Bất cập và giải pháp phân cấp quản lý Ngân sách nhà nước - 4

Do đó, các khoản thu của ngân sách địa phương nhìn chung được tập trung thu đúng, thu đủ, kịp thời, giảm bớt sự phân tán nguồn thu nên số thu ngày càng ổn định và nguồn thu ngày càng được mở rộng. Luật NSNN một mặt đề cao vai trò của ngân sách trung ương, mặt khác để đảm bảo khả năng cân đối của ngân sách các cấp địa phương, luật đã thu hẹp dần các khoản thu của ngân sách trung ương được hưởng 100%. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bất cập và giải pháp phân cấp quản lý Ngân sách nhà nước - 4Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com địa phương mới đảm bảo được hầu hết các nhiệm vụ chi về giáo dục, y tế, văn hoá, xã hội…Do đó, các khoản thu của ngân sách đ ịa phương nhìn chung được tập trung thu đúng, thu đủ, kịp thời, giảm bớt sự phân tán nguồn thu nên số thu ngày càng ổn định và nguồn thu ngày càng được mở rộng. Luật NSNN một mặt đề cao vai trò của ngân sách trung ương, m ặt khác để đảm bảo khả n ăng cân đối của ngân sách các cấp đ ịa phương, luật đã thu hẹp dần các khoản thu của ngân sách trung ương được hưởng 100%. Quá trình thu hẹp này còn diễn ra khi Quốc hội sửa đổi luật ngân sách(20/5/1998), một mặt thay đổi thuế doanh thu bằng thuế GTGT, thuế lợi tức bằng thuế thu nhập doanh nghiệp; mặt khác điều chỉnh nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách, trong đó hai khoản thu từ thuế sử dụng đ ất nông nghiệp và thu ế tài nguyên (trừ dầu khí) được đẻe lại 100% cho ngân sách địa phương (theo lu ật cũ là phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa ph ương). đồng thời, tăng thêm các khoản thu cho NSĐP, đặc biệt là cấp huyện và đô thị về thuế tiêu thụ đ ặc biệt (trước đây trung ương thu 100%), thu đối với h àng sản xuất trong n ước thu vào các mặt hàng bài lá, vàng mã, kinh doanh vũ trường…đã tạo điều kiện làm phong phú nguồn thu của NSĐP. Quy mô thu NSNN 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Nsđp 38.8. 36 43.1 39.4 28.3 29.5 33 33.3 33.5 33.2 Nstư 61.2 64 56.9 60.6 71.7 70.5 67 66.7 66.5 66.8 Bên cạnh những tỉnh đ ạt yêu cầu thu còn có nhiều tỉnh, th ành phố thụ động trong khai thác các nguồn thu của mình, đ ể tồn đọng thu trong nhiều n ăm. kếtSimpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com quả kiểm tra n ăm 1996 qua 10 tỉnh, th ành phố cho thấy cả 10 tỉnh, thành phố chi mới thực hiện được 97.3% kế hoach thu Chính phủ giao, m à khả năng thực tế có thể thu hoàn thành vượt mức kế hoạch đ ề ra, nhiều nguồn thu chư a được khai thác hết. Năm 1995 (trư ớc khi có luật) có 1/3 số tỉnh, thành tự cân đối được ngân sách, còn lại không tự cân đối được, nhưng đến năm 1997 đã có 50% số tỉnh tự cân đối được. Trước thực trạng phân cấp, quản lý ngân sách đó, tình hình thu, chi NSNN đã đạt được nhiều kết quả: Về thu NSNN không những đ ảm bảo đủ nguồn thu cho chi tiêu thường xuyên của nh à nước m à còn giành ra một phần tích luỹ cho đ ầu tư phát triển, tăng cường dự trữ, củng cố tiềm lực tài chính. Bình quân 10 năm (1991 -2000), t ỷ suất thu NSNN so với GDP đạt 20.2%, tăng khá so với mức 13.4% giai đoạn 1986-1990. Những n ăm cuối thế kỷ, quy mô của NSNN tăng gấp khoảng 2.6 đến 2.9 lần so với năm 1991. Xét về số tuyệt đối, tính theo giá hiện hành, thu NSNN năm 2000 tăng gấp 7.7 lần n ăm 1999. Nếu loại trừ yếu tố lạm phát, quy mô tuyệt đô i thu NSNN vẫn còn tăng gấp 2.6 lần năm 1991. Trong đó, số thu từ thuế, phí và lệ phí ngày càng lớn và chiếm tỷ trọng quyết đ ịnh trong tổng thu NSNN, bình quân đạt khoảng 95% đến 98% tổng thu. Thành tựu này không chỉ do luật NSNN đem lại m à còn đánh d ấu sự tiến bộ của ngành thuế, đồng thời khẳng định chiều hướng phát triển đúng đắn của công cuộc chuyển đổi kinh tế, cải cách thuế. Trong các năm 1991, 1992, tốc độ thu NSNN n ăm sau luôn cao hơn n ăm trước. Cao nhất là n ăm 1992, thu NSNN bằng 198% năm 1991. Số thực thu NSNN trong những năm này phản ánh rõ rệt hiện tượng tăng trưởng nhanh củaSimpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com nền kinh tế. Từ năm 1993, tốc độ tăng thu n ăm sau so với năm trước tuy vẫn tăng nh ưng mức tăng lại giảm dần và chậm lại, giảm từ 98.1% năm 1992 so vơi n ăm 1991 xuống 3.1% n ăm 1998 so với 1997, sau đó lại được nhích lên và điều này được lý giải do có luật NSNN m à các khpản thu đ ược tập hợp kịp thời vào NSNN. Về chi NSNN: chi NSNN diễn biến thất thư ờng trong những năm đ ầu thập niên 1990. Năm 1990, tổng chi NSNN đạt 20% GDP, năm 1991 giảm xuống còn 15%, sau đó lại đột ngột tăng lên tới gần 30% GDP vào năm 1993. Đây là hậu quả của cơ chế tập trung nhưng phân tán. Trư ớc khi có luật NSNN, ngân sách của mỗi c ...