BỆNH GÚT NHỮNG ĐIỂM THEN CHỐT TRONG CHẨN ĐOÁN (Kỳ 2)

A. Triệu chứng cơ năng và thực thể: Viêm khớp cấp có những đặc điểm là khởi phát đột ngột, thường vào ban đêm, có thể có các yếu tố thúc đẩy gây thay đổi đột ngột nồng độ acid uric máu như ăn hoặc uống rượu quá nhiều, phẫu thuật, nhiễm khuẩn, dùng thuốc lợi tiểu, hóa chất (chẳng hạn meglumine, Urografin) hoặc do dùng các thuốc tăng đào thải acid uric qua thận. Thường gặp nhất là viêm khớp bàn ngón chân cái. Một số khớp khác cũng rất hay bị ảnh hưởng, đó là các khớp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH GÚT NHỮNG ĐIỂM THEN CHỐT TRONG CHẨN ĐOÁN (Kỳ 2) BỆNH GÚT NHỮNG ĐIỂM THEN CHỐT TRONG CHẨN ĐOÁN (Kỳ 2) LÂM SÀNG A. Triệu chứng cơ năng và thực thể: Viêm khớp cấp có những đặc điểm là khởi phát đột ngột, thường vào banđêm, có thể có các yếu tố thúc đẩy gây thay đổi đột ngột nồng độ acid uric máunhư ăn hoặc uống rượu quá nhiều, phẫu thuật, nhiễm khuẩn, dùng thuốc lợi tiểu,hóa chất (chẳng hạn meglumine, Urografin) hoặc do dùng các thuốc tăng đào thảiacid uric qua thận. Thường gặp nhất là viêm khớp bàn ngón chân cái. Một số khớpkhác cũng rất hay bị ảnh hưởng, đó là các khớp ở bàn chân, cổ chân, khớp gối.Khớp háng, khớp vai hiếm khi bị tổn thương trong bệnh gút. Đôi khi cũng cónhững bệnh nhân gút cấp có viêm vài khớp. Trong những trường hợp như vậy, viêm khớp thường không có tính chấtđối xứng. Khi viêm khớp tiến triển, đau thường trở nên dữ dội. Khớp viêm sưngto, mềm, da căng bóng, nóng và có màu đỏ thẫm. Bệnh nhân thường có sốt, có thểtới 39°C (102,2°F). Hiện tượng bong vảy da và ngứa là một dấu hiệu khá đặc biệtsong không phải bao giờ cũng có. Các hạt tophi có thể tìm thấy ở vành tai, bàn tay,bàn chân, mỏm khuỷu và kén hoạt dịch trước xương bánh chè. Những hạt tophinày thường chỉ xuất hiện sau vài đợt viêm khớp cấp. Giai đoạn không triệu chứng có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng nămsau cơn cấp đầu tiên. Sau đó tình trạng viêm khớp trở nên mạn tính, dần dần dẫnđến mất hoàn toàn chức năng vận động. Khớp có thể bị biến dạng nặng do các hạttophi. Lúc này biểu hiện viêm có thể hết hoặc vẫn còn. B. Xét nghiệm: Acid uric máu thường tăng (> 7,5 mg/dl) trừ khi đã dùng các thuốc hạ aciduric. Trong giai đoạn cấp, tốc độ lắng máu và số lượng bạch cầu thường tăng. Xétnghiệm tổ chức chọc từ các hạt tophi sẽ thấy các tinh thể sodium urat điển hình vàcho phép chẩn đoán. Để chắc chắn thêm chẩn đoán, có thể tìm các tinh thể aciduric trong các tiêu bản ướt lấy từ dịch chọc khớp soi dưới kính hiển vi phân cực cóbù. Những tinh thể này có đặc tính khúc xạ kép âm tính và là những tinh thể hìnhkim, nằm trong hoặc ngoài bạch cầu đa nhân trung tính. C. Thăm dò hình ảnh: Trong giai đoạn sớm của bệnh, hình ảnh X quang thường là bình thường.Sau đó có thể thấy những vùng khuyết xương (các hạt tophi không cản quang).Khi những vùng khuyết xương này kế cận những hạt tophi, chúng rất có ý nghĩacho chẩn đoán. CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT Khi nghi ngờ bệnh gút, cần xác định chẩn đoán dựa vào sự có mặt củatăng acid uric máu, đáp ứng nhanh với các thuốc chống viêm giảm đau khôngsteroid hoặc colchicin, bong vảy da và ngứa tại chỗ sau khi sưng nề giảm và dựavào thăm khám dịch khớp dưới kính hiển vi phân cực. Gút cấp thường dễ nhầmvới viêm mô tế bào. Cần làm xét nghiệm vi khuẩn để loại trừ viêm khớp cấp donhiễm khuẩn sinh mủ. Phân biệt với bệnh giả gút dựa vào sự có mặt của nhữngtinh thể calci pyrophosphat trong dịch khớp, acid uric máu thường là bình thường,X quang có hình ảnh calci hóa sụn, kém nhạy cảm với điều trị bằng colchicin. Trong một số hiếm trường hợp, viêm khớp mạn tính có tophi có thểnhầm với viêm khớp dạng thấp. Khi đó nên nghi ngờ chẩn đoán gút nếu tiền sử cóviêm một khớp và xác định chẩn đoán dựa vào việc tìm thấy những tinh thể urattrong tổ chức nghi ngờ là tophi. Hơn nữa, khớp háng và khớp vai hiếm khi bị tổnthương trong bệnh gút có tophi. Sinh thiết có thể cần thiết để phân biệt hạt tophivới các hạt thấp. Một số bệnh như viêm khớp dạng thấp, bệnh sarcoid, đa u tủyxương, cường cận giáp trạng, bệnh Hand-Schuller-Christian có thể có hình ảnh Xquang tương tự như bệnh gút. Ngộ độc chì mạn tính có thể gây ra những cơn gútcấp (gút do chì). Khi đó, các biểu hiện như đau bụng, bệnh lý thần kinh ngoại vi vàsuy thận là đầu mối cho chẩn đoán. ĐIỀU TRỊ A. CƠN VIÊM KHỚP CẤP: Sai lầm thường gặp nhất trong điều trị bệnh gút đó là bắt đầu điều trịđồng thời cả viêm khớp cấp và điều trị tăng acid uric máu. Cần phải tách biệt điềutrị viêm khớp cấp trước, sau đó mới đến điều trị tăng acid uric. Nồng độ acid urichuyết thanh khi giảm xuống đột ngột thường phát động những cơn viêm khớp cấpmới. 1. Các thuốc chống viêm không steroid: Các thuốc chống viêm giảm đau không steroid là những thuốc đã đượclựa chọn để điều trị gút cấp tính. Cổ điển thường dùng Indomethacin, song cácthuốc chống viêm không steroid khác cũng có hiệu quả tương tự. Indomethacin thường được bắt đầu với liều 25-50 mg mỗi 8 giờ và tiếp tụccho đến khu hết các triệu chứng (thường 5-10 ngày). Chống chỉ định dùng cácthuốc chống viêm không steroid gồm loét dạ dày tá tràng đang tiến triển, suy thận,tiền sử dị ứng với những thuốc này. 2. Colchicin: Colchicin cũng rất có hiệu quả trong điều trị gút cấp song ít được ...