Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh

Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh (neuropathic arthropathy) là bệnh có những thay đổi về xương, khớp thứ phát do giảm hay mất cảm giác chi phối do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Điển hình trên phim chụp Xquang là tổn thương hủy hoại bề mặt sụn khớp, đặc xương dưới sụn, hẹp khe khớp, biến dạng khớp, trật khớp.Nguyên nhân của bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh có nhiều, hay gặp nhất là do bệnh đái tháo đường, giang mai biến chứng thần kinh (còn có tên là bệnh Tabes dorsalis) và bệnh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh (neuropathic arthropathy) là bệnh cónhững thay đổi về xương, khớp thứ phát do giảm hay mất cảm giác chi phối do rấtnhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Điển hình trên phim chụp Xquang là tổnthương hủy hoại bề mặt sụn khớp, đặc xương dưới sụn, hẹp khe khớp, biến dạngkhớp, trật khớp. Nguyên nhân của bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh có nhiều, hay gặp nhất làdo bệnh đái tháo đường, giang mai biến chứng thần kinh (còn có tên là bệnh Tabesdorsalis) và bệnh rỗng tủy xương (Syringomyelia). Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới,có tới 15% bệnh nhân đái tháo đường, 10 - 20% bệnh nhân giang mai và 20 - 25% bệnhnhân rỗng tủy xương có biểu hiện bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh. Ngoài ra triệuchứng bệnh còn gặp trong nhiều bệnh khác như sau chấn thương đặc biệt có chèn ép tủysống hay tổn thương thần kinh ngoại biên, nhiều bệnh thần kinh di truyền khác, bệnh lýnhiễm khuẩn, do dùng corticoid, nghiện rượu, bệnh phong, hội chứng Raynaud, cường vỏtuyến thượng thận, bệnh hệ thống như xơ cứng bì, viêm khớp dạng thấp, trẻ dị tật bẩmsinh do mẹ dùng thuốc Thalidomide trong thời kỳ mang thai, rối loạn cảm giác cận ungthư... Dấu hiệu bệnh rất đa dạng Triệu chứng bệnh đa dạng, phụ thuộc vào nguyên nhân, giai đoạn của bệnh. Nhìnchung biểu hiện khớp bắt đầu xuất hiện muộn nhiều năm sau các biểu hiện thần kinh củabệnh chính, tuy nhiên lại tiến triển nhanh và hủy khớp chỉ trong vài tháng. Tùy nguyênnhân mà có các vị trí khớp hay gặp khác nhau: do bệnh đái tháo đường các triệu chứngchủ yếu ảnh hưởng tới khớp ở bàn chân và cổ chân; trong bệnh giang mai là khớp gối,háng và cổ chân; trong bệnh rỗng tủy xương ảnh hưởng tới cột sống và chi trên, đặc biệtở khớp vai và khớp khuỷu. Thông thường biểu hiện ở một khớp (trừ khi ở khớp nhỏ bànchân có thể ảnh hưởng tới vài khớp), không đối xứng. Triệu chứng khớp ban đầu thườngnhẹ, tiến triển âm ỉ, tái phát từng đợt đặc biệt sau những chấn thương nhẹ. Đau khớp xuấthiện ở một phần ba số bệnh nhân nhưng thường là đau ít, nhất là khi so sánh với mức độtổn thương khớp khá nhiều. Khớp sưng nhẹ, phù nề, sung huyết hoặc xuất huyết quanhkhớp, sờ ấm hơn bình thường. Có thể tràn dịch khớp. Khớp có biểu hiện mất vững hoặcbán trật nhẹ. Ở giai đoạn muộn, đau có thể nặng hơn nếu hủy khớp tiến triển nhanh gâytrật khớp hoặc có khối máu tụ, mảnh sụn hay xương vỡ nằm trong khớp. Khớp sưng, biếndạng nhiều do màng hoạt dịch khớp dày, do trật khớp hoặc gãy xương. Có thể gặp một sốbiến chứng kèm theo, đặc biệt hay gặp ở bệnh nhân đái tháo đường, như nhiễm khuẩnphần mềm quanh khớp, viêm khớp nhiễm khuẩn và cốt tủy viêm. Cách phân biệt với các bệnh khớp khác Chụp Xquang khớp bị tổn thương: Có thể phát hiện giai đoạn sớm hay muộn củabệnh. Trên Xquang cần chẩn đoán phân biệt bệnh với các bệnh thoái hóa khớp, hoại tửxương, bệnh khớp lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphat, bệnh khớp do tiêm corticoidnội khớp, nhiễm khuẩn xương khớp... Siêu âm khớp: Có thể phát hiện dịch trong khớp, dày màng hoạt dịch, hẹp khekhớp, định hướng cho hút dịch làm xét nghiệm để chẩn đoán những trường hợp viêmkhớp nhiễm khuẩn. Chụp cắt lớp vi tính có thể giúp đánh giá tốt hơn tổn thương vỏxương, mảnh xương chết hay khí ở trong xương. Chụp cộng hưởng từ, đặc biệt có phối hợp thuốc cản quang, có ích trong phân biệttổn thương tủy trong bệnh rỗng tủy với các viêm tủy nhiễm khuẩn, viêm đĩa đệm đốtsống nhiễm khuẩn cũng như giúp chẩn đoán một số biến chứng nhiễm khuẩn xương,khớp ở vị trí khác ngoài cột sống. Chẩn đoán xác định bệnh dựa vào tiền sử bệnh nhân có bệnh lý tổn thương thầnkinh (như đái tháo đường, giang mai, phong, bệnh rỗng tủy...) trước đó nhiều năm, xuấthiện đau, sưng khớp với tiến triển từ từ tăng dần, có sự bất cân xứng giữa mức độ đau vớitổn thương khớp, xương. Cần kết hợp với chụp Xquang để khẳng định chẩn đoán. Chẩn đoán phân biệt với các bệnh thoái hóa khớp, bệnh gút, bệnh giả gút (khớpviêm do lắng đọng tinh thể pyrophosphat), viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm khớp do bệnhtự miễn (viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến...), viêm khớp phản ứng, hội chứngloạn dưỡng thần kinh giao cảm. Ví dụ trong giai đoạn sớm của bệnh khớp do nguyênnhân thần kinh, hình ảnh trên Xquang gần tương tự như trong thoái hóa khớp với tamchứng hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn, mọc gai xương ở rìa khớp. Tuy nhiên tiến triểncủa bệnh nhanh hơn thoái hóa khớp, không cân xứng giữa mức độ đau khớp với tổnthương trên Xquang: mức độ đau ít hơn trong khi tổn thương trên Xquang nặng hơn. Cầnđặc biệt chú ý phân biệt bệnh với bệnh nhiễm khuẩn xương khớp hoặc phát hiện nhiễmkhuẩn xương khớp với tư cách là biến chứng kèm theo để có hướng điều trị thích hợp. Bệnh khớp do thần kinh được điều trị như thế nào? Điều trị nguyên nhân, đặ ...