Bệnh sởi: Cách phòng tránh và điều trị

Bệnh sởi (measles hay rubela) là căn bệnh lây nhiễm thường phát triển mạnh ở nhóm trẻ nhỏ và người ta cứ nghĩ rằng đã thanh toán xong nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng, nhưng gần đây ở miền Bắc nước ta đang có chiều hướng tái bùng phát trở lại, thường gặp ở nhóm người trẻ tuổi (từ 10- 24). Dưới đây là một số thông tin có liên quan đến căn bệnh này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh sởi: Cách phòng tránh và điều trị Bệnh sởi: Cách phòng tránh và điều trịBệnh sởi (measles hay rubela) là căn bệnh lây nhiễm thường pháttriển mạnh ở nhóm trẻ nhỏ và người ta cứ nghĩ rằng đã thanh toánxong nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng, nhưng gần đây ở miềnBắc nước ta đang có chiều hướng tái bùng phát trở lại, thường gặpở nhóm người trẻ tuổi (từ 10- 24). Dưới đây là một số thông tin cóliên quan đến căn bệnh này.1. Bệnh sởi là gì?Sởi là căn bệnh nhiễm virus cấp đường hô hấp, dễ nhận biết ở giai đoạncuối bằng ban dạng dát sần, xuất hiện trên cổ, mặt, ngực, thân, chân taykèm theo hiện tượng sốt cao. Có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biếnnhất vẫn là nhóm trẻ nhỏ.2. Nguyên nhânNguyên nhân chính gây bệnh là virus sởi, virus ARN Pramyxoviridae,nó thâm nhập niêm mạc đường hô hấp trên, vào máu, tồn tại ở mặt vàmáu một thời gian ngắn sau khi phát ban, từ cuối thời kỳ ủ bệnh cho đếnsau khi phát ban kéo dài khoảng 34 giờ. Virus sởi không chịu được điềukiện khí hậu hanh khô.3. Mức độ lan truyềnSởi là căn bệnh rất dễ lan truyền, nếu trong gia đình có một người mắcbệnh thì nguy cơ lan truyền lên tới 90%, nhất là nhóm người chưa quamiễn dịch. Quá trình lây lan chủ yếu là từ dịch tiết của người mắc bệnhphát tán vào không khí như khi ho, tiếp xúc trực tiếp, đa phần việc lantruyền này xảy ra khi người bệnh chưa được chẩn đoán. Riêng trẻ sơsinh được người mẹ truyền kháng thể qua nhau thai nên 4-6 tháng saukhi sinh ít bị mắc bệnh. Sởi có thể phát triển ở mọi lúc, mọi nơi nhưngphổ biến nhất vẫn là vào mùa mưa với chu kỳ 2-4 năm/lần.4. Triệu chứngBệnh sởi có thể chia nhiều giai đoạn:- Thời kỳ ủ bệnh: Kéo dài trung bình từ 5-7 ngày, có trường hợp dài hơnhay ngắn hơn. Người ta gọi đây là giai đoạn lành tính, ít biểu hiện ra bênngoài. Thông thường sau khi tiếp xúc với người bệnh sẽ xuất hiện tìnhtrạng sốt nhẹ khoảng 5-6 ngày rồi khỏi, sau đó tái phát sốt cao kèm theochảy nước mắt nước mũi, sút cân mặc dù vẫn ăn uống bình thường.- Thời kỳ khởi phát: Thời kỳ này kéo dài khoảng 5 ngày với các biểuhiện chính như sốt và viêm họng. Trẻ sốt cao khoảng 39 đến 39,5 độ C,người mệt mỏi, kèm theo nhức đầu, đau cơ, đau khớp chảy nước mắt,nước mũi, ho nhiều, ho khan và đôi khi có trường hợp phát triển tiêuchảy. Sang ngày thứ hai sốt cao hơn, trong niêm mạc miệng xuất hiệncác nốt chấm trắng nhỏ nổi gợn, gọi là nội ban hay các hạt Koplik.- Thời kỳ sởi mọc (khoảng 1 tuần): Đây là giai đoạn cơ thể sốt cao, holiên tục, co giật và về ban đêm sởi bắt đầu mọc. Ban đầu sởi mọc ở tai,mặt rồi lan xuống tay, chân. Các nốt ban hợp lại với nhau thành từngmảng hình tròn màu hồng nhạt. Khi sởi mọc hết cũng là lúc trẻ hết sốt vàsởi bắt đầu bay và trình tự ngược lại khi mọc. Toàn bộ thời gian mọc vàbay kéo dài khoảng 1 tuần. Riêng ở người lớn khi lên sởi có thể bị tiêuchảy nặng còn trẻ em thì mất nước do tiêu chảy, viêm tai giữa, nhiễmtrùng đường hô hấp và thanh quản do virus sởi làm giảm hệ miễn dịch.- Thời kỳ phục hồi: Sau khi sởi bay khoảng hai tuần.5. Điều trị sởiCho đến nay chưa có thuốc đặc trị mà người ta mới chỉ điều trị triệuchứng, chăm sóc, phòng ngừa và điều trị các biến chứng. Đối với trườnghợp lành tính điều trị tại gia, cách ly khi trẻ mới sốt và viêm họng,không cho tiếp xúc với trẻ khỏe mạnh, không cho trẻ ra nơi gió lùa. Vệsinh răng miệng, mắt, trẻ lớn cho súc miệng nước muối, nhỏ mắt bằngthuốc kháng sinh. Cho trẻ ăn nhẹ nhưng đủ chất, uống nhiều nước khisốt cao. Nếu trẻ đang bú vẫn cho trẻ bú bình thường, điều trị để giảm ho.Nên theo dõi thân nhiệt để kiểm tra biến chứng và nên đưa trẻ đi việnngay. Những đứa trẻ ở thể nặng có thể qua khỏi nếu được điều trị thíchhợp. Dùng vitamin A để tránh mù lòa, cho uống vitamin A càng sớmcàng tốt.6. Phòng bệnhĐể phòng ngừa bệnh sởi nhất thiết phải tiêm phòng vaccin sởi-quai bị-rubella. Mũi 1 tiêm khi trẻ được 12-15 tháng tuổi. Mũi 2 tiêm nhắc lạikhi trẻ được 4-6 tuổi, tuy nhiên cũng có thể tiêm bất cứ lúc nào sau mũithứ nhất 4 tuần. Trường hợp trẻ không được tiêm mũi thứ hai nhắc lại thìnên tiêm vào lúc trẻ được 10-12 tuổi. Tại các nước có tỷ lệ bệnh sởi caocó thể tiêm mũi 1 cho trẻ dưới 1 tuổi và mũi 2 theo quy định của chươngtrình tiêm chủng quốc gia. ...