BỆNH HỌC THỰC HÀNH - BỆNH TUYẾN VÚ

Bệnh của vú là những bệnh phát sinh ở bầu vú thường gặp trong ngoại khoa Đông y; người xưa và trong dân gian có nhiều kinh nghiệm trong điều trì, chúng ta cần tham khảo. Sự Quan Hệ Giữa Kinh Lạc Và Tuyến Vú Tuyến vú ở vào vị trí khoảng trước xương sườn ngực 3 và 6. Theo Y học cổ truyền thì vú là nơi hội tụ của các kinh lạc như kinh dương minh vị, kinh Thái âm Tỳ, kinh Quyết âm Can, kinh Thiếu âm Thận đều từ chân lên ngực có nhánh vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH HỌC THỰC HÀNH - BỆNH TUYẾN VÚ BỆNH HỌC THỰC HÀNH BỆNH TUYẾN VÚ Đại Cương Bệnh của vú là những bệnh phát sinh ở bầu vú thường gặp trong ngoạikhoa Đông y; người xưa và trong dân gian có nhiều kinh nghiệm trong điềutrì, chúng ta cần tham khảo. Sự Quan Hệ Giữa Kinh Lạc Và Tuyến Vú Tuyến vú ở vào vị trí khoảng trước xương sườn ngực 3 và 6. Theo Y học cổ truyền thì vú là nơi hội tụ của các kinh lạc như kinhdương minh vị, kinh Thái âm Tỳ, kinh Quyết âm Can, kinh Thiếu âm Thậnđều từ chân lên ngực có nhánh vào vú, 2 mạch Xung Nhâm cũng từ bàocung đi qua bụng, rốn lên ngực và có phân nhánh vào tuyế n vú. Người xưa c ũng cho là nam giới, đầu vúthuộc can, bầu vú thuộc thận, nữ giới thì đầ u vú thuộc Can còn bầu vú thuộcVị, và như vậy là vú có quan hệ mật thiết với các kinh Can, Vị, Thận và 2mạch Xung, Nhâm. Sự Quan Hệ Giữa Tạng Phủ Và Tuyến Vú Kinh lạc là bắt nguồn từ tạng phủ và đi ra bề mặt cơ thể, cho nên cáctạng phủ có kinh lạc thông với vú tất nhiên là có quan hệ với tuyến vú. Thậnlà vốn của tiên thiên và Tỳ là nguồn của hậu thiên, cho nên s ự phát triển củatuyến vú là không thể tách rời 2 tạng Tỳ Thận. Sữa do tinh chất của thức ăntạo thành, Tỳ Vị có khỏe sữa mới có nhiều. Can chủ sơ tiết. Và chi ph ối tiếtsữa, Can khí mà không thư thái thì việc tiết sữa cũng bị hạn chế. Nguyên Nhân Và Cơ Chế Sinh Bệnh Tuyến Vú Theo Y Học CổTruyền Sự quan hệ giữa tạng phủ , kinh lạc và tuyến vú rất mật thiết cho nêncác yếu tố làm tắc nghẽn kinh lạc, gây rối loạ n chức năng tạng phủ đều cóthể gây bệnh tuyến vú. Những nguyên nhân thường gặp có: + Can Thấp Nhiệt: do Can khí không thông đạt, ăn nhiều chất béo mỡgây tích nhiệt ở Tỳ Vị, kinh lạc không thông, khí trệ huyết ứ lâu ngày hóanhiệt gây bầu vú sưng nóng đỏ đau, làm mủ thường kèm theo sốt, sợ lạnh,miệ ng khát muốn u ống, tiểu ít, nước tiểu vàng đậm, chất lưỡi đỏ, rêu trắnghoặc vàng, mạch Huyền Sác. Trường hợp nhũ ung, nhũ phát thường gặp thểbệnh này. + Can Khí Uấ t Kết: người thường tức giận lo lắng, Can khí khôngđược thư thái sinh khí trệ huyết ứ, Can uất làm ảnh hưởng đến sự vận hóacủa