Bệnh gai cột sống

Gai cột sống là bệnh trong đó có sự phát triển không mong muốn của xương hoặc sụn đã bị thoái hóa. Gai thường có ở xung quanh khớp xương và đĩa liên sống. Nhiều người than phiền bị gai cột sống và cho là gai gây ra đau lưng, đau cổ. Thực ra, gai là do sự hóa già của xương và sụn và bản thân gai không gây đau. Đa số người trên 60 tuổi thường có những chồi xương này mà không biết và chỉ tình cờ tìm ra khi chụp hình X-quang cơ thể trong khi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh gai cột sốngBệnh Gai Cột SốngBác sĩ Nguyễn Ý Ðức (Câu Chuyện Thầy Lang)Gai cột sống là bệnh trong đó có sự phát triển không mong muốn của xương hoặc sụn đãbị thoái hóa.Gai thường có ở xung quanh khớp xương và đĩa liên sống. Nhiều người than phiền bị gaicột sống và cho là gai gây ra đau lưng, đau cổ.Thực ra, gai là do sự hóa già của xương và sụn và bản thân gai không gây đau. Đa sốngười trên 60 tuổi thường có những chồi xương này mà không biết và chỉ tình cờ tìm rakhi chụp hình X-quang cơ thể trong khi chẩn đoán một bệnh nào khác. Tuy nhiên, 42%những trường hợp gai này một lúc nào đó có thể đưa tới đau cổ, lưng, lan ra tứ chi, yếubàn tay bàn chân.Chữ Gai cũng không chính xác vì chồi xương trơn tru, dài vài mi li mét và là phần nhô racủa xương.Ôn lại về cột sốngXương sống trẻ sơ sinh có 33 đốt: 7 đốt cổ, 12 đốt ngực, 5 đốt thắt lưng, 5 đốt hông và 4đốt cụt. Tới khi trưởng thành, các đốt hông và cụt dính lại với nhau, chỉ còn lại hai xươngcùng và xương cụt. Vì thế cột sống người trưởng thành có 26 xương.Cột sống nâng đỡ sức nặng các phần ở bên trên của cơ thể là đầu, mình, hai tay.Cột sống chạy từ đáy hộp sọ xuống tới cuối lưng, bao bọc và bảo vệ dây cột sống (spinalcord). Dây cột sống gồm có các tế bào thần kinh, các bó sợi thần kinh kết nối tất cả cácbộ phận của cơ thể với não bộ. Từ cột sống, phát xuất 32 đôi dây thần kinh tủy sống.Xương sống ăn khớp với hộp xương sọ, xương sườn, đai hông và là nơi bám của các cơlưng.Cột sống không đứng ngay thẳng mà có nhiều đoạn hơi cong để chịu sức nặng cơ thể hữuhiệu hơn trong các thế đứng khác nhau.Các đốt xương sống được dây chằng và hơn 400 cơ bắp nho nhỏ neo giằng hỗ trợ.Dây chằng (ligament) là một băng mô liên kết xơ cứng, mầu trắng, nối hai xương vớinhau ở vùng khớp. Các dây này không đàn hồi nhưng có thể uốn cong, giữ cho khớpmạnh hơn và giới hạn sự chuyển động của khớp về một phía nào đó.Nằm giữa các đốt xương là một cấu trúc dẹp (đĩa liên sống) cấu tạo bằng chất collagen rấtbền chắc dùng làm chất đệm cho đốt xương, chống đỡ với sức mạnh va chạm. Khi mớisanh, nước chiếm 80% thành phần cấu tạo đĩa và đĩa mềm sốp. Tới tuổi gia tăng, nướctrong đĩa khô dần. Vì đĩa không có mạch máu nuôi dưỡng, cho nên khi bị tổn thương thìkhông tự lành được.Nguyên nhânCó ít nhất 3 nguyên nhân để giải thích sự hiện diện của gai cột sống:1- Gai xương có thể là kết quả của việc xương tự tu bổ sau khi liên tục bị chấn thươngnhư sức ép, va chạm, cọ xát. Thí dụ những người làm nghề khuân vác nặng, người quá kítăng áp lực lên xương khớp, người có dáng đi đứng không ngay ngắn khiến cột sống xiêuvẹo.2- Khi đĩa liên sống hư hao, xẹp xuống, dây chằng giữa các đốt sống sẽ chùng giãn, khớpchuyển động nhiều hơn-Phản ứng tự nhiên của cơ thể với sự chùng giãn này là làm cho dây chằng dầy lên để cósức giữ vững cột sống.-Lâu ngày, calci sẽ tụ lại trên dây chằng và tạo ra các gai hoặc chồi xương.-Dây chằng ở trong ống cột sống cũng có thể dày lên, ống thu hẹp, ép vào dây thần kinhvà gây ra các dấu hiệu bệnh.3- Gai là một diễn tiến của sự hóa già. Đĩa sụn và xương bị thoái hóa, hao mòn, mặtxương khớp gồ ghề và gai mọc ra. Đó là bệnh viêm xương khớp, thường thấy ở ngườituổi cao.Nói chung, các yếu tố như Di truyền, kém dinh dưỡng, nếp sống không lành mạnh, dángđiệu đứng ngồi xấu, chấn thương liên tục (do thể thao, tai nạn xe cộ) là những rủi ro đưatới sự thoái hóa xương khớp và tạo gai nhanh hơn.Bệnh thường thấy ở người cao tuổi khi cột sống bắt đầu thoái hóa với tuổi già và thườngcó nhiều ở nam giới hơn là nữ giới. Tuy nhiên nữ giới ở tuổi mãn kinh cũng hay bị gaicột sống.Dấu hiệuĐa số bệnh gai cột sống không gây ra dấu hiệu triệu chứng gì. Tuy nhiên khi gai cọ xátvới xương khác hoặc các phần mềm ở xung quanh như dây chằng, rễ dây thần kinh thìbệnh nhân mới thấy đau.Đau thường xuất hiện ở cổ, thắt lưng, đặc biệt là khi bệnh nhân đứng hoặc đi. Đau lanxuống vai với nhức đầu khi gai ở cột sống cổ, lan xuống lưng, chân khi gai ở cột sốnglưng.Cơn đau tăng khi cử động, giảm khi nghỉ do đó sẽ đưa tới giới hạn cử động ở các phầnnày.Khi dây thần kinh bị chèn ép, bệnh nhân cảm thấy đau ở tay và chân, cơ bắp yếu. Nếuống tủy bị quá thu hẹp, bệnh nhân sẽ có rối loạn đại tiểu tiện, mất cảm giác.Ngoài gai cột sống, các dấu hiệu vừa kể cũng thấy trong bệnh tiểu đường, rối loạn tuầnhoàn ở tứ chi, u, viêm hoặc nhiễm trùng cột sống. Một số dấu hiệu của gai cột sống cũngtương tự như ở các bệnh viêm thấp khớp, chấn thương lưng, đứt đĩa liên sống.Cần phân biệt Gai cột sống với Thoái hóa cột sống, đau thần kinh tọa, thoát vị đĩa đệm.Sự phân biệt căn cứ vào dấu hiệu và y sử của mỗi trường hợp.Chụp hình X-quang là phương thức rõ ràng để phân biệt gai cột sống với các bệnh vừakể.-Trong bệnh gai cột sống, chồi nhô ra từ xương sẽ hiện rõ rệt trên phim X-quang.-Trong thoái hóa cột sống và thoái vị đĩa đệm, trên phim X-quang sẽ thấy có thay đổi vềcấu trúc và vị trí của đốt sống và khớp như đĩa đệm xẹp hoặc lòi ra ...