BIẾN DỊ SOMA TRONG QUÁ TRÌNH NUÔI CẤY IN VITRO

Biến dị là những biến đổi mới mà cơ thể sinh vật thu được do tác động của các yếu tố môi trường và do quá trình tái tổ hợp di truyền.Biến dị tạo nên sự đa dạng vô cùng lớn ở các cá thể sinh vật, là nguyên nhân cơ bản của tiến hoá và là nguồn nguyên liệu cho chọn giống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BIẾN DỊ SOMA TRONG QUÁ TRÌNH NUÔI CẤY IN VITROBIẾN DỊ SOMA TRONG QUÁTRÌNH NUÔI CẤY IN VITROGiáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thị Lý AnhNhóm sv thực hiện: Nhóm 6 Lê Như Sang Trương Thị Mai Nguyễn Hải Hà Mông Thị ThuThủy Phan Thị Hương Cù Thu HàNỘI DUNGI. Một số khái niệm 1.1 Biến dị 1.2 Biến dị tế bào soma 1.3 So sánh biến dị dòng soma với đột biếnII. Phân loại biến dị dòng soma 2.1 Biến dị kiểu gen 2.2 Biến dị kiểu hìnhIII Nguyên nhân gây biến dị dòng soma3.1 Sự đa dạng di truyền tự nhiên của các mẫ u c ấ y3.2 Tác động của các yếu tố trong quá trình nuôi cấyIV Cơ chế tạo biến dị somaV Lợi ích và tác hại của biến dị dòng somaVI Chọn lọc biến dị dòng somaVII Khả năng ứng dụng và triển vọngVIII Ví dụ về một công trình nghiên cứu ứng dụng thành công biến dị dòng soma trong việc chọn tạo giống.I CÁC KHÁI NIỆM1.1 Biến dị: Biến dị là những biến đổi mới mà cơ thể sinh vật thu được do tác động của các yếu tố môi trường và do quá trình tái tổ hợp di truyền. Biến dị tạo nên sự đa dạng vô cùng lớn ở các cá thể sinh vật, là nguyên nhân cơ bản của tiến hoá và là nguồn nguyên liệu cho chọn giống.I. CÁC KHÁI NIỆM1.2 Biến dị dòng soma Biến dị dòng soma (somaclonal variation) là khái niệm dùng để chỉ tất cả các biến dị thể hiện ở các tế bào, mô nuôi cấy và cây có nguồn gốc từ nuôi cấy mô (Larkin và Scowcropt, 1981). Biến dị dòng soma còn được gọi là biến dị dòng vô tính. Biến dị này đã được quan sát ở nhiều loài cây trồng như thuốc lá, khoai tây, cà chua, mía, họ cải… bao gồm đây đủ các tính trạng nông học như chiều cao cây, số nhánh, thời gian sinh trưởng cũng như các tính trạng hóa sinh khác.Hình ảnh về biến dị tế bàosoma ở dâu tây và cúc1.3 So sánh biến dị tế bào soma và độtbiến Cần phân biệt giữa hai khái niệm: biến dị tế bào soma và đột biến ĐỘT BIẾN BIẾN DỊ TẾ BÀO SOMA-Chỉdùng cho trường -Thường chỉ các thayhợp khi nào có các đổi cụ thể và khôngbằng chứng thể hiện tuân theo quy luậtcác biến đổi di truyền Mendel-Có thể biểu hiện hay -Thường sử dụng đểkhông biểu hiện kiểu chỉ bất kì những thayhình đổi kiểu hìn xuất hiện trong nuôi cấy tế bào hoặc cây tái sinh ĐỘT BIẾN BIẾN DỊ TẾ BÀO SOMA-Xảy ra ở cả tế bào -Xảy ra ở các tế bàosinh dục và tế bào sinh dưỡng (soma).sinh dưỡng.-Liênquan đến biến -Có thể liên quan đếnđổi cấu trúc DNA cấu trúc DNA (gen),(gen), NST hay số NST và số lượnglượng NST. NST. Ngoài ra còn có thể liên quan đến mức độ biểu hiện gen-Thường được tạo ra -Xuấthiện do sự đakhi xử lý mẫu với các dạng di truyền củatác nhân vật lý, hoá mẫu cấy hay do táchọc có trong môi nhân có trong môitrường. trường.II. PHÂN LOẠI BIẾN DỊ DÒNGSOMA  Biến dị kiểu gen (genetic hay heritable variation)  Biến dị kiểu hình (epigenetic hay phenotypic variation)2.1 BIẾN DỊ KIỂU GEN Là các biến dị có khả năng di truyền, xảy ra với tỷ lệ rất thấp và không có tích thuận nghịch Bản chất: Chưa được làm sáng tỏ Bao gồm 3 loại: Đột biến hệ gen, đột biến NST và đột biến genĐột biến hệ gen Là các biến đổi về số lượng NST . Loại phổ biến là sự sai khác về số lượng NST như đa bội, dị bội,hay thể khảm. Các loài có độ bội thể cao và nhiều về số lượng NST cao dễ bị biến đổi hơn các loài có mức độ bội thể thấp và ít NST. Biến đổi này xảy ra thường xuyên trong nuôi cấy tế bào, đặc biệt tròn nuôi cấy tế bào trần Những biến đổi này có thể xảy ra ngay từ giai đoạn đầu của quá trình nuôi cấy, do sự phân tách NST không bình thường ở những chu kỳ tế bào đầu tiên.Đa bội thể ở tỏi và đu đủ ĐỘT BIẾN NST Là các biến đổi về cấu trúc NST, các thay đổi này có thể bao gồm các hiện tượng như: Mất đoạn, đảo đoạn, thêm đoạn hay nhân đoạn (Tạo ra các NST lớn hơn), chuyển đoạn và các biến đổi trong quá trình giảm phân. Những biến đổi này có thể ảnh hưởng tới kiểu hình ở R0 và các thế hệ tiếp theo. ĐỘT BIẾN GEN (ĐỘT BIẾN ĐIỂM) Là các biến đổi ở mức độ phân tử: sự thay đổi của một cặp base, thay đổi về số lượng bản sao của một trình tự đặc thù, sự thay đổi trong thể hiện của các nhóm đa gen hay sự thể hiện của các gen nhảy(Transposable elements).Sự xuất hiện các đột biến này về cơ bản mang tính ngẫu nhiên Những tính trạng đột biến thu được ở những cây tái sinh R0 và cũng được di truyền cho các đời sau. BIẾN DỊ KIỂU ...