Biến đổi gia đình ở Hungary

Dựa trên các nghiên cứu gần đây về biến đổi gia đình, bài viết phân tích và tìm kiếm lời giải cho những thắc mắc xung quanh sự khác biệt trong quan niệm về hôn nhân gia đình, sự quay trở lại của các giá trị truyền thống với các hành vi nhân khẩu học thực tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến đổi gia đình ở HungaryNghidn ciiuGia d i n h v^ G i 6 iS^ 5 - 2 0 1 1Bien doi gia dinh a HungaryRajkai Zsombor TiborDai hoc Kyoto, Nhat BanLdi Tda scan: DUa tren cac nghien cGu gan day ve bien doi giadinh, bai viet phan tich va tim kiem ldi giai cho nhQng thdc mdcxung quanh sU khac biet trong quan niem ve hon nhan giadinh, sU quay trd lai cua cac vai tro gidi truyen thdng va sU traingUdc ro rang gifla cac gia tri truyen thong vdi cac hanh vi nhankhau hoc thUc te. Cac van de ma tac gia neu len trong bai vietCO the la nhflng gdi y cho cac nghien cGu ve bien doi gia dinh clViet Nam xet ve mat gia trj va boi canh xa hoi. Xin tran tronggidi thieu cung ban doc.Tii khda: Gia dinh; Bien ddi gia dinh; Nhan khdu hoc; Vai trogidi trong gia dinh.1. Gia dinh d Hungary: tCr truyen thong den hien daiJohn Hajnal (1965), nha nhan khdu hge ngudi Hungary gdc Anh, phdnbidt hai loai hinh co ban cua xa hdi chau Au huydn thdng - mdt Tay Auva mdt Ddng Au - xet vd hinh thai, cdu true va chGc ndng gia dinh. Theodng, loai thG nhdt dugc cdu thanh bdi cac gia dinh co ban, noi chi cd mdtngudi con (thudng la con trai ddu long) dugc d vdi cha me, thGa hudngtoan bd gia san va mgi ngudi thudng kdt hdn kha mudn. Loai thG hai dugccdu thanh bdi cac gia dinh md rdng, nai ma tai san gia dinh dugc chia dducho cac ngudi con va ngudi ta thudng kdt hdn kha sdm. Hajnal (dudng ranh gidi giGa Ddng va Tdy bdt ngudn tG dudng bien gidiSaint Petersburg d Nga va Triest d Italia. Hungary ndm kha s^Rajkai Zsombor Tiber83bidn gidi nay, nhung nd dugc dac trung bdi kieu hinh Ddng Au hon la kieuhinh Tdy Au.TG cudi thap nidn 60 cua the ky XIX, Hungary di theo con dudng hidndai hda tu ban chu nghla, uu tidn phat tridn cdng nghiep nang. Vdi su hinhthanh mdt tdng ldp trung luu mdi cd ve ngoai eua cac gia dinh tu san,Hungary dudng nhu gidng vdi nhimg xa hdi Tay Au khde. Tuy nhidn, vdthuc chdt, su chuyen ddi khdng hoan toan tG mdt xa hdi truydn thdng sangche do tu ban chu nghla khidn Hungary trd thanh mdt xa hdi cd cdu truekep (gdm ca tdng ldp ndng dan va tu san) vao nhumg nam 1930. Sau chidnhanh thd gidi thG hai, Hungary theo dudi con dudng hidn dai hda xa hdichu nghla va didu nay da dem lai nhirng tac ddng mdi trong cdc quan hegia dinh. Trong nhumg nam 1950, dd thj hoa tang tdc mdt each dang kd,thuc day su hinh thanh cac gia dinh hat nhan thay the cho nhGng gia dinhmd rdng. Su tham gia cua phu nG vao thj trudng lao ddng la nguyen nhancho vide hinh thanh nhirng mdi quan he rdt khac so vdi nhumg gi quan satdugc tG cdc gia dinh ndng dan va tu san trudc day. Cd the ndi, trong sudt40 nam dudi che do xa hdi chu nghla, gia dinh duge xem nhu mdt don vjxa hdi CO ban cua Hungary, ngoai trG nhirng nam ddu thap nidn 50 (the kyXX), khi chfnh phu Hungary toan thu lam ydu di cac mdi quan he gia dinhva day manh cac mdi quan he xa hdi ngoai gia dinh.2. Xu hi/dng hau hien dai: quan niem khac biet glQ^ gia dinh va honnhan tang lenTG sau thay ddi chinh trj nam 1989, bidn ddi xa hdi dd nhan thay nhdtlidn quan ddn eai ggi la phi tidu chuan hda cudc sdng ca nhan vd kem theodd la su da dang hda cae ldi sdng. Tai Hungary, xudt hidn ngdy cang nhieucac cap chung sdng khdng kdt hdn (cd hoac khdng cd con), edc gia dinhkhdng mudn cd con, cac ba me don than khdng mudn kdt hdn vdi cha cuadGa tre, cac cap sdng chung mdt vai ngay trong tudn (Living ApartTogether - mdt kidu sdng chung khdng hoan toan, trong dd hai ngudi deucd nha/can hd ridng, chi ddn sdng vdi nhau vai ngay trong tudn), cung nhucac cap ddi ddng tfnh, v.v. Khai nidm hdn nhan va gia dinh ngay cang taehrdi hong nhdn thGc mdi ngudi. Dudi day la nhGng dG lidu co ban cho thdynhihig bidn ddi ve nhdn khdu hge d Hungary.(1) Ngay tG ddu nhGng nam 1980, ty Id chdt d Hungary da vugt trdi sovdi ti Id sinh, ddn den su sut giam vd ddn sd. TG dinh didm 2,35 nam 1975,ty Id sinh giam ddn va cudi cung giG d mGc trdn dudi 1,3 vao cudi nhungnam 1990. Cung vdi nhung thay ddi tren, nhung thay ddi ve co cdu tudi84 Nghidn ciifu Gia dinh va Gidi. Quydn 21, so 5, tr. 82-91Bleu 2. Ty le ket hdn va ty Id ly hdnBieu I. long ly Id sinhTy 1? ktft hfln1 >