BỆNH HỌC THỰC HÀNH - CƯỜNG GIÁP

Do nhiều nguyên nhân làm cho công năng tuyến giáp tăng cao. Là một bệnh nội tiết do kích thích tố tuyến giáp tăng. Thường gặp nhất là Tuyến giáp viêm mạn kèm cường giáp (bệnh Grave). Phương pháp trị chủ yếu của YHHĐ đối với bệnh cường giáp gồm: 1- Dùng thuốc kháng giáp (anti thyroxin ). 2- Dùng Iod. 3- Cắt bỏ 1 phần tuyến giáp. Sau khi ứng dụng 2 phương pháp trên thấy có thích ứng với các chứng nhất định, thuốc kháng giáp có tác dụng làm giảm tế bào lymphô và sau khi điều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH HỌC THỰC HÀNH - CƯỜNG GIÁP BỆNH HỌC THỰC HÀNH CƯỜNG GIÁP (Cường Giáp - Giáp Trạng Tuyến Công Năng Cang Tiến Chứng, Bướu Cổ Lồi Mắt, Bazedow). Do nhiều nguyên nhân làm cho công năng tuyến giáp tăng cao. Là một bệnh nội tiết do kích thích tố tuyến giáp tăng. Thường gặp nhất là Tuyến giáp viêm mạ n kèm cường giáp (bệnh Grave). Phương pháp trị chủ yếu của YHHĐ đối với bệnh cường giáp gồm: 1- Dùng thuốc kháng giáp (anti thyroxin ). 2- Dùng Iod. 3- Cắt bỏ 1 phần tuyến giáp. Sau khi ứng dụng 2 phương pháp trên thấy có thích ứng với các chứng nhất định, thuốc kháng giáp có tác dụng làm giả m tế bào lymphô và sau khi điều trị dễ b ị tái phát. YHCT xếp bệnh cường giáp vào phạ m trù Anh Ch ứng. Đương nhiên là Anh chứng không ch ỉ riêng về bệnh cường giáp mà còn gồ m các bệnh khác về tuyến giáp nữa. Trên thực nghiệm lâm sàng dài ngày đã tích lũy được kinh nghiệ m phong phú về thuốc Đông y trong việc điều trị bướu cổ, trong đó việc trị bệnh cường giáp đã thu được những kết quả trị liệu khá tốt mà không có tác dụng phụ rõ rệt, đồng thời trong thực tế đã nắm vững được các chứng cường giáp thích hợp với việc điều trị bằng thuốc YHCT. Thường người ta cho rằng những dạng dưới đây thích hợp với việc dùng thuốc YHCT để điều tr ị: 1- Bệnh nhẹ hoặc vừa, nếu nặng có thể kết hợp Đông Tây y. 2- Trường hợp quá mẫn cảm vớ i thuốc kháng giáp hoặc vì phản ứng độc tính mà không thể tiếp tục điều tr ị, không thể giải phẫu được. 3- Người bệnh có kèm bệnh gan. 4- Sau khi ngưng dùng thuốc kháng giáp thì tái phát. 5- Sau khi giải phẫu, bệnh cường giáp tái phát mà dùng thuốc kháng giáp không hiệu quả. 6- Dùng thuốc kháng giáp tuy bệnh có b ị khống chế nhưng mắt bị lồi, tuyến giáp sưng to hơn trước. YHCT ch ữa chứng cường giáp lấ y biện chứng luận tr ị làm cơ sở nhưng phân từng loại cũng có sự khác biệt. * Y viện Nam Kinh phân thành 4 loại: Can khí uất trệ, Đờm khí giao kết, Can hỏa vượng và Tâm Can âm hư. * Y viện Thượng Hả i phân làm 3 loại: Khí trệ đờm ngưng, Can hỏa cang thịnh và Tâm Can Âm hư. * Y viện Bắc kinh cho rằng ch ứng trạng