BỆNH BASEDOW

BỆNH BASEDOW LÀ GÌ?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH BASEDOWBỆNHBASEDOW,BAOGIỜCẦNMỔ?Tác giả : TS. BS. NGUYỄN HOÀI NAM (Trường Ðại học Y dược - TPHCM)BỆNHBASEDOWLÀGÌ?Năm 1835, bác sĩ người Mỹ Robert James Graves đã mô tả một loại bệnh bao gồm các triệuchứng tăng chuyển hóa, bướu giáp lan tỏa và lồi mắt. Một thời gian sau, vào năm 1840, KarlAldoph Von Basedow đã nghiên cứu đầy đủ về bệnh này và từ đó bệnh được mang tên ông. ỞViệt Nam, người ta vẫn quen gọi Basedow là bệnh bướu cổ lồi mắt.Trong thực tế lâm sàng, bệnh Basedow thường có biểu hiện của hội chứng cường giáp: Bệnhnhân ăn nhiều, tinh thần bất ổn, mất ngủ hoặc khó ngủ, sụt cân rất nhiều, run tay v.v... và kèmtheo bướu giáp lan tỏa.Việc xác định chẩn đoán cần có sự thăm khám của các bác sĩ chuyên khoa Nội tiết và Phẫuthuật Lồng ngực Tim mạch. Ngoài việc khám lâm sàng, cần phải làm thêm một số xét nghiệmchuyên biệt, trong đó quan trọng nhất là các xét nghiệm định lượng hormone tuyến giáp: T3, T4& TSH. Trong một số trường hợp gặp khó khăn trong chẩn đoán, cần làm thêm xét nghiệm xạhình và xạ ký tuyến giáp với iode đồng vị phóng xạ.NHỮNGAITHƯỜNGMẮCBỆNHBASEDOW?Basedow là một bệnh phổ biến trong các bệnh nội khoa nói chung và các bệnh nội tiết nói riêng.Bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, song phần lớn là ở độ tuổi lao động, do đó ảnh hưởng rấtnhiều đến sức khỏe và năng suất lao động của bệnh nhân.Ở các nước phương Tây như Mỹ, tỷ lệ người mắc bệnh chiếm từ 0,02-0,4% dân số, còn cácvùng miền Bắc nước Anh tỷ lệ này lên đến 1%. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc bệnh cũng khácao, chiếm từ 10-39% những người có bướu giáp đến khám tại bệnh viện.Trong số những người bị bệnh có đến trên 80% là phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trẻ từ 21-30 tuổi.Ðiều này rất quan trọng trong vấn đề lựa chọn phương pháp điều trị.NGƯỜIBỆNHSẼRASAONẾUKHÔNGÐƯỢCÐIỀUTRỊ?Bệnh Basedow rất nguy hiểm cho hệ tim mạch, nếu không được điều trị hoặc điều trị khôngđúng cách, bệnh nhân sẽ tử vong trong tình trạng suy tim, suy kiệt và đặc biệt là trong tình trạngcơn bão giáp, một biến chứng rất nặng của bệnh.Khi bị cơn bão giáp, bệnh nhân sẽ sốt cao 40-410C, tinh thần hoảng loạn, lo lắng hoặc kíchthích dữ dội, tim đập rất nhanh, có khi lên đến trên 150 lần một phút hoặc bị rung thất.CÓBAONHIÊUPHƯƠNGPHÁPÐIỀUTRỊBASEDOW?Mặc dù đến nay, những hiểu biết về cơ chế bệnh sinh của Basedow đã tương đối rõ ràng,nhưng vẫn chưa có một loại thuốc hay phương pháp điều trị nào giải quyết được nguyên nhânsinh bệnh.Trong điều trị Basedow, chủ yếu vẫn là điều trị cường năng tuyến giáp bằng một trong baphương pháp căn bản: Ðiều trị nội khoa với thuốc kháng giáp tổng hợp, điều trị bằng phẫu thuậtvà điều trị bằng iode đồng vị phóng xạ. Mỗi phương pháp điều trị đều có ưu và nhược điểmkhác nhau. Việc lựa chọn phương pháp nào sẽ tùy thuộc vào tình hình bệnh tật, điều kiện xãhội, hoàn cảnh cụ thể của mỗi bệnh nhân cũng như kinh nghiệm của người thầy thuốc.Ðiều trị bằng thuốcTrong điều trị Basedow, dù lựa chọn phương pháp nào thì điều trị nội khoa vẫn là một phươngpháp hữu hiệu để đưa bệnh nhân về tình trạng bình giáp và là cơ sở để giúp các phương phápđiều trị khác đạt kết quả tốt hơn. Trong điều trị nội khoa, thuốc kháng giáp tổng hợp vẫn là loạithuốc căn bản hàng đầu, các thuốc khác chỉ có vai trò hỗ trợ cho điều trị đạt kết quả tốt hơn.Mỗi loại thuốc sẽ tác dụng theo một cơ chế khác nhau. Việc điều trị thường chia làm hai giaiđoạn: Tấn công và duy trì. Thời gian điều trị thường khá dài, từ 6-18 tháng, nếu điều trị càng lâutỷ lệ tái phát càng thấp. Ðiều trị nội khoa đem lại một số ích lợi cho bệnh nhân như: ít biếnchứng, không phải trải qua một cuộc phẫu thuật (là điều mà hầu hết người bệnh nước ta rất sợ).Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có những điểm bất lợi như tỷ lệ tái phát rất cao (lên đến 75%),bệnh nhân bị một số biến chứng của việc dùng thuốc kháng giáp tổng hợp lâu dài và nhất làviệc tồn tại của bướu giáp (gây mất thẩm mỹ và là nguyên nhân chính khiến nhiều bệnh nhânphải đi điều trị).Ðiều trị bằng iode đồng vị phóng xạÐược áp dụng trên thế giới từ năm 1948 và ở Việt Nam năm 1978. Bệnh nhân sau khi đượckhám lâm sàng và làm một số xét nghiệm đánh giá chức năng tuyến giáp sẽ uống một liều chấtiode phóng xạ. Trong cơ thể, chất này sẽ phá hủy các tế bào tuyến giáp và làm giảm khả năngtổng hợp các hormone của tuyến giáp là chất gây ra bệnh. Phương pháp này có ưu điểm làbệnh nhân có thể khỏi bệnh sau khi sử dụng một liều thuốc, tránh được các biến chứng củaphẫu thuật. Tuy nhiên, nó cũng có những nhược điểm quan trọng như: Nhiều công trình nghiêncứu cho thấy việc dùng iode đồng vị phóng xạ không điều trị khỏi bệnh hoàn toàn, bướu giápvẫn còn ảnh hưởng đến mặt thẩm mỹ và đôi khi làm suy giáp rất trầm trọng, làm nặng thêm cácbiến chứng về mắt (đặc biệt là làm mắt lồi hơn). Chính vì vậy, trong thực hành bệnh viện, chỉnên sử dụng phương pháp này cho những bệnh nhân có thể bệnh nặng, trên 40 tuổi, bệnhkháng với thuốc kháng giáp tổng hợp, bị biến c ...