Bước phát triển mới trong nghiên cứu khoa học và công nghệ của viện Ra đa

Viện Ra đa, tiền thân là Phân viện Ra đa/Viện Kỹ thuật quân sự được thành lập ngày 19/8/1981 theo Quyết định số 459/QĐ của Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật và từ ngày 12/5/2003 trở thành Viện Ra đa/ Viện Khoa học và Công nghệ quân sự theo Quyết định số 429/QĐ-TM và được điều chỉnh biên chế tổ chức theo Quyết định số 810/QĐ-TM ngày 21/5/2010 của Tổng Tham mưu trưởng quân đội nhân dân Việt nam. Bài báo trình bày tóm tắt quá trình phát triển, những thành tựu và phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước phát triển mới trong nghiên cứu khoa học và công nghệ của viện Ra đa Kỹ thuật siêu cao tần & Ra đa BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CỦA VIỆN RA ĐA Trần Văn Hùng* Tóm tắt: Viện Ra đa, tiền thân là Phân viện Ra đa/Viện Kỹ thuật quân sự được thành lập ngày 19/8/1981 theo Quyết định số 459/QĐ của Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật và từ ngày 12/5/2003 trở thành Viện Ra đa/ Viện Khoa học và Công nghệ quân sự theo Quyết định số 429/QĐ-TM và được điều chỉnh biên chế tổ chức theo Quyết định số 810/QĐ-TM ngày 21/5/2010 của Tổng Tham mưu trưởng quân đội nhân dân Việt nam. Bài báo trình bày tóm tắt quá trình phát triển, những thành tựu và phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới. 1. MỞ ĐẦU Trong suốt chặng đường 35 năm xây dựng và phát triển, Viện Ra đa luôn có một chức năng xuyên suốt là “Nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ (KHCN) để thiết kế, chế tạo, cải tiến hiện đại hóa, sửa chữa các loại ra đa và thiết bị siêu cao tần phục vụ quốc phòng an ninh và kinh tế quốc dân”. Viện thường xuyên thực hiện nhiệm vụ trên các hướng: Nghiên cứu những vấn đề cơ bản, hiện đại thuộc lĩnh vực ra đa và siêu cao tần làm cơ sở tiếp thu, phát triển công nghệ mới; Ứng dụng thành tựu KHCN, kết quả nghiên cứu vào thiết kế chế tạo ra đa, thiết bị siêu cao tần và chuyển giao công nghệ cho cơ sở sản xuất; Tham gia nghiên cứu khai thác sử dụng, sửa chữa, cải tiến hiện đại hóa, đánh giá kiểm định ra đa, sản xuất vật tư bảo đảm kỹ thuật cho khí tài ra đa trong trang bị; Tư vấn, giám sát, thẩm định dự án, nhiệm vụ thuộc lĩnh vực ra đa và siêu cao tần; Tổ chức đào tạo sau đại học, nguồn nhân lực lĩnh vực ra đa và siêu cao tần; Tổ chức hợp tác KHCN với các đơn vị trong và ngoài nước, hoạt động dịch vụ KHCN gắn với chức năng, nhiệm vụ của Viện. Viện Ra đa luôn bám sát chức năng nhiệm vụ của mình, triển khai toàn diện các hoạt động KHCN và dành được nhiều thành tựu quan trọng ngày càng lớn. Viện đã thực hiện thành công hơn 150 đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu KHCN các cấp; Thiết kế chế tạo ra đa hàng hải “Cam Ranh”, ra đa cỡ nhỏ phục vụ cụm pháo phòng không tầm thấp; Nghiên cứu sản xuất phụ tùng, vật tư thay thế, cải tiến hiện đại hóa hàng chục bộ khí tài ra đa thế hệ cũ; Nghiên cứu khai thác làm chủ, đảm bảo kỹ thuật cho ra đa hiện đại thế hệ mới; Thực hiện hiệu quả công tác đào tạo tiến sỹ, phối hợp đào tạo thạc sỹ chuyên ngành kỹ thuật ra đa - dẫn đường, huấn luyện nâng cao trình độ, bổ sung kiến thức mới cho cán bộ kỹ thuật... Trong những năm gần đây, Viện đã tạo ra những nội dung phát triển mới trên các hướng