Bệnh huyết khối động mạch chủ cấp do thuốc

Tăng nguy cơ hình thành huyết khối ở bệnh nhân ung thư đang hoạt động có thể do nhiều nguyên nhân. Đối với bệnh huyết khối động mạch chủ là một biến chứng hiếm gặp nhưng có khả năng tàn phá cao ở bệnh nhân ung thư đang được hóa trị dựa trên cisplatin. Vì vậy, cần phải chẩn đoán sớm và điều trị dứt điểm để giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong. Hóa trị liệu được xem là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây thuyên - huyết tắc tĩnh mạch và động...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh huyết khối động mạch chủ cấp do thuốc Bệnh huyết khối động mạch chủ cấp do thuốcTăng nguy cơ hình thành huyết khối ở bệnh nhân ung thưđang hoạt động có thể do nhiều nguyên nhân. Đối vớibệnh huyết khối động mạch chủ là một biến chứng hiếmgặp nhưng có khả năng tàn phá cao ở bệnh nhân ung thưđang được hóa trị dựa trên cisplatin. Vì vậy, cần phảichẩn đoán sớm và điều trị dứt điểm để giảm tỷ lệ bệnh tậtvà tử vong.Hóa trị liệu được xem là một trong những yếu tố nguy cơquan trọng nhất gây thuyên - huyết tắc tĩnh mạch và độngmạch ở các bệnh nhân ung thư. Một nghiên cứu lớn dựatrên dân số đã chứng minh rằng, bệnh nhân có bệnh áctính đang hoạt động có nguy cơ bệnh huyết khối tăng gấp4, 5 lần so với dân số không ung thư. Ở bệnh nhân đanghóa trị ung thư, nguy cơ tăng gấp 6 lần so với dân sốkhông ung thư. Hình ảnh động mạch chủ bụng bị cắt cụt trên phim DSA.Cisplatin, một thuốc hóa trị là tác nhân nền tảng trongđiều trị nhiều loại ung thư như ung thư biểu mô buồngtrứng, ung thư phổi, u lympho, sarcôm và các u tế bàomầm. Một trong những biến chứng quan trọng nhất củahóa trị liệu dựa trên cisplatin là nguy cơ cao xảy ra cácbiến cố thuyên - huyết tắc mạch. Hầu hết các trường hợpđều có liên quan đến tim (nhồi máu cơ tim), não (đột quỵ,thiếu máu cục bộ) và động mạch chi dưới. Bệnh huyếtkhối động mạch chủ cấp là một biến chứng hiếm gặpnhưng gây tàn phá nhiều ở bệnh nhân đang điều trịcisplatin, cần được phát hiện sớm và kịp thời điều trị.Cisplatin có xu hướng gây ra các biến cố mạch máu ở giaiđoạn sớm của quá trình hóa trị, với khoảng 45% xảy ratrong hai chu kỳ điều trị đầu tiên.Cơ chế gây ra biến cố mạch máu của cisplatin chưa rõ,nhưng tổn thương nội mạc dường như đóng vai trò chínhyếu. Cisplatin còn được biết là gây tình trạng hạ magnesimáu, được xem là có liên quan đến các biến cố mạch máu.Hạ magnesi máu có thể gây co thắt mạch máu, nhưngkhông được xem là nguyên nhân gây ra huyết khối ởmạch máu lớn.Các nghiên cứu đã cho thấy, yếu tố nguy cơ tiềm tàng gâybiến chứng thuyên - huyết tắc ở bệnh nhân dùng cisplatinbao gồm: bệnh xơ vữa động mạch hệ thống, di căn gan vàliệu pháp chống nôn bằng dexamethasone. Trong thực tế,hầu hết các trường hợp huyết khối động mạch do cisplatingây ra được mô tả trong y văn đều xảy ra ở những bệnhnhân có ít nhất một trong các yếu tố nguy cơ kể trên.Cần sớm chẩn đoán và khẩn trương điều trị những bệnhnhân có huyết khối động mạch chủ cấp để ngăn chặnhuyết khối và tránh tình trạng thuyên - huyết tắc lan tỏa.Thiếu máu cục bộ ở các cơ quan trong ổ bụng và ở chi làbiến chứng rất nghiêm trọng ảnh hưởng xấu đến kết cục.Huyết khối động mạch chủ cấp hiện chưa có điều trị tiêuchuẩn.Thuốc tan sợi huyết, thuốc kháng đông và phẫu thuật đãđược sử dụng với các kết quả thay đổi trên những bệnhnhân có huyết khối liên quan đến cisplatin. Hóa trị liệu là một yếu tố nguy cơ gây huyết khối động mạch ở bệnh nhân ung thư .Hướng dẫn hiện nay cho thấy rằng, ở những bệnh nhân bịthuyên - huyết tắc động mạch cấp, việc điều trị ban đầunên bao gồm xử trí ngay với kháng đông heparin khôngphân đoạn.Ở những bệnh nhân đã được phẫu thuật lấy huyết khốiđộng mạch (embolectomy), khuyến nghị điều trị khởi đầuvới heparin toàn phần, tiếp theo là dùng đối khángvitamin K kéo dài hoặc heparin trọng lượng phân tử thấp(LMWH) dài hạn, tuy nhiên trong nhiều trường hợp, tìnhtrạng suy yếu của bệnh nhân ung thư có thể là chống chỉđịnh của phẫu thuật.Huyết khối động mạch chủ bụng cấp có tiên lượng rất xấunếu không kịp thời được phát hiện và điều trị. Do cáctriệu chứng có thể rất kín đáo nên bệnh nhân xem nhẹ, vìthế, bác sĩ cần phải chú ý cao tới những biến chứng mạchmáu ở bệnh nhân hóa trị dựa trên cisplatin. Cần xem bệnhsử chi tiết và khám lâm sàng kỹ lưỡng, kiểm tra mạchngoại vi cần được thực hiện thường quy. Nên kiểm trangay CT scan hoặc siêu âm duplex bụng khi phát hiện cáctriệu chứng và dấu hiệu lâm sàng kín đáo ...