Bệnh xuất huyết do virus ở cá trắm cỏ -Grass carp Reovirus-GCRV

Nguyên nhân Virus gây bệnh là dạng Reovirus có cấu trúc acid Nucleic nhân là ARN không có vỏ, hình khối 20 mặt đối xứng theo tỷ lệ 5:3:2, có 92 capsomer (Chen và Jiang, 1984; Chen và CTV 1985; Hong và CTV 1985), đừờng kính khoảng 60-70nm. Trương Thiết Phu (1984), Mạo Thụ Kiên (1988-1990) đã xác định Picornavirus nhỏ hơn
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh xuất huyết do virus ở cá trắm cỏ -Grass carp Reovirus-GCRV Bệnh xuất huyết do virus ở cá trắm cỏ Grass carp Reovirus-GCRVNguyên nhânVirus gây bệnh là dạng Reovirus có cấu trúc acid Nucleic nhânlà ARN không có vỏ, hình khối 20 mặt đối xứng theo tỷ lệ5:3:2, có 92 capsomer (Chen và Jiang, 1984; Chen và CTV1985; Hong và CTV 1985), đừờng kính khoảng 60-70nm.Trương Thiết Phu (1984), Mạo Thụ Kiên (1988-1990) đã xácđịnh Picornavirus nhỏ hơn, đừờng kính 25-35 nm. Việnnghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1, đã kiểm tra dưới kính hiểnvi điện tử gặp thể virus ở mạng lưới nội chất của tế b́ào gan,thận của cá trắm cỏ bị bệnh.Triệu chứngDấu hiệu bên ngoài: Da cá ḿàu tối xẫm, cá nổi lờ đờ trên tầngmặt. Khi có hiện tượng cá chết, mắt lồi và xuất huyết, mangnhợt nhạt, nắp mang, vây xuất huyết. Nhìn chung dấu hiệubệnh bên ngói không thay đổi lớn. Cá giống thường xuất hiệndấu hiệu sớm nhất là vây đuôi chuyển ḿàu đen, bề ngói thânḿàu tối đen, hai bên cơ lưng có thể xuất hiện hai giải sọc ḿutrắng. Cá bệnh nặng bề ngói thân tối v́ xuất huyết hơi đỏ. Cágiống trắm cỏ (4-6cm), nhìn dưới ánh sáng mạnh, có thể thấycơ xung huyết. Xoang miệng, nắp mang, xung quanh mắt, gốcvây và phần bụng… đều biểu hiện xuất huyết. Nhãn cầu lồi ra,tơ mang ḿà đỏ tím hoặc xuất huyết, nếu cá bệnh xuất huyếtnghiêm trọng thì tơ mang xuất huyết th́ành ḿà hơi trắng vàdính bùn. Có một số cá bệnh hậu môn viêm đỏ. Cá trắm cỏmắc bệnh hai tuổi trở lên, gặp nhiều ở phần gốc tia vây vàphần bụng xuất huyết là chính, đồng thời thấy triệu chứng hậumôn viêm đỏ.Dấu hiệu bên trong: Bóc da cá bệnh nhìn thấy các đốm hoặcđám cơ đỏ xuất huyết, bệnh nặng, cơ tón thân xuất huyếtđỏ tươi, đây là dấu hiệu đặc trưng thường thấy của bệnh. Cơquan nội tạng: ruột xuất huyết tương đối rõ ŕàng, ruột cục bộhoặc toàn bộ xuất huyết ḿu đỏ thẫm,th́ành ruột còn chắcchắn, không hoại tử. Trong ruột không có thức ăn. Gan xuấthuyết có đốm ḿàu trắng. Xoang bụng xuất huyết. Cá trắm cỏbị bệnh trên hai tuổi xuất huyết không rõ ŕàng, thường gặpxuất huyết đường ruột. Bệnh kết hợp với bệnh viêm ruột do vikhuẩn làm cho ruột hoại tử và chứa hơi.Cá trắm cỏ giống các gốc vây xuất huyết, các tia vây rách nátvà cụt dần, vẩy rụngvà khô ráp.Cá trắm cỏ bị bệnh, thận xuất huyếtCá trắm cỏ bị bệnh, mang và nội tạng xuất huyết.Cá trắm cỏ bị bệnh, xuất huyết toàn thânTóm lại hệ thống cơ dưới da xuất huyết và trong xoang cơthể, gan, thận, lá lách xuất huyết. Ruột không có thứcăn, thành ruột xuất huyết nhưng không hoại tử (thành ruộtcòn tương đối chắc chắn, không thối nát). Máu biến đổi, khi cánhiễm bệnh, hồng cầu, huyết tương và urê đều giảm sau 4-5ngày, sau 8 ngày hồng cầu, huyết tương, hemoglobin