BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI LỚP 9 VỚI DẠNG BÀI TẬP P2O5 TÁC DỤNG VỚI NAOH HOẶC KOH

A : ĐẶT VẤN ĐỀ I -Lời mở đầu: Nghị quyết Quốc hội khóa X kỳ họp thứ 8 về công tác đổi mới giáo dục phổ thông với mục tiêu là xây dựng nội dung chơng trình và phơng pháp giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nớc , phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục ở các nớc phát triển trong khu vực và trên thế giới....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI LỚP 9 VỚI DẠNG BÀI TẬP P2O5 TÁC DỤNG VỚI NAOH HOẶC KOH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI LỚP 9 VỚI DẠNG BÀI TẬP P2O5 TÁC DỤNG VỚI NAOH HOẶC KOH A : ĐẶT VẤN ĐỀ I -Lời mở đầu: Nghị quyết Quốc hội khóa X kỳ họp thứ 8 về công tác đổi mới giáo dục phổ thông với mục tiêu là xây dựng nội dung chơng trình và phơng pháp giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nớc , phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục ở các nớc phát triển trong khu vực và trên thế giới. Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục ngời giáo viên cần có sự hiểu biết và nắm bắt chắc chắn những sự thay đổi về nội dung và phơng pháp giảng dạy cũng nh những yêu cầu trong công tác đổi mới phơng pháp - đó chính là lấy học trò làm trung tâm , phát huy tính tích cực học tập của học sinh . Học sinh tự tìm tòi kiến thức, vận dụng những kiến thức đã học vào quá trình giải các bài tập vào thực tế đời sống . Đối với bộ môn hóa học thì đây là một môn khoa học thực nghiệm , học sinh cần nghiên cứu các kiến thức trên cơ sở các thí nghi ệm biểu diễn, thí nghiệm thực hành v.v. Qua đó học sinh phải biết tổng hợp kiến thức đồng thời vận dụng các kiến thức đã học vào gải các dạng bài tập là một vấn đề hết sức quan trọng . Thông qua việc giải các bài tập ấy nhằm giúp học sinh cũng cố các kiến thức đã học một cách có hệ thống , đồng thời phân loại đợc các dạng toán , các dạng bài tập một cách vững chắc . Đối với bộ môn hóa học thì thờng có hai dạng bài tập là bài tập định tính và bài tập định lợng . Với hai dạng bài tập này thì có thể dùng phơng pháp trắc nghiệm khách quan , trắc nghiệm tự luận hoặc hoặc phơng pháp tự luận để học sinh làm quen. Trong công tác bồi dỡng học sinh giỏi ngoài việc rèn luyện kỹ năng giải bài tập cho học sinh còn một vấn đề hết sức quan trọng nữa đó là những kiến thức của ngời thầy . Là giáo viên giảng dạy bộ môn hóa học đòi hỏi giáo viên phải có sự hiểu biết rộng về vốn kiến thức , phải biết phân loại các dạng bài tập và phát triển các dạng bài tập ấy ở dạng cao hơn thành các chuyên đề qua đó giúp cho học sinh nắm kỹ hơn kiến thức và đi sâu vào các dạng bài tập cơ bản , bài tập nâng cao, hệ thống hóa đợc chơng trình đã học và có tính sáng tạo trong học tập, trong việc giải toán hóa học. II - Thực trạng của vấn đề nghiên cứu: 1- Thực trạng của vấn đề nghiên cứu: Bản thân là một giáo viên đã tham gia bồi dỡng học sinh giỏi môn hóa học trong quá trình giảng dạy đã phát hiện ra một số sai lầm của các em khi