điển hình của bệnh cường giáp không xuất hiện đồng thời mà ở các giai đoạn khác nhau đều có các chứng khác nhau. Các phương pháp phân loại của các tác giả tuy không hoàn toàn giố ng nhau nhưng trên cơ bản đều cho rằng diễn biến của bệnh này có các quy luật sau: + Mớ i phát: Chủ yếu là Can uất đờm kết, chữa tr ị nên lý khí, hóa đờ m, nhuyễn kiên, tán kết. + Thời kỳ sau: Phần âm suy, hao tổn, chữa trị nên nhu Can, tư Thận. Trong tiết này chủ yếu giới thiệu những nghiên cứu về chứng cường giáp thuộc Hư chứng. Y viện Thượng Hải tiến hành nghiên c ứu chỉnh lý đố i với việc trị liệu bệnh cường giáp của Hạ-Thiếu-Nông. Phát hiện thấ y trong gần 100 người bệnh cường giáp đều có chứng trạng khí và âm đều hư, cho thấy hư chứng chiếm 1 tỉ lệ rất lớn trong bệnh cường giáp, Trong đó có 1 phần bệnh nhân vừa âm hư vừa kèm Tâm hỏa vượng hoặc Can hỏa vượng. Nếu kèm Tâm hỏa vượng thì Albumin trong nước tiểu tăng cao, nếu Can hỏa vượng thì 17 Steroid (OHCS) trong nước tiểu tăng cao. Hiện tượng này cũng gặp trong các người bệnh Tâm hỏa vượng và Can hỏa vượng thuộc các loại bệnh khác (như Huyết áp cao...). Cho thấ y 2 chỉ định này không phải là mối liên quan tất yếu đối với riêng bệnh cường giáp, mà chủ yếu là phản ảnh bản chất hỏa vượng của tạng phủ. Xét theo kết quả tr ị liệu, trên cơ sở nguyên tắc trị liệu phù hợp, thêm các vị thuốc tả Tâm hỏa (Hoàng liên), tả Can hỏa (Long đởm thảo) tương ứng thì vừa cải thiện chứng trạng của bệnh cường giáp mà các chất Albumin và 17 Steroid (OHCS) trong nước tiểu cũng hạ thấp tương ứng. Đặc điểm tr ị liệu cường giáp của Hạ-Thiếu-Nông là tăng ích khí, dưỡng â m. Trong bài thuốc dùng vị Hoàng kỳ là chủ yếu. Y viện Thượng Hải qua nghiên c ứu chứng minh rằng: Thuốc với lượng lớn Hoàng kỳ có tác dụng quan trọng đối vớ i việc đề cao hiệu quả. Dùng Hoàng kỳ 60g, Hạ khô thảo 40g, Bạch thược, Hà thủ ô, Sinh địa đều 20g, Hương phụ (chế) 12g, gọi là bài ‘Cường Giáp Trọng Phương ‘, và dùng phương này bỏ Hoàng kỳ để so sánh với bài Cường Giáp Trọng Phương. Theo chỉ số phân tích cường giáp: . Ở nhóm dùng Hoàng kỳ, trước khi điều trị là 19.45 +- 0.84 hạ xuống 7.03 +-0.89 sau khi điều tr ị. . Ở nhóm không dùng Hoàng kỳ thì từ 20.31+- 0.60 hạ xuống 13.11 + - 0.99. Tuy cả 2 nhóm trước và sau khi điều trị đều có sự sai biệ t rõ rệt nhưng chỉ số tích phân của nhóm Hoàng kỳ sau khi điều trị thấp hơn so vớ i nhóm không có Hoàng kỳ. Việc trọng dụng Hoàng kỳ ngoài việc thu được kết quả lâm sàng rõ rệt mà kiểm tra trong phòng thí nghiệm cũng thấy kết quả trị liệu tốt. Thí dụ: . Huyết thanh T3 ở nhóm Hoàng kỳ trước khi điều tr ị là 4.22 + - 0,30mg/ml sau kh ...