Bí ẩn Hoa Lâm Viên

Tương truyền, gần 1.000 năm trước, trên mảnh đất Hoa Lâm phủ Đông Ngàn (nay là xã Mai Lâm, huyện Đông Anh) từng tồn tại một hành cung thời Lý, đến năm 1232, tại địa danh này được cho là nơi chứng kiến nghi án “Trần Thủ Độ lập mưu giết hết tôn thất nhà Lý”. Gần 1.000 năm sau, giả thiết về Hoa Lâm là quê ngoại của Lý Thái Tổ được đưa ra… Và những điều bí ẩn mà Hoa Lâm đang mang trong mình như một sức hút để các nhà nghiên cứu tìm kiếm sự thật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bí ẩn Hoa Lâm Viên Bí ẩn Hoa Lâm ViênTương truyền, gần 1.000 năm trước, trên mảnh đất Hoa Lâm phủ Đông Ngàn (naylà xã Mai Lâm, huyện Đông Anh) từng tồn tại một hành cung thời Lý, đến năm1232, tại địa danh này được cho là nơi chứng kiến nghi án “Trần Thủ Độ lập mưugiết hết tôn thất nhà Lý”.Gần 1.000 năm sau, giả thiết về Hoa Lâm là quê ngoại của Lý Thái Tổ được đưa ra… Vànhững điều bí ẩn mà Hoa Lâm đang mang trong mình như một sức hút để các nhà nghiêncứu tìm kiếm sự thật lịch sử.Không chỉ có “Đại Việt sử ký toàn thư” mà nhiều bộ chính sử khác như “Việt sử thônggiám cương mục” cũng đề cập tới chuyện “Mùa đông năm ấy (năm Kiến Trung thứ 8 –1232) nhân người họ Lý làm lễ tế các vua Lý ở Thái Đường – Hoa Lâm, Thủ Độ (TrầnThủ Độ – PV) ngầm đào hố sâu, làm nhà lên trên đợi khi mọi người uống rượu say, giậtmáy chôn sống.Xét thời Trần Anh Tông còn có người họ Lý làm tướng, hơn nữa Phan Phu Tiên khôngghi lại, việc này chưa chắc đã có thực, tạm chép vào đây”. Chính những dòng ít ỏi và đầynghi hoặc được chép vắn tắt trong chính sử đã gợi cho các nhà nghiên cứu thuộc trườngĐại học KHXH&NV những cơ sở bước đầu trong việc nghiên cứu những bí ẩn của mảnhđất Hoa Lâm.Sự việc khiến cho Hoa Lâm Viên trở thành “địa chỉ đỏ” trên bản đồ khảo cổ học ngoạithành Hà Nội bắt nguồn từ năm 1999. Trong quá trình lấy đất bán cho các nhà máy gạch,người dân trong làng đã phát hiện một thành bậc tam cấp điêu khắc hình sấu đá. Đoánchừng là hiện vật quý, người dân trong làng đưa về cất giữ tại chùa Phúc Lâm gần đó.Con sấu này được tạc liền khối với bệ trang trí, thân uốn lượn mềm mại. PGS.TS LâmThị Mỹ Dung (trường Đại học KHXH&NV) cho biết, toàn bộ thành bậc này mang phongcách nghệ thuật thời Lý và khá giống với hiện vật đang được đặt tại sân Bảo tàng Lịch sửViệt Nam và giống với những mảnh thân rồng trên lan can thành bậc đá thời Lý mớiđược tìm thấy tại Hoàng thành. Sự phát hiện vết tích kiến trúc cung đình tại Hoa LâmViên càng làm dày thêm những nhận định về sự tồn tại của một công trình kiến trúc quantrọng thời Lý tại đây.Liên tục từ năm 2002 đến nay, công tác điều tra, khai quật được tiến hành thường xuyênkhông chỉ ở Hoa Lâm Viên mà còn mở rộng ra các địa danh quanh vùng như Bến LongTửu, Đầu Vè, gò