Tỳ, Tỳ rối loạn thì đờm trọc nội sinh, khí trệ đờm ứ liên kết với nhauthành khối u, mặt thường nhẵn, cứng di động hoặc không, kèm theo bứt rứt,dễ bực bội, kinh nguyệt không đều, chất lưới đỏ, rêu trắng mỏng, mạchHuyền Hoạt. Thường gặp trong các chứng nhũ tích, nhũ nham. + Can Thận Bất Túc: có thể do tiên thiên bất túc hoặc hậu thiên mấtcân bằng, sinh đẻ quá nhiều gây nên Can Thận hư tổn, hai mạch Xung Nhâmmất điều hòa, tinh huyết thiế u, thủy không dưỡng được mộc khiến cho Canhỏa vượng lên nung nấu tân dịch thành đờm, đờøm kết thành hạch, thườngphát triển có liên quan đến kinh nguyệt và thai nghén. Triệu chứng: đau tứctăng trước lúc có kinh, kèm theo chóng mặt ù tai, lưng đau gối mỏi, kinhnguyệt không đều, lưới đỏ rêu trắng mỏng, mạch Huyền Tế Sác. Thường gặptrong trường hợp nhũ tích, nhũ lịch. + Âm Hư Đờm Ngưng: do Phế Thận âm hư sinh hỏa vượng, đốt tândịch thành đờm, đờm kết tụ ở vú sinh khối u. Thường sắc da không thay đổi,hơi đau, phát triển thành mủ chậm, nước mủ loãng trong, th ường kèm theosốt chiều, đêm ra mồ hôi trộm, người gầ y ăn ít, chất lưỡi đỏ, rêu vàng, mạchTế Sác. Thường gặp trong chứng Nhũ lao có liên quan với ch ứng Phế âm hư. + Độc Tà Ngoại Nhập: do chính khí suy, hoặc do xây xát ngoài da, dođầu vú lõm dễ nhiễm ngoại tà sinh bệnh, hoặc do trẻ bú trong miệng có đ ộcnhiễm phải gây nên chứng Nhũ ung, Nhũ phát. Những Điều Cầ n Chú Ý Lúc Khám Vú Khám vú là khâu quan trọng để phát hiện bệnh của vú mà phươngpháp chủ yếu là nhìn và sờ nắn. 1. Cách nhìn: Để bệnh nhân ngồ i hoặc đứng ngay ngắn, cởi áo bộc lộvú đầ y đủ. Lúc nhìn chú ý vị trí của bầu vú to nhỏ những điểm khác thường,đầu vú lõm lồi, mầu da của vú, dùng tay nâng bầu vú lên hoặc bảo bệnhnhân đưa cao cánh tay lên đầu để khám. Có thể so sánh vú cả hai bên để pháthiện sự khác thường. 2. Cách sờ nắn: bệnh nhân có thể ở tư thế ngồ i, nằ m hoặc kết hợp cảhai. Khám bên lành trước, bên bệnh sau để dễ phát hiệ n bệnh lý. Tốt nhất làdùng phần bụng của 4 ngón tay khép lạ i áp sát vào da của vú, ấn với độ nặngnhẹ khác nhau để phát hiện độ cứng mềm, tính chất khác nhau của khối u.Khám lần lượt bầu vú đến quầng vú và núm vú và chú ý xem có nước chảy ởđầu vú không. Những điều cần chú ý lúc sờ nắn vú: a- Khám bầu vú tốt nhất là sau khi thấy kinh 7-10 ngày là lúc mà trạngthái sinh lý của tuyến vú tương đối ổn định, có hòn cục dễ phát hiện. b- Phát hiện khối u ở bầu vú cần hiểu rõ vị trí, to nhỏ, hình thái, độcứng, độ đau, độ di động, bề mặt của khối u. c - Cần kiểm tra tình hình hạch lym phô ở hố nách, hố thượng đòn vàhố hạ đòn. d - Cần kế t hợp với độ tuổi, tiền sử bệnh và c ...