Bổ sung một loài của chi Sida L. (Malvaceae) cho hệ thực vật Việt Nam

Bài viết qua nghiên cứu và so sánh với các mẫu vật được lưu trữ tại các phòng tiêu bản ở Việt Nam và nước ngoài đã phát hiện được loài Sida parvifolia DC có ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bổ sung một loài của chi Sida L. (Malvaceae) cho hệ thực vật Việt Nam27(3): 16-18 T¹p chÝ Sinh häc 9-2005 Bæ sung mét loµi cña chi sida L. (Malvaceae) cho hÖ thùc vËt viÖt nam §ç ThÞ XuyÕn ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Trªn thÕ giíi, chi Sida L. (hä B«ng Qua nghiªn cøu vµ so s¸nh víi c¸c mÉu vËtMalvaceae) cã kho¶ng 150 loµi, ph©n bè ë ®−îc l−u tr÷ t¹i c¸c phßng tiªu b¶n ë ViÖt Namc¸c vïng nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi. ë ViÖt vµ n−íc ngoµi, chóng t«i ®R ph¸t hiÖn ®−îc loµiNam, theo Gagnepain cã 7 loµi [4], theo Sida parvifolia DC. cã ë ViÖt Nam. MÉu vËtNguyÔn TiÕn B©n vµ §ç ThÞ XuyÕn cã 8 loµi ®−îc NguyÔn Kh¾c Kh«i vµ Vò Xu©n Ph−¬ng[1], trong ®ã Sida supina (non L’HÐrit.) thu t¹i c¸c ®¶o Nam YÕt, Song Tö T©y, S¬n CaGagnep. ®−îc coi lµ synonym cña Sida vµ Tr−êng Sa Lín thuéc quÇn ®¶o Tr−êng Sa,cordata (Burm. f.) Borss. tØnh Kh¸nh Hoµ. Khãa ®Þnh lo¹i c¸c loµi thuéc chi Sida L. ® biÕt ë ViÖt Nam1A. L¸ cã g©n h×nh ch©n vÞt. Vá m¶nh qu¶ kh«ng cã v©n låi, v¸ch máng, kh«ng nøt ë ®Ønh. H¹t tù phãng ra ngoµi khi vá kh«. 2A. Th©n cá ®øng hay nöa bôi. Côm hoa chïm ë n¸ch l¸ hay ®Ønh cµnh. ................1. S. mysorensis 2B. Th©n cá n»m vµ m¶nh. Côm hoa ®¬n ®éc hay 2-3 hoa ë n¸ch l¸. 3A. M¶nh qu¶ kh«ng cã sõng. ....................................................................................2. S. cordata 3B. M¶nh qu¶ cã sõng. ...............................................................................................3. S. javensis1B. L¸ cã g©n h×nh l«ng chim. Vá m¶nh qu¶ cã v©n låi nh« lªn, v¸ch dµy, nøt ë ®Ønh. H¹t kh«ng tù phãng ra ngoµi. 4A. L¸ kÌm 2 c¸i kh¸c nhau, mét dµi mét ng¾n. C©y non th−êng cã l«ng ®¬n th−a, vÒ sau nh½n................................................................................................................................. 4. S. acuta 4B. L¸ kÌm 2 c¸i gièng nhau c¶ vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc. C©y non th−êng Ýt nhiÒu ®Òu cã l«ng h×nh sao. 5A. Vßi nhôy vµ m¶nh qu¶ 5. .............................................................................. 5. S. parvifolia * 5B. Vßi nhôy vµ m¶nh qu¶ 7-14. 6A. M¶nh qu¶ cã sõng ng¾n (th−êng 1 mm), sõng phÝa l−ng nh½n................... 6. S. rhombifolia 6B. M¶nh qu¶ cã sõng dµi (th−êng h¬n 3 mm), sõng phÝa l−ng cã l«ng. 7A. L¸ cã chiÒu dµi b»ng 1,5 lÇn chiÒu réng, ®Ønh tï hay h¬i nhän, ®−êng kÝnh hoa 5-8 mm. M¶nh qu¶ kh«ng kÓ sõng dµi 3-3,5 mm. ......................................................... 7. S. cordifolia 7B. L¸ cã chiÒu dµi b»ng 2 lÇn chiÒu réng, ®Ønh nhän hay cã mòi nhän, ®−êng kÝnh hoa 14-17 mm. M¶nh qu¶ kh«ng kÓ sõng dµi 4-5 mm. ..................................................8. S. subcordata D−íi ®©y lµ ®Æc ®iÓm cña loµi Sida parvifolia Baker f. 1892. Journ. Bot., 30: 291-KÐ h¶i ®¶o.DC. 1824. Th©n cá n»m, cao tíi 60 cm, th−êng cã rÔ ë Sida parvifolia DC. 1824. Prod. 1: 460; m¾t. Th©n, cuèng l¸ vµ cuèng hoa th−êng cã l«ngWallker, 1966-1967. Blumea, 14: 192-Sida discolora h×nh sao nhá mµu x¸m, vÒ sau nh½n. L¸ h×nh16trøng réng, cã kÝch th−íc 0,5-2,5 × 0,5-2 cm, Typus: RÐunion (Bourbon), Bory sine num.gèc l¸ trßn tíi tï hay h¬i nhän, hiÕm khi h¬i (G. DC.).h×nh tim; chãp l¸ trßn tíi tï; g©n gèc th−êng 3; Sinh häc vµ sinh th¸i: C©y ra hoa vµ qu¶mÆt d−íi cã l«ng h×nh sao nhá mµu x¸m, mÆt vµo c¸c th¸ng 3-5. Sèng thÝch hîp ë c¸c vïng biÓn,trªn cã l«ng ®¬n vµ l«ng h×nh sao r¶i r¸c, vÒ sau trªn nÒn ®¸ san h«, ngoµi h¶i ®¶o.nh½n; cuèng l¸ dµi 2-5 mm. L¸ kÌm h×nh chØ cao1-2 mm. Hoa ®¬n ®éc ë n¸ch l¸, cuèng hoa dµi Ph©n bè: Kh¸nh Hoµ (quÇn ®¶o Tr−êng Sa:2-10 mm, cã 1 khuûu ë phÝa ®Ønh. §µi h×nh c¸c ®¶o Nam YÕt, Song Tö T©y, Tr−êng Sa Lín,chu«ng réng, cã ®−êng kÝnh 2-5 mm, cao 3-5 S¬n Ca). Cßn cã ë Philippin, Malaixia (Sumba,mm, chia 5 thuú; thuú h×nh tam gi¸c réng, cã Timor). §©y lµ mét loµi rÊt hiÕm gÆp.mòi nhän ë ®Ønh, kÝch th−íc 2-2,5 × 2-3 mm, MÉu nghiªn cøu: Kh¸nh Hoµ (quÇn ®¶omÆt ngoµi cã l«ng h×nh sao, mÆt trong nh½n. Tr−êng Sa): ®¶o Tr−êng Sa ...