chuyên sâu bắt kịp yêu cầu thực tiễn quốc phòng - an ninh và xu hướng phát triển hệ thống trang thiết bị ra đa trong nước. 2. BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI TRONG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ 4 T. V. Hùng, “Bước phát triển mới… công nghệ của Viện Ra đa.” Những vấn đề chung 2.1. Nghiên cứu thiết kế chế thử thành công một số loại ra đa Bám sát định hướng chiến lược phát triển khoa học và công nghệ trong lĩnh vực quân sự và quốc phòng tới năm 2010, định hướng tới năm 2020 của Bộ Quốc phòng, trong đó lĩnh vực ra đa được xác định là “Nghiên cứu làm chủ công nghệ chế tạo ra đa cảnh giới tầm trung sóng mét; thiết kế chế tạo ra đa cảnh giới biển tầm gần và tầm trung; từng bước thiết kế, chế tạo ra đa điều khiển hỏa lực; thiết kế, chế tạo các trạm trinh sát thụ động…, Viện Ra đa đã và đang tập trung xây dựng sản phẩm mục tiêu với tiêu chí cơ bản là làm chủ thiết kế, chế tạo một số chủng loại ra đa quân sự có nhu cầu sử dụng cao, cấp thiết để đưa vào trang bị. Kết quả là Viện đã nghiên cứu thiết kế, chế thử thành công mẫu trạm ra đa thụ động định vị mục tiêu theo phương pháp TDOA trong nhiệm vụ KHCN cấp nhà nước giai đoạn 2010-2014 và thiết kế, chế tạo ra đa cảnh giới biển cỡ nhỏ tầm gần BR12 trong Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh đó Viện còn hoàn thành nhiệm vụ “Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế, chế tạo, tích hợp và thử nghiệm mẫu đài ra đa cộng hưởng” trên cơ sở kết quả của đề tài cấp Nhà nước giai đoạn 2008-2010. 2.2. Nghiên cứu cơ bản về công nghệ siêu cao tần, an ten mạng pha và xử lý tín hiệu ra đa hiện đại Nghiên cứu cơ bản về công nghệ siêu cao tần là lĩnh vực phức tạp, tuy nhiên Viện đã và đang quan tâm đầu tư có hiệu quả. Nhiều đề tài nghiên cứu về tuyến thu, tuyến phát siêu cao tần đã hoàn thành và được ứng dụng như: Hoàn thiện công nghệ chế tạo tuyến thu cao tần đài ra đa P-37; thiết kế, chế tạo thiết bị thu đài ra đa cộng hưởng cảnh báo sớm đối với mục tiêu có dấu vết nhỏ; cải tiến và thiết kế, chế tạo hệ thống thu ra đa cảnh giới biển MP-10 của Quân chủng Hải quân; thiết kế, chế tạo mới tuyến thu trung tần cho đài ra đa dẫn bay gần РСБН - 4Н. Đặc biệt, Viện đã tập trung nghiên cứu thiết kế chế tạo máy phát bán dẫn băng tần X phục vụ sản xuất ra đa cảnh giới biển (công suất đầu ra máy phát tới an ten là 300W), bước đầu áp dụng thử cho ra đa cảnh giới biển BR12. Song song với quá trình này đã nghiên cứu làm chủ thiết kế, chế tạo các linh kiện siêu cao tần cho đài ra cảnh giới biển cỡ nhỏ tầm gần băng tần X như: bộ giao liên cao tần, bộ cộng công suất cao trên ống sóng… Những kết quả nghiên cứu về an ten mạng pha đã tạo hướng ứng dụng cụ thể như: Nghiên cứu, phân tích giải pháp kỹ thuật thiết kế anten mạng pha băng tần X; Nghiên cứu phương pháp mở rộng dải thông trong việc thiết kế chấn tử anten mạng pha trên nền công nghệ mạch dải; Nghiên cứu, thiết kế chế tạo hệ thống an ten mạng khe cho ra đa biển cỡ nhỏ, quan sát cự ly gần; Sản xuất khối xoay pha cao tần quét điện búp sóng an ten mạng pha cho ra đa POZITIVME … Trên lĩnh vực nghiên cứu xử lý tín hiệu ra đa hiện đại, Viện đã có những bước tiến quan trọng trong thiết kế chế tạo các trung tâm xử lý tín hiệu cho mẫu thiết kế Tạp ...