BỆNH HEN PHẾ QUẢN (ASTHMA)

1/ HEN PHẾ QUẢN LÀ GÌ? VÀ ĐƯỢC XẾP LOẠI NHƯ THẾ NÀO?Hen phế quản là một rối loạn viêm mãn tính, được đặc trưng bởi sự tắc nghẽn các tiểu phế quản (bronchiolar obstruction) và sự hẹp lại của các đường hô hấp, gây nên bởi sự co thắt cơ trơn do tăng hoạt, những thâm nhiễm tế bào, và sự sản xuất niêm dịch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH HEN PHẾ QUẢN (ASTHMA) HEN PHẾ QUẢN (ASTHMA)1/ HEN PH Ế QUẢN LÀ GÌ? VÀ ĐƯ ỢC XẾP LOẠI NHƯ TH ẾNÀO? Hen phế quản là một rối loạn viêm mãn tính, được đặc trưng bởi sự  tắc nghẽn các tiểu phế quản (bronchiolar obstruction) và sự hẹp lại của các đường hô hấp, gây nên b ởi sự co thắt cơ trơn do tăng hoạt, những thâm nhiễm tế bào, và sự sản xuất niêm d ịch. Hen phế quản được xếp loại “ nhẹ từng cơn ” (mild intermittent), “  nhẹ kéo dài ” (mild persistent), “ trung bình ” (moderate), hay “ nghiêm trọng ” (severe), căn cứ trên tần số và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, trên sự ảnh hưởng lên chức năng hô hấp, và sự cần thiết phải điều trị.Nói chung, tần số và độ nghiêm trọng của các cơn đột phát thay đổi.Tuy nhiên, những bệnh nhân với bất cứ mức độ nghiêm trọng nào cũng đều có thể bị những cơn hen phế quản nặng, đe dọa đến tính mạng.2/ MÔ TẢ TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỔ ĐIỂN CỦA HEN PHẾQUẢN. Tam chứng cổ điển gồm có ho, tiếng thở khò khè (wheezing), và  khó thở.Những triệu chứng khác của hen phế quản gồm có viêm mũi, cảm giác lồng ngực bị siết chặt (chest tightness), hết hơi (breathlessness), và hồi lưu d ạ dày-thực quản (gastroesophageal reflux).Mặc dầu không phải luôn luôn có một tương quan tốt với các triệu chứng, mức độ tắc nghẽn xác định độ nghiêm trọng của cơn bộc phát.Người mắc bệnh hen với những cơn tái phát thường có cảm giác khó thở bị giảm. Những triệu chứng và dấu chứng của hen phế quản tương quan  kém với mức độ tắt nghẽn luồng không khí.Hãy xét đến chẩn đoán hen phế quản nơi những bệnh nhân với bệnh sử thở khò khè tái diễn, hơi thở ngắn (shortness of breath), cảm giác lồng ngực bị siết chặt, ho (đặc biệt nặng hơn về đ êm), không chịu được thể dục (exercise intolerance), hay các triệu chứng trầm trọng thêm khi tiếp xúc với một dị ứng nguyên như sự thay đổi thời tiết, các chất hoá học được mang bằng đ ường không khí,. .3/ HEN PH Ế QUẢN : “ KHÒ KHÈ HAY KHÔNG KHÒ KHÈ ” Một cơn hen phế quản có thể xảy ra mà không cần có triệu chứng  khò khè (wheezing).Tiếng thở khò khè đ ược phát sinh do dòng khí lưu chuyển bị hỗn loạn và sự tắc nghẽn đường hô hấp xảy ra đồng thời.Những bệnh nhân có dòng khí ít lưu chuyển do mức độ tắc nghẽn quan trọng, có thể không có triệu chứng thở khò khè.Một số các bệnh nhân, nhất là hay người già, có hen hen phế quản dạng ho (cough-variant asthma) và chỉ có triệu chứng ho và khó thở mà thôi. Triệu chứng khò khè không tỷ lệ với mức độ tắc nghẽn dòng khí,  bởi vì một lồng ngực yên lặng có thể là dấu hiệu của dòng khí bị tắc nghẽn nghiêm trọng.4/ CH ẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT THỞ KHÒ KHÈ (WHEEZING)?Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD : chronic obstructive pulmonarydisease), suy tim sung huyết (CHF : congestive heart failure), hít vật lạ(foreign body aspiration), phản vệ (anaphylaxis), viêm nắp thanh quản(epiglottitis), viêm khí-phế quản (tracheobronchitis), bệnh đ ường hô hấpphản ứng (reactive airway disease), và hen phế quản.5/ BÀN VỀ NHỮNG BỆNH LÝ QUAN TRỌNG “ KHÔNG THỂ BỎSÓT ” TRONG CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT VÀ ĐÁNH GIÁ BANĐẦU NHỮNG BỆNH NHÂN CÓ CÁC TRIỆU CHỨNG HO, HƠITHỞ NGẮN, HAY THỞ KHÒ KHÈ. Cơn bộc phát hen phế quản.  Viêm phổi : K hò khè khu trú và thường đ ược liên kết với sự sinh  đờm. Phù phổi : Sự gia tăng cấp tính áp lực tâm nhĩ trái có thể gây nên  hẹp đường khí và tiếng khò khè (“hen tim”, asthme cardiaque) Nghẽn mạch phổi (pulmonary embolism) : tiếng thở khò khè có  thể xảy ra. Viêm phế quản cấp tính : tương tự với những triệu chứng viêm  phế quản, các cơn bộc phát cấp tính hen phế quản có thể được biểu hiện bởi ho có đờm và khó thở, được liên kết với sự viêm cấp tính của niêm mạc phế quản.Tuy nhiên, nơi những bệnh nhân với hen phế quản, chẩn đoán viêm phế quản cấp tính là thiếu sót, và điều trị không thích ứng (kháng sinh) và không hiệu quả. Tắc nghẽn cơ học đường hô hấp trên : Hãy xét đến khi bệnh  nhân có triệu chứng khó thở, thở rít kỳ thở vào, và tiếng thở khò khè khắp phế trường, mạnh nhất ở cổ.6/ NH ỮNG KHÍA CẠNH N ÀO CỦA BỆNH SỬ QUAN TRỌNGĐỐI VỚI CƠN K ỊCH PHÁT HEN PHẾ QUẢN ĐANG XẢY RA?Hãy đặt các câu hỏi về sự tiếp xúc của bệnh nhân đối với các tác nhânthông thường làm phát khởi cơn bộc phát hen phế quản như: nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus  các dị ứng nguyên  khí lạnh  thể dục  dùng aspirin hay AINS. Cũng quan trọng là thời gian và độ nghiêm trọng của các triệu chứng, tiềnsử và tần số các đợt bộc phát đột ngột, những nhập viện trước đây vàthông nội khí quản, số lần đến khám cấp cứu mới đây, thuốc ...