Bảo vệ sản phẩm văn hoá số với phương pháp giấu tin trong dữ liệu đa phương tiện

Bài viết sau đây chủ yếu tập trung vào vấn đề ứng dụng giấu tin trong cơ sở dữ liệu đa phương tiện, nhằm mục đích bảo vệ sản phẩm văn hóa dạng kỹ thuật số như: bảo vệ bản quyền tác giả, phát hiện xuyên tạc thông tin, chống sao chép và bảo mật thông tin trên mạng internet nói riêng cũng như khi truyền thông tin nói chung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo vệ sản phẩm văn hoá số với phương pháp giấu tin trong dữ liệu đa phương tiệnVĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNGBẢO VỆ SẢN PHẨM VĂN HÓA SỐVỚI PHƯƠNG PHÁP GIẤU TIN TRONG DỮ LIỆUĐA PHƯƠNG TIỆNLÊ THỊ CẨM BÌNHTóm tắtGiấu tin là phương pháp nhúng hoặc làm ẩn thông tin trong một đối tượng thông tin khác. Đây làphương pháp đang được ứng dụng rộng rãi và đem lại hiệu quả thiết thực trong các ngành như: côngnghiệp phần mềm, âm nhạc, phim ảnh, sách báo... Bài viết sau đây chủ yếu tập trung vào vấn đề ứngdụng giấu tin trong cơ sở dữ liệu đa phương tiện, nhằm mục đích bảo vệ sản phẩm văn hóa dạng kỹthuật số như: bảo vệ bản quyền tác giả, phát hiện xuyên tạc thông tin, chống sao chép và bảo mậtthông tin trên mạng internet nói riêng cũng như khi truyền thông tin nói chung.Từ khóa: Giấu tin, internet, đa phương tiện, sản phẩm văn hoá số.AbstractHiding information is the method of dipping or hiding information in one another informationobject. This is the method that is being applied widely and brings actual effectiveness in sectors such as:software industry, music, movies, books and newspaper, etc. The following article mainly concentrateson the application on hiding information in the multimedia database to protect the digital culturalproducts such as protecting copyright, discovering information distort, fighting against copying andsecuring information on internet in particular as well as information transmission in general.Keyword: Hiding information, internet, multimedia, digital cultural products.1. Quá trình lịch sửÝ tưởng che giấu thông tin để truyền đi đãđược con người nghĩ ra và sử dụng từ hàngngàn năm trước đây. Tài liệu sớm nhất liênquan về vấn đề này được tìm thấy là của sử giaHerodotus (1) chép lại những câu chuyện từthời Hy Lạp cổ. Một trong số ghi chép đó vàonăm 440 trước Công nguyên kể về bạo chúaHistaiacus bị vua Darius bắt và giam giữ cẩnmật. Để có thể liên lạc với con rể là Aristagorasở Miletus, ông đã cạo đầu một sứ giả tin cậySố 5 - Tháng 9 - 2013và xăm trên da đầu của người đó một thôngđiệp thúc giục con rể nổi dậy chống lại nhàvua. Đến khi tóc của người sứ giả mọc ra đủdài để che hình xăm thì anh ta được gửi tới nơicần đến. Thời kỳ này, các kỹ thuật giấu tin đượcáp dụng chủ yếu để truyền thông tin bí mậttrong chiến tranh và một số ít trong các lĩnhvực khác. Gần đây, Ủy ban di sản văn hoá quốcgia Italia đã công bố một thông tin làm xônxao dư luận và gây tranh cãi trong giới khoahọc về bức hoạ nổi tiếng có nụ cười bí ẩn củanàng Mona Lisa. Khi các sử gia dùng kính lúpVĂN HÓANGHIÊN CỨU71VĂN HÓANGHIÊN CỨUcó độ phóng đại cao soi bức tranh nguyên gốchiện đang trưng bày ở bảo tàng Louvre, họ chorằng đã tìm thấy những ký tự và con số nhỏ xíutrong đôi mắt nàng (2). Có thể, một thiên tàinhư Leonardo Da Vinci trong khi vẽ tác phẩmnày đã bí mật truyền đi một thông điệp nào đómà hiện nay người ta vẫn chưa giải mã được.Trong sơ đồ trên, cách phân loại theo kỹthuật chủ yếu dựa vào hai mục đích sử dụnglà bảo mật dữ liệu giấu (hay dữ liệu nhúngembedded data) và bảo vệ dữ liệu chứa (hostdata). Từ hai mục đích này, người ta phân chialĩnh vực giấu tin thành hai hướng nghiên cứuchính là kỹ thuật thuỷ vân số (watermarking)và truyền thông tin mật (steganography).Nếu như quá trình lịch sử của thời kỳ đầucho thấy, giấu tin thường áp dụng để truyềnthông tin mật thì ngày nay, sự phát triển củacông nghệ thông tin đã dẫn đến việc các kỹthuật giấu tin (chủ yếu là thủy vân số) ứngdụng trong bảo vệ sản phẩm văn hóa dạng kỹthuật số ngày càng gia tăng. Cho đến nay, đãcó nhiều bài báo và các công trình nghiên cứukhoa học khác nhau đề cập đến vấn đề này.Kỹ thuật thuỷ vân số (watermarking) là kỹthuật nhúng nhãn hiệu (trademark), thẻ (tag)hay nhãn (label)... trong dữ liệu đa phươngtiện hoặc đối tượng khác sao cho có thể táchchúng ra sau này (4). Khái niệm watermark bắtnguồn từ việc viết thông điệp bằng thứ mực vôhình lên giấy, và chỉ có thể đọc được khi nhúngnó xuống nước. Thủy vân số có hai loại là thủyvân ẩn (Imperceptible watermarking) và thủyvân hiện (Visible watermarking). Đối với thủyvân ẩn thì yêu cầu đặt ra là thông tin nhúng bịche dấu để người khác không phát hiện được.Thủy vân ẩn thường dùng là nhúng các thôngtin về bản quyền sản phẩm. Ngược lại, vớithủy vân hiện thì thông tin hiển thị công khaitrên sản phẩm để người khác có thể phát hiệnđược. Thủy vân hiện thường nhúng thông tinnhư logo, tên tác giả, địa chỉ website...2. Phân loại giấu tinCó nhiều cách để phân loại giấu tin: theođặc tính, theo kỹ thuật... theo Fabien A. P. Petitcolas, Ross J. Anderson và Markus G. Kuhn (3)trong bài báo đăng vào tháng 7 năm 1999 thìcách phân loại theo kỹ thuật mà hiện nay đa sốcác nhà khoa học chấp nhận, được mô tả trongsơ đồ sau:Sơ đồ phân loại giấu tin theo đặc tính kỹ thuậtGiấu tinKênh truyền ẩnGiấu tin mậtẨn danhGiấu tin mậtGiấu tin mậtdạng ngôn ngữ dạng kỹ thuậtĐánh dấu bản quyềnĐánh dấu ...