Trẻ em nước ta thường bị tiêu chảy, trong đó tiêu chảy (TC) do lỵ trực trùng (LTT) là vấn đề rất đáng quan tâm vì nếu chẩn đoán không chính xác và xử trí chậm sẽ gây hậu quả khó lường. LTT là một bệnh lây, chủ yếu gặp ở trẻ từ 1-3 tuổi và tuổi học đường, người lớn cũng mắc bệnh nhưng ít, thường xuất hiện vào mùa hè. Điều đáng quan tâm là nhiều tổng kết cho thấy: trên thế giới: ít nhất 140 triệu người và gần 600.000 ca tử vong xảy ra hàng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh tiêu chảy và nguyên nhân Bệnh tiêu chảy và nguyên nhân Trẻ em nước ta thường bị tiêu chảy, trong đó tiêu chảy (TC) do lỵ trựctrùng (LTT) là vấn đề rất đáng quan tâm vì nếu chẩn đoán không chính xácvà xử trí chậm sẽ gây hậu quả khó lường. LTT là một bệnh lây, chủ yếu gặp ở trẻ từ 1-3 tuổi và tuổi học đường,người lớn cũng mắc bệnh nhưng ít, thường xuất hiện vào mùa hè. Điều đáng quantâm là nhiều tổng kết cho thấy: trên thế giới: ít nhất 140 triệu người và gần600.000 ca tử vong xảy ra hàng năm do LTT ở trẻ dưới 5 tuổi. Gây bệnh LTT do vi khuẩn shigella, có 4 chủng (Shigella dysenterias-nhómA, S.flexneri-nhóm B, S.boydii-nhóm C, S.sonnei-nhóm D), vi khuẩn này nhỏ,dài, hình que ngắn (nên gọi trực trùng), gram (-), không di động. Trong các vụdịch thường thấy S.dysenteriae gây bệnh trầm trọng. Shigella có trong đất, nướcvà phân, ngoài ra còn dính vào chân ruồi nhặng… Trực khuẩn có thể xuyên qua giấy vệ sinh làm nhiễm tay, có thể sống vàphát triển trong sữa, dễ bị diệt nơi khô ráo. Trực khuẩn được thải ra ngoài theophân người bệnh. Bệnh lây truyền trực tiếp từ người bệnh sang người lành quađường phân-miệng. Yếu tố lây nhiễm qua trung gian như đồ dùng chung, thựcphẩm, nước uống (hay tắm ao hồ nhiễm trực khuẩn), ruồi nhặng… Bệnh LTT dễgây thành dịch. Những dấu hiệu của bệnh 1. Nếu nhẹ, người bệnh đau bụng từng cơn, mắc đi cầu (lúc đầu phân lỏngvề sau nhớt nhầy, mủ) 10-15 lần /ngày, mót rặn. Nặng thì đau quặn bụng từng cơn,mót rặn dữ dội (đôi khi làm sa trực tràng). Đi cầu 30-40 lần /ngày, phân toàn máu,nhớt nhầy, người bệnh mệt mỏi, sụt cân, vẻ mặt hốc hác, môi khô, lưỡi đóng bợn,bụng chướng, vọp bẻ, nấc cục. 2. LTT luôn có sốt, nhẹ thì 38-39oC, nặng thì 40-41oC, có khi sốt gây cogiật. 3. Biểu hiện khác: Tăng urê huyết, huyết tán, hạ natri và đường huyết, bấtthường ở hệ thần kinh (co giật, rối loạn tri giác, tư thế bất thường…). Ít phổ biếnhơn: Viêm khớp háng phản ứng, đau nhức toàn thân, nước tiểu có albumin và trụhạt, đạm máu có thể tăng. Để xác định chắc chắn bệnh LTT cần soi phân tươi, cấy phân, huyết thanhchẩn đoán, soi trực tràng. Phải phân biệt LTT với lỵ amib, tiêu chảy do E.Coli,viêm trực-kết tràng do các nguyên nhân khác (như lao ruột, trùng roi…), lồng ruộttrẻ em… Các biến chứng Tại chỗ: Xuất huyết đại tràng, thủng đại tràng, sa trực tràng… Toàn thân: Sau khi khỏi LTT có thể xuất hiện triệu chứng mắt (mắt đỏ),niệu đạo (tiểu gắt, buốt), khớp (đau khớp di chuyển, khớp sưng đau, tràn dịchkhớp không để di chứng). Trị liệu LTT phải nhanh chóng và triệt để. Trẻ em dùng Co-Trimoxazol(Bactrim, Biseptol) 480mg, từ 2-4 tháng tuổi (4-6kg) 1/2 viên /ngày x 5ngày, 4-12tháng (6-10kg) 1/2 viên/ngày x 5ngày, 12 tháng đến 5 tuổi 1 viên /ngày x 5 ngày,có thể dùng Ciprofloxacin, Cefoperazon… Dùng thức ăn lỏng, những món dễ tiêu,thêm men tiêu hóa như Pancreatin, pepsin, biotin, bù nước và điện giải (Oresol,huyết thanh mặn ngọt đẳng trương, giảm đau (Atropin), hạ nhiệt (paracetamol),chống co giật (seduxen). Ăn chín, uống sôi. Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi tiêu, tiểu. Không đitiêu xuống ao, hồ, ra đồng. Ăn rau quả sống phải rửa kỹ, tốt nhất rửa dưới vòinước chảy. Ở trường học, cô bảo mẫu, đầu bếp, người chế biến thức ăn nếu bị LTTphải cách ly bắt buộc, không để thành dịch, cho đến khi cấy phân âm tính mới trởlại làm việc. Tiêu chảy thường xuyên Khi ăn uống ở nhà, đường tiêu hóa của tôi tốt không có vấn đề gì,nhưng khi uống nhiều sữa hay đi ăn tiệc, uống nhiều bia rượu... thì tôi thườngbị tiêu chảy. Xin bác sĩ cho biết cách phòng ngừa. Trả lời Bạn mắc hội chứng ruột kích thích, tiêu chảy không do tổn thương thực thểđường ruột mà chủ yếu liên quan đến rối loạn co bóp và tiết nhầy của ruột già. Vấn đề chỉ là điều trị triệu chứng. Bạn có thể dùng một chế độ ăn thích hợp,tránh dùng sữa, thức ăn tái, sống, bia. Sau khi uống kháng sinh, hệ vi khuẩn lànhtính cộng sinh trong ruột bị tiêu diệt, gây loạn khuẩn ruột; bạn có thể dùng thêmcác chế phẩm chứa vi khuẩn lactic liên tục 1-3 tháng, 2 gói/ngày sau mỗi bữa ănđể tái lập cân bằng vi sinh vật đường ruột. Ngoài ra, vi khuẩn lactic tiết ra các enzyme tiêu hóa thức ăn, đặc biệt tiêuhóa lactose trong sữa (người châu Á thường thiếu enzyme này nên hay bị tiêu chảykhi uống sữa). Vi khuẩn lactic là vi khuẩn có ích, cộng sinh trong cơ thể, đẩy lùicác vi khuẩn gây tiêu chảy một cách tự nhiên. ...