Bệnh Viêm xoang do nấm

Thông thường bệnh viêm xoang do vi khuẩn và siêu vi khuẩn gây ra. Nhưng thực tế nấm cũng gây viêm xoang rất nguy hiểm mà lại ít được chú ý phát hiện. Bào tử nấm có trong đất, không khí, trong các chất hữu cơ, xác động, thực vật thối rữa... Khi chúng ta hít phải các bào tử này, chúng sẽ bám vào vách mũi, hốc xoang chờ cơ hội gây bệnh. 1. Các loại nấm gây viêm xoang Thường gặp nhất là nấm Aspergillus. Nấm Aspergillus có hơn 300 chủng loại nhưng chỉ có khoảng 7...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh Viêm xoang do nấm Bệnh Viêm xoang do nấm Thông thường bệnh viêm xoang do vi khuẩn và siêu vi khuẩn gây ra. Nhưngthực tế nấm cũng gây viêm xoang rất nguy hiểm mà lại ít được chú ý phát hiện.Bào tử nấm có trong đất, không khí, trong các chất hữu cơ, xác động, thực vật thốirữa... Khi chúng ta hít phải các bào tử này, chúng sẽ bám vào vách mũi, hốcxoang chờ cơ hội gây bệnh. 1. Các loại nấm gây viêm xoang Thường gặp nhất là nấm Aspergillus. Nấm Aspergillus có hơn 300 chủngloại nhưng chỉ có khoảng 7 loại gây bệnh cho người, đó là: Aspergillus fumigatus(90% gây bệnh cho xoang), flavus, glaucus, versicolor, nidulans, niger... 2. Những yếu tố thuận lợi cho việc nhiễm nấm - Vùng khí hậu nóng và ẩm ướt, nhiều bụi bặm: Ở Việt Nam, nhất là cáctỉnh phía Nam do khí hậu mưa và ẩm nhiều tháng trong năm nên thích hợp chonấm mốc phát triển. - Nghề nghiệp: Những người làm nghề nông hoặc tiếp xúc thường xuyênvới ngũ cốc - Yếu tố tại chỗ: Nấm Aspegillus khi xâm nhập vào mũi xoang như một tácnhân hoại sinh, nó chỉ gây bệnh khi có những yếu tố thuận lợi như giảm thông khíxoang và sự dẫn lưu của xoang, tắc lỗ thông mũi xoang do viêm xoang mạn tính,polype mũi xoang, dị vật trong mũi xoang. - Yếu tố toàn thân: Người bệnh bị suy giảm miễn dịch (khi mắc các bệnh vềmáu, điều trị bằng hóa chất, dùng thuốc ức chế miễn dịch, nhiễm HIV...), bệnhtiểu đường, dùng thuốc corticoide kéo dài, kháng sinh phổ rộng. 3. Biểu hiện lâm sàng Giống như viêm xoang do những tác nhân khác, viêm xoang do nấm cũngcho những triệu chứng tương tự. Tùy theo xoang bị bệnh mà có triệu chứng khácnhau. Những triệu chứng thường gặp là nhức đầu, nghẹt mũi, chảy mũi. Trongviêm xoang hàm thường nhức đầu vùng gò má, thái dương. Viêm xoang bướmnhức đầu thường khu trú ở vùng đỉnh, vùng chẩm lệch về bên xoang bị bệnh. Ðôikhi khịt mũi, khạc đàm có lẫn ít máu. 4. Phân loại: Năm 1984, Lemonie chia nấm xoang làm 3 giai đoạn (Giaiđoạn 1 không xâm xấn ; Giai đoạn 2 xâm lấn tại chỗ ; Giai đoạn 3 xâm lấn nội sọ) 5. Diễn tiến: Nấm có thể phát triển thành khối choán đầy trong xoang, pháhủy các thành xoang rồi xâm lấn vào những cơ quan lân cận như hốc mắt, sọ não.Nấm xâm nhập vào hốc mắt sẽ làm mắt bệnh nhân bị mờ dần và có thể bị mù vĩnhviễn. Nếu xâm nhập vào nội sọ sẽ gây viêm màng não, viêm não; hoặc xâm nhậpvào các dây thần kinh và mạch máu sẽ gây liệt các dây thần kinh và gây chảy máuồ ạt khiến bệnh nhân tử vong. 6. Xét nghiệm cận lâm sàng - X-quang Blondeau Hirtz có thể nghi ngờ khi thấy xoang mờ với nhữnghình ảnh lắng đọng calci. - CT-scan: Cho hình ảnh rõ hơn, những hình ảnh có thể thấy là: + Mật độ cản quang tăng ở giữa đám mờ, đôi khi dưới dạng một khối giả u. + Hình ảnh đám vôi trong xoang. + Hình ảnh hủy xương các thành xoang hoặc các vách xương dày lên. - Chụp MRI : Xác định mức độ thoái hoá của niêm mạc Tuy nhiên để chẩn đoán xác định và định danh nấm phải nhờ đến các xétnghiệm khác như: - Giải phẫu bệnh lý: Khi mổ xoang nhìn thấy trong xoang những khối giốngnhư dung nham núi lửa màu nâu đen, dễ vỡ hoặc giống như bùn màu xanh đen nênnghi ngờ đến nấm. Nhìn dưới kính hiển vi thấy những sợi nấm và những bào tửnấm thâm nhập trong các lớp của niêm mạc xoang. - Xét nghiệm vi sinh: Khối nghi ngờ là nấm được nuôi cấy trong môitrường thích hợp cho chúng sinh sôi nảy nở nhiều lên. Sau đó quan sát dưới kínhhiển vi dựa vào hình thái của sợi nấm cũng như kích thước, màu sắc của bào tửnấm để định danh nấm. - Huyết thanh chẩn đoán: Có những thử nghiệm miễn dịch đặc hiệu chonhiễm nấm Aspergillus như: Phản ứng kết tủa với thạch, phản ứng ngưng kết hồngcầu thụ động, thử nghiệm ELISA, miễn dịch huỳnh quang gián tiếp. Huyết thanhchẩn đoán thường âm tính trong những trường hợp bệnh nấm mũi xoang ở giaiđoạn chưa xâm lấn và dương tính cao ở giai đoạn xâm lấn. 7. Ðiều trị viêm xoang do nấm - Nấm chỉ gây bệnh ở mũi xoang khi gặp điều kiện thuận lợi, vì vậy phảigiải quyết những yếu tố đó như lấy dị vật trong mũi xoang, giải quyết nhữngnguyên nhân gây bít tắc xoang như cắt polyp, khối u hoặc những dị hình khác... - Thuốc kháng nấm được sử dụng tùy theo giai đoạn của bệnh và có khiphải phối hợp nhiều loại; tuy nhiên thuốc kháng nấm thường gây độc cho gan nênthường phải kiểm tra chức năng gan trước khi dùng thuốc. - Khối nấm trong xoang phải được lấy ra qua phẫu thuật nội soi, bơm rửasạch lòng xoang. - Khối nấm trong xoang phải được lấy ra qua phẫu thuật nội soi, bơm rửasạch lòng xoang. Phẫu thuật Nội soi điều trị Viêm xoang tại BV Hoàn Mỹ Sài Gòn Ngày nay sự tiến bộ của chẩn đoán hình ảnh trong y khoa (CT-scan,MRI...), những phát triển về kỹ thuật vi sinh và huyết thanh chẩn đoán đã giúpphát hiện và định danh nấm gây bệnh một cách chính xác. Nhờ đó ...