Bước đầu tìm hiểu tư tưởng Triết học tôn giáo của William James

Bài viết Bước đầu tìm hiểu tư tưởng triết học tôn giáo của William James trình bày nội dung: Cuộc đời và sự nghiệp khoa học của William James; Cơ sở Triết học tôn giáo William James; Những nhận định ban đầu về Triết học tôn giáo của William James; Kết luận,... Mời các bạn cùng tham khảo bài viết
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu tìm hiểu tư tưởng Triết học tôn giáo của William James9Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 2012B¦íC §ÇU T×M HIÓU T¦ T¦ëNG TRIÕT HäCT¤N GI¸O CñA WILLIAM JAMES§ç Thu Hêng(*)1. Cuéc ®êi vµ sù nghiÖp khoa häc cña®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêiKhi nh¾c ®Õn níc Mü, mäi ngêi®æi c¸ch suy nghÜ còng nh hµnh ®éng cñaWilliam Jamesthêng nghÜ ®ã lµ cêng quèc sè mét thÕgiíi vÒ kinh tÕ vµ qu©n sù, Ýt ai nghÜ ®Õn®Êt níc nµy ®· s¶n sinh ra nh÷ng nhµtriÕt häc vÜ ®¹i nh Charles SandersPeirce, Sigmund Freud , Jonh Dewey,(1)v.v… Trong sè ®ã, cã lÏ vÜ ®¹i nhÊt, ®ÆcbiÖt vµ k× dÞ nhÊt lµ William James, méttrong nh÷ng ngêi s¶n sinh ra t tëngtriÕt häc vµ t«n gi¸o Hoa Kú. WilliamJames (11/01/1842 - 26/8/1910) lµ ngêithµnh phè New York. Cuéc ®êi cña «ng®Çy nh÷ng nçi c« ®¬n, ®au khæ. Sè phËncña «ng còng lµ sè phËn cña níc Mütrong nh÷ng n¨m nöa cuèi thÕ kØ XIX®Çu thÕ kØ XX, thêi gian mµ ngêi Müph¶i gång m×nh ®Ó ®¬ng ®Çu víi thÊtnghiÖp, ®ãi nghÌo. Cã lÏ hoµn c¶nh lÞchsö Êy ®· t«i luyÖn nªn ý chÝ vµ trÝ tuÖ cñacña mét ngêi Mü ®iÓn h×nh nh WilliamJames. C¶ cuéc ®êi, «ng ®· dµy c«ngnghiªn cøu c¸c lÜnh vùc nh TriÕt häc,Gi¸o dôc häc vµ ®Æc biÖt lµ T«n gi¸o häc.C¸c c«ng tr×nh khoa häc cña «ng thÓhiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc nh T©m lÝ häc,TriÕt häc vµ T«n gi¸o häc. Nh÷ng c«ngtr×nh khoa häc nµy kh«ng nh÷ng ph¶n¸nh chÝnh x¸c vµ toµn diÖn thùc tr¹ngMü lóc bÊy giê mµ cßn gãp phÇn lµm thayngêi Mü tõ thêi «ng cho ®Õn b©y giê.Nh÷ng ai ®· tõng nghiªn cøu t tëng cñaWilliam James ®Òu kh«ng khái ng¹c nhiªnkhi ®äc nh÷ng c«ng tr×nh khoa häc c«ngphu, dung dÞ vÒ hµnh v¨n nhng ®éc ®¸ovÒ trÝ tuÖ nh: Talks to Teachers (Trao ®æivíigi¸oviªn),ThePrinciplesofPyschology (Nh÷ng nguyªn t¾c cña T©m lÝhäc), Pragmatism - A New Name for SomeOld Ways of Thinking (Chñ nghÜa thùcdông - C¸i tªn míi ®èi víi nh÷ng c¸chthøc cò cña t duy), The Meaning of Truth(ý nghÜa cña ch©n lÝ), The Will to Believe(ýchÝ®ÓEmpiricismtin),(Nh÷ngEssaystiÓuinluËnRadicalvÒc¨nnguyªn cña chñ nghÜa kinh nghiÖm cÊptiÕn). §Æc biÖt vÒ lÜnh vùc T«n gi¸o häc cãt¸c phÈm On the Varieties of ReligiousExperience: A Study of Human Nature (VÒsù ®a d¹ng kinh nghiÖm t«n gi¸o: Nghiªncøu vÒ b¶n chÊt con ngêi), vµ t¸c phÈm APluralistic Universe (Vò trô ®a nguyªn).William James lµ con trai cña HenryJames Sr., mét ngêi næi tiÕng kh«ng chØ*. ThS., §¹i häc Néi vô Hµ Néi.1. ¤ng lµ ngêi ¸o nhng mang quèc tÞch Mü.Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 7 - 201210v× sù giµu cã mµ cßn bëi c¸ch sèng lËpnghiªn cøu TriÕt häc sau khi tèt nghiÖpcon c¸i, ®Æc biÖt lµ viÖc ®a con ra ®µocøu thuÇn tóy vÒ dîc häc ®Ó trë nhµdÞ. ¤ng rÊt quan t©m ®Õn viÖc gi¸o dôct¹o ë níc ngoµi. §iÒu nµy ®· ¶nh hëngrÊt lín ®Õn lèi suy nghÜ còng nh sùnghiÖp cña c¸c con «ng sau nµy. C¶William James, em trai Henrry James vµem g¸i Alice James ®Òu ®îc bè ®a sangCh©u ¢u häc tõ nhá, sau nµy c¶ ba anhem ®Òu thµnh ®¹t. Henry James vµ AliceJames trë thµnh nh÷ng tiÓu thuyÕt gianæi tiÕng. VÒ thÓ chÊt, tõ nhá WilliamJames ®· m¾c nhiÒu lo¹i bÖnh ë mÆt,lng, bông vµ ®Æc biÖt lµ ë da. Nh÷ngc¨n bÖnh nµy cã lÇn lµm cho «ng trë nªnc©m ®iÕc, thËm chÝ nhiÒu lÇn xuÊt hiÖntriÖu chøng suy nhîc thÇn kinh, r¬i vµot×nh tr¹ng trÇm c¶m kÐo dµi vµ nhiÒukhi «ng cã ý ®Þnh tù tö.William James khëi ®Çu sù nghiÖpnghiªn cøu cña m×nh t¹i khoa Y häc,§¹i häc Harvard vµo 1864, sau ®ã «ng bádë c«ng viÖc cña m×nh vµo mïa xu©nn¨m 1865 ®Ó tham gia chuyÕn th¸m hiÓms«ng Amazon do gi¸o s Louis AgassizdÉn ®Çu. Sau t¸m th¸ng th¸m hiÓm, «ng®µnh ph¶i bá cuéc v× bÖnh ®Ëu mïa vµsay sãng. C«ng viÖc nghiªn cøu cña «ngl¹i bÞ gi¸n ®o¹n v× bÖnh tËt. N¨m 1867,«ng ph¶i sang §øc ®Ó ch÷a bÖnh còngnh ®Ó tiÕp tôc theo ®uæi sù nghiÖpnghiªn cøu Y häc cña m×nh. Cuèi cïng,«ng còng tèt nghiÖp ®¹i häc víi tÊmb»ng B¸c sÜ vµo n¨m 1868 t¹i §¹i häcHaward, nhng kh«ng bao giê sèngb»ng nghÒ Y. Së dÜ nh vËy lµ v× chÝnhb¶n th©n «ng kh«ng nhËn thÊy m×nh sÏthµnh ®¹t b»ng nghÒ Y. Nh÷ng vÊn ®Òcña TriÕt häc cã søc l«i cuèn «ng h¬n,®iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc «ng chuyÓn sang®¹i häc. ¤ng ph¸t biÓu r»ng: “T«i nghiªnSinh lÝ häc, nhng t«i ch×m vµo T©m lÝhäc vµ TriÕt häc nh mét ®Þnh mÖnh. T«icha bao giê cã bÊt k× chØ dÉn TriÕt häcnµo, c¸c bµi gi¶ng ®Çu tiªn vÒ T©m lÝ häcmµ t«i tõng nghe còng lµ ®Çu tiªn t«i®a…”(2). ¤ng hiÕn d©ng gÇn nh toµn bécuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña m×nh cho §¹ihäc Harvard. T¹i ng«i trêng nµy, «ng®îc phong nhiÒu häc hµm, häc vÞ danhgi¸ nh gi¶ng viªn Sinh lÝ häc ®Çu n¨m1873, Phã Gi¸o s T©m lÝ häc vµo n¨m1876, Phã Gi¸o s TriÕt häc vµo n¨m 1881,gi¸o s n¨m 1885, vµ gi¸o s danh dùTriÕt häc vµo n¨m 1907.William James lµ nhµ T©m lÝ häc ®Çutiªn t¹i §¹i häc Haward cho r»ng T©m lÝhäc lµ mét khoa häc. ¤ng còng lµ ngêirÊt thÊu hiÓu vµ chÞu ¶nh hëng s©u s¾cttëngT©mlÝhäccñaHermannHelmholtz ë §øc vµ Pierre Janet ë Ph¸p ...