Mả Thậm, gò Cống Sứ… Việc phát hiện số lượng lớn các vật liệu kiếntrúc, đồ gốm sứ cao cấp có niên đại Lý – Trần, cùng nhiều loại tiền đồng đã mở ra chocác nhà nghiên cứu một cái nhìn khách quan về các sự kiện, địa danh xưa mà sử cũ đãtừng ghi về một Bãi Sập, về Hoa Lâm và về quê hương nhà Lý. Sự có mặt của các hiệnvật này cũng góp phần khẳng định nơi đây gần 1.000 năm trước là địa điểm cư trú của cưdân Lý-Trần và đây cũng có thể là cửa ngõ của Thăng Long nối liền với xứ Kinh Bắc.Những giả thiết mới về quê hương nhà Lý“Quê ngoại Lý Thái Tổ ở đâu Dương Lôi hay Hoa Lâm”, “Đình Bảng hay Dương Lôi làquê nội Lý Thái Tổ”. Đó là những giả thiết vừa được đưa ra trong cuộc tọa đàm sáng 27-12-2008 về “Những phát hiện khảo cổ học Đông Anh và những vấn đề về quê hương nhàLý” do Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam và Hội Sử học Hà Nội tổ chức.Từ trước tới nay, Dương Lôi (Bắc Ninh) vẫn được coi là quê ngoại của Lý Thái Tổ,nhưng GS.TS Nguyễn Quang Ngọc – Viện trưởng Viện Việt Nam học và khoa học pháttriển đã “lật lại vấn đề” và khẳng định Hoa Lâm mới thực sự là quê ngoại của Lý TháiTổ. Bằng chứng mà ông đưa ra tại cuộc tọa đàm chính là nội dung khắc trên tấm bia “Lýgia linh thạch” ở chùa Tiêu Sơn, Từ Sơn, Bắc Ninh. Bia ghi rằng: “Bấy giờ có Phạm mẫungười Hoa Lâm, Đông Ngàn hay qua vãn cảnh chùa”.Điều đặc biệt, chùa chính là nơi Thiền sư Vạn Hạnh (người nuôi Lý Công Uẩn) trụ trì.Thêm những khẳng định cho giả thiết của mình, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc cho biết,trong câu đối thờ ở hậu cung đình thôn Thái Đường nay là Thái Bình, xã Mai Lâm, ĐôngAnh cũng ghi rõ ràng rằng “Lý triều quốc mẫu cố hương tại”.Địa danh mang đầy ý nghĩa – thôn Thái Đường này giờ vẫn còn tồn tại. Theotruyềnthống, Thái Đường xưa kia là nơi thờ tổ ngoại của nhà vua. Trong Việt sử thông giámcương mục đã từng giải thích rõ rằng “Thái Đường: Tên thôn thuộc huyện Đông Ngàntỉnh Bắc Ninh; chỗ này là hành cung nhà Lý trước”.Bên cạnh việc đưa ra những giả thiết mới về quê ngoại của vua Lý Công Uẩn, GS.TSNguyễn Quang Ngọc cũng đã công bố những nghiên cứu riêng về quê nội của vị vua nổitiếng trong lịch sử này. Ông nhấn mạnh, địa danh hương Cổ Pháp thời Lý không chỉ cómột làng Đình Bảng, vì thế, không nên đồng nhất hương Cổ Pháp với làng Cổ Pháp vàlàng Đình Bảng.Về điều này, lúc sinh thời, cố G.S Trần Quốc Vượng đã từng thừa nhận “Sai lầm lớn nhấtcủa tôi trước năm 1994 khi bàn về quê hương nhà Lý là quá chú trọng đến Đình Bảng –và cũng ngây thơ khi chuyển “Dịch Bảng” thành “Đình Bảng”. GS.TS Nguyễn QuangNgọc cho biết thêm, sở dĩ nói Đình Bảng (Bắc Ninh) là quê cha là muốn ám chỉ Thiền sưVạn Hạnh là cha đẻ Lý Thái Tổ mặc dù vẫn biết Vạn Hạnh không phải là Hiển KhánhVương (sau khi ...