Bất cập và giải pháp phân cấp quản lý Ngân sách nhà nước - 1

Mở đầu Với mục tiêu “quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, xây dựng Ngân sách Nhà nước (NSNN) lành mạnh, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả tiền của của Nhà nước; tăng tích luỹ để thực hiện công nghiệp hoáhiện đại hoá đất nước theo định hướng XHCN, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân; đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại”, luật NSNN-một đạo luật quan trọng trong hệ thống tài chính- đã được Quốc hội khoá IX,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bất cập và giải pháp phân cấp quản lý Ngân sách nhà nước - 1 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Mở đ ầu Với mục tiêu “quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, xây dựng Ngân sách Nhà nước (NSNN) lành mạnh, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả tiền của của Nh à nước; tăng tích lu ỹ đ ể thực hiện công nghiệp hoá- hiện đ ại hoá đất nước theo đ ịnh hướng XHCN, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã h ội, nâng cao đ ời sống của nhân dân; đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại”, luật NSNN-một đạo luật quan trọng trong hệ thống tài chính- đã được Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 9 thông qua n gày 20-3-1996; sau đó được sửa đổi, bổ sung bởi luật số 06/1998/QH 10 ngày 20 -5-1998, đánh d ấu mốc lịch sử quan trọng trong công tác quản lý, đ iều hành NSNN ở nư ớc ta, tạo cơ sở pháp lý cao nhất cho hoạt động của NSNN. Sau bốn năm thực hiện luật NSNN, thực tiễn đã kh ẳng định vai trò của luật trong mọi lĩnh vực của đ ời sống kinh tế, xã hội. Hoạt động NSNN dần được quan tâm không ch ỉ từ phía các cơ quan qu ản lý Nhà nước m à còn từ phía người dân và các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cũng dựa trên cơ sở phản hồi từ phía người dân và doanh nghiệp, luật đã b ộc lộ nhiều bất cập không chỉ giữa văn bản và thực tế áp dụng mà cả những bất cập trong công tác chỉ đạo đ iều hành. Một trong những nguyên nhân dẫn đến những bất cập trên là việc quyết định phân chia nguồn thu, nhiệm vụ chi tiêu cho các cấp ngân sách và phân giao nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan trong bộ máy quản lý Nhà nước vẫn còn tồn tại nhiều nhược điểm cần xem xét lại. Để góp phần tiếp tục ho àn chỉnh hơn nữa luật NSNN nói chung và ch ế độ phân cấp quản lý nhân sách nói riêng, tác giả chọn đề tài: “Những bất cập và giải Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com pháp hoàn thiện chế độ phân cấp quản lý NSNN ở Việt nam trong đ iều kiện hiện nay”. Từ đó muốn thông qua thực tiễn để làm sáng tỏ những cái được và chưa được của chế độ phân cấp quản lý cả về phương diện pháp lý (các văn b ản liên quan đ ến NSNN) và công tác ch ỉ đạo điều hành, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội trong thời kỳ đổi mới, phát huy tối đa hiệu quả của NSNN trong việc điều chỉnh nền kinh tế theo những mục tiêu đã đặt ra. Chương I: Hệ thống Ngân sách Nh à nước và phân cấp quản lý Ngân sách Nhà nước. I. Bản chất và vai trò của NSNN trong nền kinh tế thị trường. 1. Bản chất của NSNN. Trong tiến trình lịch sử, NSNN với tư cách là một phạm trù kinh tế đã ra đời và tồn tại từ lâu. Là một công cụ Tài chính quan trọng của Nh à n ước, NSNN xuất hiện dựa trên cơ sở hai tiền đề khách quan là tiền đ ề Nhà nước và tiền đề kinh tế hàng hoá- tiền tệ. Trong lịch sử loài ngư ời, Nhà nước xuất hiện là kết quả của cuộc đ ấu tranh giai cấp trong xã hội. Nh à nước ra đ ời tất yếu kéo theo nhu cầu tập trung nguồn lực tài chính vào trong tay Nhà nước để làm ph ương tiện vật chất trang trải cho các chi phí nuôi sống bộ máy Nhà nư ớc và thực hiện các chức n ăng kinh tế, xã hội của Nhà nước. Bằng quyền lực của mình, Nhà nước tham gia vào quá trình phân phối tổng sản phẩm xã hội. Trong điều kiện kinh tế hàng hoá- tiền tệ, các hình thức tiền tệ trong phân phối như : thuế bằng tiền, vay nợ…được Nhà n ước Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com sử dụng để tạo lập quỹ tền tệ riêng có: NSNN. Như vậy, NSNN là ngân sách của Nhà nước, hay Nhà nước là chủ thể của ngân sách đó. NSNN là khái niệm quen thuộc theo nghĩa rộng mà b ất kỳ người dân nào cũng biết được, song lại có rất nhiều định nghĩa khác nhau về NSNN: Theo quan điểm của Nga: NSNN là bảng thống kê các khoản thu và chi bằng tiền của Nh à nước trong một giai đo ạn nhất đ ịnh. Một cách hiểu tương tự, người Pháp cho rằng: NSNN là toàn bộ tài liệu kế toán mô tả và trình bày các khoản thu và kinh phí của Nhà nước trong một n ăm. Có thể thấy rằng các quan điểm trên đều cho thấy biểu hiện bên ngoài của NSNN và mối quan hệ mật thiết giữa Nh à n ước và NSNN. Trong hệ thống tài chính, NSNN là khâu chủ đ ạo, đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc duy trì sự tồn tại của bộ máy quyền lực Nhà nư ớc. Tại Việt nam, định nghĩa về NSNN được nêu rõ trong luật NSNN (20/3/1996): NSNN là toàn bộ các khoản thu và chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết đ ịnh và được thực hiện trong một n ăm để đ ảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.(Điều1- lu ật NSNN). Trong thực tiễn, hoạt động NSNN là hoạt động thu (tạo lập) và chi tiêu (sử dụng) quỹ tiền tệ của Nhà nước, làm cho nguồn tài chính vận động giữa một bên là các chủ thể kinh tế, xã hội trong quá trình phân phối tổng sản phẩm quốc dân dưới hình thức giá trị và một bên là Nhà nước. Đó chính là b ản chất kinh tế của NSNN. Đứng sau các hoạt động thu, chi là mối quan hệ kinh tế giữa Nhà nước và các chủ thể kinh tế, xã hội. Nói cách khác, NSNN phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa Nh à nước với ...