Bước đầu nghiên cứu xử lý lõi ngô làm cơ chất nuôi trồng nấm sò trắng (Pleurotus florida)

Đề tài này tiến hành sử dụng lõi ngô làm cơ chất nuôi trồng nấm sò trắng. Trong nghiên cứu đã khảo sát sự sinh trưởng của hệ sợi, sự hình thành quả thể của nấm sò trên 2 loại cơ chất là lõi ngô nghiền mịn và lõi ngô băm nhỏ. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu nghiên cứu xử lý lõi ngô làm cơ chất nuôi trồng nấm sò trắng (Pleurotus florida)Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái đất và Môi trường, Tập 32, Số 1S (2016) 254-259Bước đầu nghiên cứu xử lý lõi ngô làm cơ chất nuôi trồngnấm sò trắng (Pleurotus florida)Lưu Minh Loan*, Mạch Phương ThảoKhoa Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN, 334 Nguyễn Trãi, Hà nội, Việt NamNhận ngày 28 tháng 5 năm 2016Chỉnh sửa ngày 25 tháng 6 năm 2016; Chấp nhận đăng ngày 06 tháng 9 năm 2016Tóm tắt: Ngô là cây lương thực quan trọng được trồng ở nhiều vùng sinh thái khác nhau. Trongkhi hạt ngô là phần có giá trị được con người thu hái, thân, lá được sử dụng làm thức ăn gia súc,thì lõi ngô bị thải bỏ ra ngoài môi trường gây ô nhiễm mà chưa được tận dụng hợp lý gây lãng phítài nguyên. Đề tài này tiến hành sử dụng lõi ngô làm cơ chất nuôi trồng nấm sò trắng. Trongnghiên cứu đã khảo sát sự sinh trưởng của hệ sợi, sự hình thành quả thể của nấm sò trên 2 loại cơchất là lõi ngô nghiền mịn và lõi ngô băm nhỏ. Kết quả cho thấy lõi ngô nghiền mịn với tỷ lệ phốitrộn dinh dưỡng 2% (cám gạo) là công thức tối ưu cho sự sinh trưởng và phát triển của nấm sò.Trong khi đó lõi ngô băm nhỏ vẫn cho năng suất nhưng kết quả kém hơn. Sau khi thu hoạch nấmphần cơ chất sẽ bị thải bỏ, các chỉ tiêu lý hóa học của bã thải sau trồng nấm đã được nghiên cứuphân tích, kết quả cho thấy bã thải đáp ứng được các điều kiện tiêu chuẩn để ủ phân compost. Việctrồng nấm trên cơ chất lõi ngô vừa làm giảm một lượng lớn chất thải ra môi trường, vừa giúpngười dân tăng thêm thu nhập xóa đói giảm nghèo.Từ khóa: Lõi ngô, xử lý lõi ngô, trồng nấm, nấm sò.1. Mở đầu∗Trong những năm qua, nhiều địa phương đãsử dụng các nguồn phụ phẩm có sẵn như rơmrạ, mùn cưa, bông vải vụn (và một số rất ít đãsử dụng lõi ngô) để trồng nấm, đáp ứng mộtphần nhu cầu thị trường và tăng thu nhập chongười dân. Đây cũng là một trong nhữngphương pháp khả thi và kinh tế nhất cho việcxử lý chất thải nông nghiệp giàu lignocellulose[4]. Ngoài ra, nấm ăn được xem là một loạithực phẩm sạch đang được người tiêu dùngtrong và ngoài nước ưa chuộng bởi tính an toànvà giá trị dinh dưỡng của nó đối với sức khỏecon người. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nấmchứa rất nhiều axit amin thiết yếu cần thiết chocơ thể con người [4].Lõi ngô là phụ phẩm sinh ra từ sản xuấtnông nghiệp với lượng rất lớn. Hiện nay trênthế giới cũng như ở Việt Nam diện tích gieotrồng, năng suất hay sản lượng ngô có xu hướngtăng hàng năm [1]. Do có hàm lượng cellulosevà lignin khá cao nên lõi ngô rất khó phân hủy,chúng hầu như bị thải ra môi trường hoặc đượcphơi khô để làm nhiên liệu, chất đốt phục vụsinh hoạt của người dân [2, 3]. Tuy nhiên việcđốt lấy nhiệt lượng như vậy lại gây ra ô nhiễmmôi trường._______∗Tác giả liên hệ. ĐT.: 84-982002836Email: luuminhloan@hus.edu.vn254L.M. Loan, M.P. Thảo / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Các Khoa học Trái đất và Môi trường, Tập 32, Số 1S (2016) 254-259Nấm sò hiện đang được nuôi trồng phổ biếnnhất ở Việt nam, là một trong những loại nấmchủ lực để phát triển sâu rộng và bền vững trêntoàn quốc. Bên cạnh đó nấm sò trắng (Pleurotusflorida) có phổ nhiệt độ thích hợp rộng hơn lạicho năng suất cao nhất so với các loài nấm sòkhác [5]. Trong nghiên cứu này, chúng tôi tiếnhành khảo sát ảnh hưởng của một số yếu tố đếnsự sinh trưởng hệ sợi và sự hình thành quả thểcủa nấm sò trắng trên cơ chất lõi ngô với hai mẫunghiên cứu là lõi ngô băm nhỏ và lõi ngô nghiền.2. Nguyên liệu và phương pháp nghiên cứu2.1. Nguyên liệu- Lõi ngô được sử dụng làm nguyên liệu đểnuôi trồng nấm.- Giống nấm sò trắng (Pleurotus florida)được lấy tại Trung tâm Nghiên cứu và Phát triểnNấm – Viện Di truyền Nông Nghiệp Việt Nam.2.2. Phương pháp nghiên cứuKhảo sát ảnh hưởng của kỹ thuật tạo ẩmkhối nguyên liệu đến quá trình trồng nấmĐể nghiên cứu ảnh hưởng của kỹ thuật tạoẩm cơ chất đến quá trình trồng nấm, nguyênliệu được xử lý theo 2 cách khác nhau:+ Cách tạo ẩm 1 (TA1): Nguyên liệu đượctưới ẩm bằng nước vôi loãng (điều chỉnh đếnpH = 11-13), ủ 3-4 ngày, hàng ngày kiểm tra vàbổ sung ẩm để đạt độ ẩm 62 – 67%; Cách xử lýnày áp dụng cho cả 2 loại lõi ngô nghiền và lõingô băm nhỏ [2, 6].+ Cách tạo ẩm 2 (TA2): Nguyên liệu đượcngâm ngập trong nước vôi loãng 1 ngày, vớt lênkệ, ủ trong 2 - 3 ngày và kiểm tra độ ẩm đạt 6267%. Cách này chỉ áp dụng cho lõi ngô băm nhỏ.Sau khi tạo ẩm và phối trộn thêm chất dinhdưỡng là cám gạo (theo tỷ lệ 2% về khốilượng), cơ chất được đóng bịch, khử trùng bằngnồi hấp áp lực ở 121oC trong 180 phút, đểnguội, tiến hành cấy giống trong tủ cấy vô trùngrồi chuyển vào nhà ươm sợi [2, 6].255Các chỉ tiêu theo dõi gồm tốc độ lan sợi(mm/ ngày) và tỷ lệ nhiễm nấm bệnh (%).Khảo sát ảnh hưởng của độ mịn cơ chất đếnquá trình trồng nấmDo độ mịn của cơ chất quyết định sự tiêutốn năng lượng trong quá trình trồng nấm nênnghiên cứu đã thử nghiệm 2 kích cỡ cơ chất làlõi ngô nghiền mịn (kích thướ ...