Bệnh đại tràng chức năng

Khái niệm: ở một bệnh nhân khi có các triệu chứng đau bụng, táo, lỏng, đầy hơi không tìm thấy tổn thương mà chỉ là rối loạn chức năng đơn thuần thì được gọi là bệnh đại tràng chức năng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh đại tràng chức năng Bệnh đại tràng chức năng I. Đại cương 1. Khái niệm ở một bệnh nhân khi có các triệu chứng đau bụng, táo, lỏng, •đầy hơi không tìm thấy tổn thương mà chỉ là rối loạn chức năng đơn thuầnthì được gọi là bệnh đại tràng chức năng.Có hai loại bệnh đại tràng chứcnăng: Bệnh đại tràng chức năng nguyên phát (còn gọi là hội chứng ruột •kích thích đồng nghĩa với hội chứng đại tràng kích thích). Bệnh đại tràng chức năng thứ phát: sau những bệnh ngoài đại tràng: •bệnh dạ dày tá tràng, bệnh gan, ruột non, thần kinh, chuyển hoá nội tiết sinh dục,dùng thuốc. 2. Nguyên nhân a. Nguyên nhân gây bệnh đại tràng chức năng thứ phát: Từ đường tiêu hoá: Do ăn: • Ăn quá nhiều (có thể bị đi lỏng) o Ăn nhiều gia vị quá bị kích thích (đi lỏng) o Uống không đủ nước hoặc thiếu chất xơ (táo bón) o Do bệnh ở dạ dày (cắt đoạn, vô toan, đa toan, nối vị tràng, cắt dây •thần kinh X chọn lọc trong bệnh loét ) Do bệnh gan mật: (cắt túi mật, tắc mật) • Do bệnh tuỵ: (thiểu năng tuỵ ngoại tiết trong viêm tuỵ mạn, hội •chứng Verner-Morrision): khối u của tuỵ chưa rõ xuất phát từ tế bào nào (có thể làtế bào D). Utiết ra chất VII (Varoactive Intestinal Peptide) chất này kích thích ruộtbài tiết nướcđiện giải). Do bệnh ruột non (ứ trệ thức ăn trong quai ruột, thiếu men ruột non, •cắt dài đoạnhồi tràng) Thần kinh Kinh nguyệt • Bị các bệnh về tiền liệt tuyến, tiết niệu sinh dục, cột sống • Chuyển hoá nội tiết • Bệnh tuyến giáp: cường hoặc nhược năng o Đái tháo đường o Bệnh thống phong(Goutte) o Thuốc • Dùng kháng sinh phổ rộng kéo dài o Sát khuẩn ruột o Các hoá chất o Nhiễm độc: Ure máu cao • b. Nguyên nhân gây bệnh đại tràng chức năng nguyên phát: Chủ yếu là rối loạn chức năng vì vậy còn gọi là hội chứng ruột •kích thích hoặc hội chứng đại tràng kích thích. Trong phạm vi bài này chủyếu giới thiệu hội chứng đại tràng kích thích (HCKKT) II. Hội chứng ruột kích thích 1. Định nghĩa HCRKT là sự rối loạn chức năng của ruột có những đặc điểm •sau: Đau bụng nhiều đợt trong năm (trên 6 đợt) o Rối loạn đại tiện: đi phân lỏng nhiều lần trong ngày (trên 3 lần) hoặc otáo bón (trên 4 ngày đại tiện 1 lần hay 1 tuần dưới 2 lần) Đầy bụng sình hơi o Các triệu chứng trên tái phát lại nhiều lần trong năm và có thể kéo odài nhiều năm nhưng sinh hoạt của bệnh nhân vẫn bình thường, cân nặng khônggiảm. 2. Lịch sử bệnh HCRKT đã được mô tả từ lâu năm. Năm 1673 Guyon. L đã nói •tới chứng đau bụng sình hơi (Colique Venteuse). Năm 1830 Howslip J đãviết về những nhận xét thực tế để phân biệt và điều trị có kết quả chứngcó thắt đại tràng được xem như nguyên nhân cơ hội trong chứng táo bón,tác giả đầu tiên đã mô tả chứng có thắt đại tràng. Sau đó tuỳ triệu chứngnổi bật mà người ta gọi hội chứng này bằng nhiều tên khác: Viêm đạitràng co thắt - Viêm đại tràng tiết nhầy, viêm đại tràng thể nhẹ - Chứng đilỏng xúc động - Chứng đại tràng không ổn định - Đại tràng kích thích(hoặcrối loạn thần kinh đại tràng). Năm 1962 Chaudray và Truelove đầu tiên đisâu vào nghiên cứu lâm sàng của HCRKT. Qua nhiều nghiên cứ- sau đónhận thấy không phải chỉ có đại tràng bị kích thích mà cả ruột non cũng cóvai trò quan trọng trong việc làm phát sinh các rối loạn vì vậy gọi là hộichứng ruột non kích thích HCRKT (sysdrome de Lintestin Irriable) hay(Irrable bowel sysdrom). Thực ra rối loạn thần kinh đại tràng và ruột kíchthích là hai mặt của một hội chứng mà thôi. 3. Dịch tễ của HCRKT Các rối loạn của chức năng ruột (Trouble fonotionnelss de •Lintestin) hay gặp trong các bệnh tiêu hoá, chiếm 30-70% số bệnh nhânkhám tiêu hoá (Thompson W.G.1986; Naveau S.1986). Các tác giả Anh(Thompson W.G 1980) Mỹ (Drossman D A 1982), Pháp (Bommelaer G.1986) Trung Quốc (Wen B. Z 1988) cho biết tỷ lệ rối loạn chức năng ruộttrong dân chúng vào khoảng 20% (17,1-23,1%) trong đó có: 14-18% mắcHCRKT. Tuy nhiên chỉ có 62-67% số bệnh nhân bị HCRKT chịu đến thầythuốc vì các triệu chứng tăng lên hoặc sợ bị ung thư... ở Việt Nam; TheoHà Văn Ngạc (1994) khám 730 bệnh nhân tiêu hoá tại viện 108 gặp 176bệnh nhân ca tỷ lệ: 24,1%. Theo Lại Ngọc Thi (Thạc sĩ 1996) khám 1979bệnh nhân tiêu hoá phát hiện tỷ lệ 17,3% nữ gặp nhiều hơn nam (1,6/1).Tuổi hay gặp ...