Bình đẳng giới trong cộng đồng người Cao Lan - nhìn từ góc độ văn hóa

Nghiên cứu đã kiểm tra ảnh hưởng văn hóa đến bình đẳng giới cả mặt tích cực và tiêu cực cho phụ nữ Cao Lan. Vì vậy, để đảm bảo sự bình đẳng giới của phụ nữ Cao Lan, chúng tôi đã làm không chỉ thực hiện chính sách của Đảng Cộng sản và của chính phủ mà còn thấu hiểu chính sách của họ văn hóa để đưa ra các giải pháp phù hợp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bình đẳng giới trong cộng đồng người Cao Lan - nhìn từ góc độ văn hóaNo.06_September 2017|Số 06 - Tháng 9 năm 2017|p.30-34TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC TÂN TRÀOISSN: 2354 - 1431http://tckh.daihoctantrao.edu.vn/Bình đẳng giới trong cộng đồng người Cao Lan - nhìn từ góc độ văn hóaTrần Thị Mỹ Bình a,*, Nguyễn Mai Chinh a, Hà Thị Thu Trang aaTrường Đại học Tân TràoEmail: tranthimybinh@gmail.com*Article infoRecieved:12/7/2017Accepted:03/8/2017Keywords:AbstractVietnamese women have been guaranteed gender equality by goverment. In real life, genderequality for ethnic minority women are also under the influence of traditional culture. The studyhas examined culture influences on the gender equality both of positive side and negative sidefor Cao Lan women. So that, for being guaranteed gender equality of Cao Lan women, we didnot only effectuate policy of Communist Party and goverment’s but also comprehend theirculture to give conformable solutions.Gender;Gender equality;Habit; Culture.Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm đến vấn đề bìnhđẳng giới từ buổi đầu cách mạng. Trong Cương lĩnh chínhngày thường. Người Cao Lan có nguồn gốc là ngườiChoang di cư từ Trung Quốc sang Việt Nam nhưng họ bỏtrị đầu tiên của Đảng năm 1930, Đảng cộng sản Việt Namđã xác định mục tiêu xây dựng một xã hội nam nữ bìnhtiếng mẹ đẻ, nói ngôn ngữ Tày – Thái, dùng chữ Hán đểghi chép lại gia phả, sách cúng, sách phong thủy… Tổ hợpquyền. Điều 26 (Hiến pháp 2013) cũng khẳng định “côngvăn hóa dân gian của người Cao Lan có tranh thờ, hát sìnhdân nam nữ bình đẳng về mọi mặt; Nhà nước có chínhsách đảm bảo quyền và cơ hội bình đẳng giới…”1. Hiệnca, câu đố, tục ngữ, truyện cổ… Người Cao Lan khôngtheo tôn giáo lớn nào mà theo tín ngưỡng. Đặc sắc nhấtnay, các thiết chế chính trị đã tạo cơ hội tốt cho phụ nữphát triển. Tỷ lệ phụ nữ Việt Nam tham gia chính quyềntrong sinh hoạt tín ngưỡng của người Cao Lan là tục thờMa ham. Trong các gia đình người Cao Lan có những tụcngày càng tăng. Tuy nhiên, đấu tranh cho mục tiêu bìnhđẳng giới chỉ trên phương diện chính trị là chưa đủ. Do sựkiêng kỵ gắn với quan niệm tâm linh và những biến cố vớidòng họ. Khảo sát văn hóa Cao Lan cho thấy, người Caobiến đổi không ngừng của đời sống xã hội, quan niệm vềLan cũng có những quan niệm riêng về giới, vai trò của đàngiới không bất biến mà có sự thay đổi. Mỗi dân tộc cóhoàn cảnh sống, phương thức sản xuất và sinh hoạt vănông, đàn bà trong đời sống thường ngày và sinh hoạt tâmlinh.hóa khác nhau nên quan niệm về giới của các cộng đồngrất đa dạng. Những quan niệm tích cực và hạn chế về giớiQuan niệm bình đẳng giới trong văn hóa Cao Lancủa các cộng đồng dân tộc có ảnh hưởng không nhỏ đếnsự phát triển của kinh tế - xã hội và các mục tiêu chính trịQuan niệm tích cực về vị trí, vai trò của nam và nữtrong gia đình và xã hộiđặt ra.Cao Lan là một ngành thuộc dân tộc Sán Chay cư trúchủ yếu ở các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc như TháiNguyên, Phú Thọ, Bắc Giang, Tuyên Quang… Người CaoLan sản xuất nông nghiệp lúa nước kết hợp với làm nương.Nhà ở truyền thống của người Cao Lan là nhà sàn với lốikiến trúc dựa trên tích trâu thần vừa mang giá trị hiện thựcvừa có ý nghĩa tâm linh. Trang phục của người Cao Lankhá đa dạng, độc đáo dùng cho các dịp đám cưới, lễ hội và1Hiến pháp 2013, tr.1830Từ quan niệm nam - nữ là hai đối tượng kết hợp vớinhau tạo thành một gia đình vì vậy việc xây dựng giađình trong văn hóa Cao Lan thể hiện rất rõ những quanniệm của họ về giới. Người Cao Lan tôn trọng tự do hônnhân, duy trì chế độ 1 vợ 1 chồng và không quá khắt khevề trinh tiết của phụ nữ. Qua tục hát sình ca cho thấytrong truyền thống, tổ tiên người Cao Lan đã rất tôntrọng việc trai gái tự do tìm hiểu nhau để đi đến hônnhân. Nếu như chàng trai Cao Lan mượn ý trong hát sử1Hiến pháp 2013, tr.18T.T.M.Binh et al. / No.06_September 2017|p.30-34ca về cuộc di thiên gian khó để ví von cho ý chí vượt thửcó nơi đặt bàn thờ gia tiên, bàn thờ ma hương hoả rấtthách đến với người yêu thì các cô gái lại khiêm nhườngtrang trọng, sạch sẽ và xa chỗ nằm của đàn bà. Khu vựctự ví mình như con chim họa mi nhỏ mời chàng trai vàonhà chơi. Cách bày tỏ những cung bậc tình yêu rất tìnhnghỉ ngơi dành riêng cho con gái, con dâu, đàn ông,khách được phân biệt rõ. Dưới mái nhà sàn truyền thống,tứ, ý nhị song cũng rất táo bạo. Tục hát sình ca giaoduyên thể hiện khát vọng tìm bạn tâm giao, sự bình đẳngnhiều tục kiêng kỵ được duy trì như: bố chồng con dâumuốn trao vật gì cho nhau phải đặt xuống, không trao trựcvà tự do yêu đương. Người Cao Lan không có quantiếp; con dâu ngồi cạnh bố chồng hay anh em trai củaniệm tảo hôn như người Mông. Con cái trên 18 tuổi mớiđược cha mẹ dựng vợ gả chồng. Từ khi còn nhỏ, các emchồng phải đặt 1 vật gì đó có tính chất tượng trưng ngăncách, đàn bà không được ngồi trên phản gỗ dành cho bốgái Cao Lan đã được dạy bảo làm việc nhà, nấu ăn,chăm ...