giảm tớimức thấp nhất, nhưng glucose máu không thay đổi. Một sốmẫu bệnh thu ở tự nhiên, máu cũng biến đổi và còn thêm K+trong huyết thanh tăng, Ca++ giảm. Cá bệnh tỷ lệ tế b́oLympho giảm, tỷ lệ tế b́o bạch cầu có hạt tăng nhanh.Phân bốBệnh xuất huyết do virus ở cá trắm cỏ xuất hiện năm 1972 ởphía Nam Trung Quốc đã gây thiệt hại lớn cho nghề nuôi cátrắm cỏ nhất là cá trắm cỏ giống, tỷ lệ sống của cá trắm cỏgiống nuôi thành cá thịt chỉ đạt 30 % (theo Jiang Yulin,1995).ở Việt Nam chúng ta đã và đang nghiên cứu bệnh này, bệnh đãxuất hiện nhiều từ năm 1994 đến nay, đặc biệt từ những nămgần đây bệnh đã xuất hiện hầu hết các ao lồng nuôi cá trắm cỏgây thiệt hại lớn cho nghề nuôi cá. Hiện nay chỉ gặp ở cá trắmcỏ và trắm đen bị bệnh xuất huyết, các loài cá khác chưa pháthiện thấy.Bệnh ở dạng cấp tính: phát triển rất nhanh và trầm trọng, cábị bệnh sau 3-5 ngày có thể chết, tỷ lệ chết 60-80 %, nhiều ao,lồng chết 100 %. Bệnh xuất hiện chủ yếu ở cá giống cỡ 4-25cm, đặc biệt cá giống cỡ 15-25 cm (0,3-0,4 Kg/con) mức độnghiêm trọng nhất khi nuôi ở mật độ dầy như cá lồng và ươngcá giống.Bệnh ở dạng mãn tính: phát triển tương đối chậm, cá chết rảirác, bệnh xuất hiện trong suốt mùa phát bệnh, cá chết khôngcó đỉnh cao rõ ràng. Bệnh mạn tính thường xuất hiện ở ao cágiống diện tích lớn nuôi thưa.Mầm bệnh virus chủ yếu từ cá bệnh và cá mang virus. Cábệnh sau khi chết, virus phát tán ở trong nước, các chất thảicủa cá mang virus và cá bệnh bao gồm phân, dịch bài tiết vànhớt ngoài thân đều có virus tồn tại, động vất thuỷ sinh khácnhiễm virus như: ốc trai, ếch và động vật phù du… đều có thểtruyền virus qua dòng nước. Nguyên nhân bệnh lan rộng chínhlà nguồn nước nhiễm mầm bệnh virus không tiêu độc đãtruyền từ thuỷ vực này sang thuỷ vực khác. Các thực vật thuỷsinh mang virus trong ao bệnh như: bèo tấm, cỏ nước, rong…cho cá trắm cỏ khoẻ ăn, cũng có thể làm cho cá cảm nhiễmbệnh. Qua quan sát kính hiển vi điện tử, trứng của cá bố mẹcũng có thể mang virus, như vậy đường truyền bệnhcũng sẽ khả năng truyền theo phương thẳng đứng.Bệnh xuất huyết của cá trắm cỏ là bệnh của nước ấm (tính ôn).Thông thường phát bệnh khi nhiệt độ nước từ 25-320 C, khithấp dưới 230C và cao hơn 350C bệnh rất ít phát sinh hoặckhông phát bệnh. Theo các nhà nghiên cứu bệnh cá TrungQuốc (1999), khi nhiễm bệnh nhân tạo, ở 280C sau khi tiêmmầm bệnh từ 4-7 ngày cá sẽ phát bệnh, ngâm từ 7-9 ngày cámới phát bệnh. Đem cá khoẻ thả trong bể cá bệnh, có thể làmlây lan được bệnh. Tổ chức mang, não, cơ, thận, gan, tỳ, ruộtcủa cá bệnh đều có thể phân lập được virus. Qua thí nghiệm,đem cá bệnh cảm nhiễm đã xuất hiện triệu chứng nuôi từ nhiệtđộ 280C giảm xuống 200C, triệu chứng cá bệnh mất dầnkhông dẫn đến tử vong.Mùa vụ xuất hiện thường vào cuối xuân đầu hè (tháng 3 đếntháng 5), mùa thu (từ tháng 8 đến tháng 10) khi nhiệt độ nước25-300 C bệnh xuất hiện nhiều và gây cá chết hàng loạt.Phòng trịÁp dụng đầy đủ biện pháp phòng bệnh tổng hợp.Để giải quyết phòng trị bệnh xuất huyết cho cá trắm cỏ: đốivới cá nuôi lồng áp dụng theo tiêu chuẩn 28TCN 111:1998 ;cá nuôi ao trước tiên cần phải cải tạo ao trước khi nuô ...