giải các bài tập hóa học nâng cao dạng P2O5 tác dụng với kiềm. Từ đó tôi tôi đi tới suy nghĩ cần phải có một hệ thống bài tập dạng này một cách tổng quát và hệ thống nhằm giúp giáo viên và học sinh tránh đợc những sai sót đáng tiếc và giải các dạng bài tập này một cách dễ dàng hơn. 2 - Kết quả của thực trạng trên: Có một lần khi luyện toán cho một nhóm học sinh khi giải đến dạng bài tập P2O5 tác dụng với dd NaOH ( hoặc KOH ) tôi phát hiện ra sai lầm của học sinh nh sau : Ví dụ: Cho 14,2 g P2O5 tác dụng với 150 g dd KOH 11,2% . Tính khối lợng mu ối tạo thành. Học sinh thờng giải nh sau : Nhóm học sinh thứ nhất : n P2O5 = = 0,1mol n KOH = = 0,3 mol P2O5 + 6KOH à 2K3PO4 +3 H2O Theo PT : n KOH = 6 n P2O5 Bài ra : n KOH = 3n P2O5 nên P2O5 d - sản phẩm tính theo KOH => nK3PO4 = n KOH = 0,1 mol m K3PO4 = 0,1.212 = 21,2 g Nhóm học sinh thứ hai : P2O5 + 4KOH à 2 K2HPO4 +H2O Theo PT: n KOH = 4 n P2O5 n KOH = 3n P2O5 => P2O5 d - sản phẩm tính theo KOH Bài ra : Và học sinh tính : nK2HPO4 = n KOH = 0,15 (mol) m K2HPO4 = 0,15.174 =26,1 g Nhóm học sinh thứ ba : 2 P2O5 + 10 KOH à 2K3PO4 +2K2HPO4 +4H2O Theo PT : n KOH = 5 n P2O5 : n KOH = 3n P2O5 => P2O5 d- sản phẩm tính theo KOH Bài ra Và học sinh tính đợc : nK3PO4 = nK2HPO4 = nKOH = =0,06 mol m K3PO4 = 0,06 . 212 =12,72 ( g) m K2HPO4 = 0,06. 174 = 10,44 (g) Và một số sai lầm nữa mà học sinh mắc phải... Tóm lại: Khi giải toán hóa học các em thờng mắc phải những sai lầm trên là do các em quan niệm rằng : Theo tính chất hóa học của Ô xít a xít là Ô xít a xít tác dụng với dd ba zơ tạo thành muối và nớc ( trong phần lý thuyết các em đợc học là nh vậy ). Cho nên khi gặp những bài toán nh vậy các em cứ thế tiến hành viết phơng trình phản ứng để tính toán , cũng có những em khi viết phơng trình có thể tạo ra những mu ối này hay mu ối khác hoặc hỗn hợp của hai mu ối nhng cuối cùng các em vẫn cha có cách giải dạng toán này , các em cha hiểu và cha có kỹ năng vận dụng để viết phơng trình và tính toán chặt chẽ, sử dụng hết các điều kiện của bài ra. Trớc thực trạng nh vậy khi đợc nhà trờng phân công dạy bộ môn hóa học lớp 9 và bồi dỡng học sinh giỏi lớp 9 để các em tham gia kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện , bản thân tôi hết sức băn khoăn trăn trở để làm sao khi giảng dạy và truyền thụ cho các em dể các em tiếp thu một cách tốt nhất và đạt hiệu quả cao nhất. Đầu năm học 2005 - 2006 tôi đã tiến hành khảo sát chất lợng bộ môn hóa học ở hai lớp 9 kết quả thu đợc nh sau : L ớp Số học sinh Giỏi Yếu- Kém Khá TB 9A 41 0 5 19 17 9B 40 0 8 20 12 Đặc biệt dạng bài tập P2O5 tác dụng với KOH hoặc NaOH các em đều mắc phải sai lầm nh đã nêu ở trên Để khắc phục tình trạng này của học sinh bản thân tôi là một giáo viên dạy hóa học và đợc giao nhiệm vụ bồi dỡng học sinh giỏi tôi thấy cần thiết phải đa ra một giải phấp tốt nhất nhằm giúp các em học sinh khi giải toán không mắc phải những sai lầm và từ đó các em có kỹ năng vận dụng giải bài tập hóa học một cách tốt hơn , đặc biệt với dạng bài tập P2O ...