa + 0,5g/l nhiên với 4 lần lặp lại (yếu tố A gồm 3 nồng độ than hoạt tính + 7g/l agar và các chất kích thích BA ký hiệu như sau: B1: 0 mg/L, B2: 0,1 mg/L, B3: sinh trưởng khác nhau tùy thuộc vào từng giai 0,3 mg/L; yếu tố B gồm 3 nồng độ Kinetin được đoạn nuôi cấy, riêng đối với mô ...