Bệnh viêm tuyến giáp (Thyroiditis) (Kỳ 1)

Viêm tuyến giáp là một bệnh hay gặp trong lâm sàng. Biểu hiện lâm sàng rất đa dạng và nhiều khi rất dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh lý khác của tuyến giáp.Viêm tuyến giáp xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dựa vào nguyên nhân và diễn biến của bệnh, viêm tuyến giáp được chia thành 3 nhóm:+ Viêm tuyến giáp cấp tính do vi khuẩn sinh mủ hoặc nhiễm khuẩn cơ hội.+ Viêm tuyến giáp bán cấp tính bao gồm viêm tuyến giáp tế bào khổng lồ và viêm tuyến giáp không đau (viêm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh viêm tuyến giáp (Thyroiditis) (Kỳ 1) Bệnh viêm tuyến giáp (Thyroiditis) (Kỳ 1) TS. Hoàng Trung Vinh (Bệnh học nội khoa HVQY) Viêm tuyến giáp là một bệnh hay gặp trong lâm sàng. Biểu hiện lâmsàng rất đa dạng và nhiều khi rất dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh lý khác củatuyến giáp. Viêm tuyến giáp xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dựa vàonguyên nhân và diễn biến của bệnh, viêm tuyến giáp được chia thành 3 nhóm: + Viêm tuyến giáp cấp tính do vi khuẩn sinh mủ hoặc nhiễm khuẩn cơhội. + Viêm tuyến giáp bán cấp tính bao gồm viêm tuyến giáp tế bào khổnglồ và viêm tuyến giáp không đau (viêm tuyến giáp thầm lặng). + Viêm tuyến giáp mạn tính bao gồm viêm tuyến giáp tự miễn dịch(Hashimoto); viêm tuyến giáp teo (mydoxema không rõ căn nguyên); viêm tuyếngiáp xơ hoá (Riedel). Các thể viêm khác nhau sẽ có biểu hiện lâm sàng khác nhau, tùy thuộcvào từng giai đoạn của bệnh, chức năng của tuyến giáp cũng có thể ở tình trạngbình giáp, cường giáp hoặc suy giáp. Viêm tuyến giáp có thể xảy ra trên một tuyến giáp bình thường hoặc mộtbướu giáp có từ trước. 1. Viêm tuyến giáp cấp tính (acute thyroiditis). Viêm tuyến giáp cấp tính là một bệnh tương đối hiếm gặp, có nguyênnhân được xác định rõ. 1.1. Nguyên nhân gây bệnh: + Do vi khuẩn hoặc virut: bệnh thường xảy ra sau cúm, viêm họng,thương hàn, quai bị, viêm xoang, nhiễm khuẩn huyết, thấp khớp cấp, lao, giangmai... Viêm tuyến giáp có thể xảy ra ngay trong thời gian nhiễm khuẩnhoặc sau nhiễm khuẩn như là một biến chứng. + Nhiễm độc iod, chì, oxyt cacbon. + Sau chấn thương tuyến giáp. + Không rõ nguyên nhân. 1.2. Mô bệnh học: Sau khi vi khuẩn hoặc virut xâm nhập vào tuyến giáp gây ra quá trìnhviêm lan tràn trong nhu mô tuyến và tổ chức liên kết. Tuyến giáp sưng to, phù nềdo các hiện tượng xung huyết, xâm nhập bạch cầu đa nhân trung tính vào nhumô tuyến giáp, nhiều nơi làm mủ, hoại tử. Viêm mủ gây phá hủy các tổ chức xơ, sợi, tổ chức liên kết, thoái hoátrong đưa đến giảm nhu mô và chức năng của tuyến. 1.3. Lâm sàng: + ở đa số các trường hợp quá trình viêm có thể xảy ra từ từ, song cũngcó trường hợp xảy ra cấp tính. + Bệnh cảnh thường là nhiễm trùng: đau vùng cổ, nuốt vướng, khàn tiếng,mệt mỏi. Nhiệt độ cơ thể bình thường hoặc tăng nhẹ. Sau một thời gian có thể xuấthiện ớn lạnh, đau đầu, ra mồ hôi, nhịp tim nhanh, đôi khi buồn nôn và nôn. + Tuyến giáp sưng to, đau khi nuốt, ho và sờ đau lan lên tai, dưới hàm,sau cổ. Da vùng tuyến giáp hơi đỏ, nóng. Mặt bệnh nhân đỏ, hơi phù, sưng đaucác hạch bạch huyết vùng cổ. + Đa số các trường hợp chức năng tuyến giáp bình thường, một số ítbệnh nhân có thể có cường chức năng giáp (giai đoạn đầu). + Bệnh thường kéo dài 3-6 tuần. Bệnh nặng có thể gây áp xe hoá tuyếngiáp. + Xét nghiệm có bạch cầu tăng cao, tăng bạch cầu đa nhân trung tính, tốcđộ lắng máu tăng. Có thể chọc hút tuyến giáp để chẩn đoán tế bào. + Biến chứng nguy hiểm là vỡ mủ vào thực quản, khí quản, trung thất. + Bệnh có thể kết thúc bằng hiện tượng phát triển tổ chức xơ trong tuyếngiáp và có thể gây suy chức năng tuyến giáp. 1.4. Điều trị: Đa số các trường hợp viêm tuyến giáp cấp xảy ra sau viêm đường hôhấp trên do vi khuẩn, vì vậy để điều trị thường dùng penixiline G với liềucao cùng với metronidazole 500mg/ mỗi 8 giờ. Nếu bệnh mức độ nặng có thể dùng clindamycin liều cao tới 300mg,đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, cứ mỗi 6h nhắc lại một lần. Nếu có hiện tượng đề kháng của vi khuẩn với penixiline thì có thể dùngcephalosporin như cefotaxine. Tại chỗ có thể dùng: chườm nóng, chiếu tia cực tím. Nếu sau một tuần dùng kháng sinh tích cực nhưng chọc hút thấy có mủthì cần phải rạch tháo mủ, dẫn lưu và sau 6-8 tuần tiến hành cắt bỏ thùy viêm. ...