Các bệnh truyền nhiễm đang nổi ở Đông Nam Á: Thách thức của khu vực trong kiểm soát bệnh dịch

Đông Nam Á là một điểm nóng của các bệnh truyền nhiễm đang nổi, trong đó có cả những bệnh có tiềm năng gây đại dịch. Các bệnh truyền nhiễm đang nổi gây ra gánh nặng đối với y tế công cộng và thiệt hại về kinh tế. Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) đã làm tổn hại ngành du lịch của khu vực một cách nhanh chóng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các bệnh truyền nhiễm đang nổi ở Đông Nam Á: Thách thức của khu vực trong kiểm soát bệnh dịch| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |Caùc beänh truyeàn nhieãmñang noåi ôû Ñoâng Nam AÙ:THAÙCH THÖÙC CUÛA KHU VÖÏCTRONG KIEÅM SOAÙT BEÄNH DÒCHRichard J Coker; Benjamin M Hunter, James W Rudge,Marco Liverani, Piya HanvoravongchaiNgöôøi dòch: Hoà Thò HieànÑoâng Nam AÙ laø moät ñieåm noùng cuûa caùc beänhtruyeàn nhieãm ñang noåi, trong ñoù coù caû nhöõng beänhcoù tieàm naêng gaây ñaïi dòch. Caùc beänh truyeàn nhieãmñang noåi gaây ra gaùnh naëng ñoái vôùi y teá coâng coängvaø thieät haïi veà kinh teá. Hoäi chöùng hoâ haáp caáp tínhnaëng (SARS) ñaõ laøm toån haïi ngaønh du lòch cuûa khuvöïc moät caùch nhanh choùng. Cuùm A H5N1 ñaõ gaây raaûnh höôûng naëng neà ñoái vôùi ngaønh coâng nghieäp chaênnuoâi gia caàm. Lyù do taïi sao Ñoâng Nam AÙ chòu nhieàunguy cô maéc caùc beänh caùc beänh truyeàn nhieãm ñangnoåi raát phöùc taïp. Khu vöïc naøy laø nôi coù nhöõng heäthoáng naêng ñoäng, trong ñoù caùc quaù trình sinh hoïc,xaõ hoäi, sinh thaùi, vaø coâng ngheä keát giao vôùi nhau ñeåtaïo ñieàu kieän cho caùc vi sinh vaät ñeå khai thaùc caùchoác sinh thaùi môùi. Nhöõng quaù trình naøy bao goàm söïphaùt trieån vaø di chuyeån cuûa daân soá, quaù trình ñoâ thòhoùa, thay ñoåi trong saûn xuaát löông thöïc, noângnghieäp vaø söû duïng ñaát, nöôùc vaø veä sinh moâi tröôøng,aûnh höôûng cuûa caùc heä thoáng y teá thoâng qua caùc theáheä khaùng thuoác. Ñoâng Nam AÙ laø nôi coù khoaûng 600trieäu nhoùm daân cö khaùc nhau; nhö Singapore, nöôùccoù coù toång saûn phaåm quoác noäi (GDP) laø 37.500 ñoâla Myõ treân ñaàu ngöôøi; vaø Laøo vôùi kinh teá noâng thoânchieám öu theá, GDP chæ laø 890 ñoâ la Myõ treân ñaàungöôøi. Nhöõng thaùch thöùc ñoái vôùi khu vöïc trong vieäckieåm soaùt caùc beänh truyeàn nhieãm ñang noåi laø raátlôùn, goàm coù töø vieäc kieåm soaùt caùc yeáu toá gaây neân söïxuaát hieän caùc oå beänh, cho ñeán vieäc xaây döïng heäthoáng giaùm saùt phuø hôïp, vaø baûo ñaûm coù cô cheá quaûnlyù nhaø nöôùc trong khu vöïc ñöôïc hoaït ñoäng coù hieäu68Taïp chí Y teá Coâng coäng, 4.2011, Soá 18+19 (18+19)quaû ñeå taêng cöôøng caùc can thieäp nhaèm kieåm soaùtdòch beänh.Giôùi thieäuCaùc beänh truyeàn nhieãm ñang noåi laø haäu quaû töøcaùc heä thoáng phöùc taïp, naêng ñoäng maø trong ñoù quaùtrình sinh hoïc, xaõ hoäi, sinh thaùi, vaø coâng ngheä ñöôïckeát giao vôùi nhau. Ñoâng Nam AÙ ñöôïc coi laø moät khuvöïc ñòa lyù chính trò ñöôïc ñaëc tröng vaø hình thaønh bôûicaùc yeáu toá moâi tröôøng, sinh thaùi vaø kinh teá. Nhöõngyeáu toá naøy seõ ñöôïc thaûo luaän chi tieát hôn trong caùcbaùo caùo khaùc cuûa loaït baøi naøy. Nhö laø moät heä quaû,khu vöïc naøy phaûi chòu gaùnh naëng cuûa nhieàu loaïibeänh truyeàn nhieãm raát ña daïng coù lieân quan chaëtcheõ ñeán söï phaùt trieån, voán laø gaùnh naëng ôû caùc nöôùccoù thu nhaäp thaáp nhaát (xem hình 1). Khu vöïc naøy ñaõtrôû thaønh taâm ñieåm chuù yù cuûa toaøn caàu veà caùc beänhtruyeàn nhieãm ñang noåi, trong ñoù moái ñe doïa cuûa caùcbeänh coù nguy cô buøng phaùt thaønh ñaïi dòch ñaõ ñöôïcñaëc bieät chuù yù. Maëc duø troïng taâm cuûa baøi baùo naøylaø caùc beänh truyeàn nhieãm ñang noåi, nhö coù theå thaáytrong Hình 1, gaùnh naëng cuûa caùc beänh truyeàn nhieãmnoùi chung laø raát lôùn. Ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc nöôùc coùthu nhaäp thaáp, caùc beänh nhieãm truøng ñöôøng hoâ haápvaø tieâu chaûy laø raát quan troïng. Trong baøi baùo naøy,chuùng toâi xaùc ñònh Ñoâng Nam AÙ laø möôøi nöôùc thaønhvieân cuûa Hieäp hoäi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ (ASEAN),moät khu vöïc coù aûnh höôûng ñòa lyù chính trò ngaøy caøngtaêng trong boái caûnh neàn kinh teá chaâu AÙ coù vai troølôùn ñoái vôùi kinh teá toaøn caàu. Möôøi nöôùc ASEAN| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |ñöôïc ñeà caäp trong baøi baùo laø Brunei,Campuchia, Indonesia, Laøo, Malaysia,Myanmar, Philippines, Singapore, ThaùiLan, vaø Vieät Nam.Baûng toùm taét caùc beänh truyeàn nhieãm ñang noåi ôû Ñoâng Nam AÙChieán löôïc tìm kieám vaøtieâu chí löïa choïn taøi lieäuChuùng toâi tìm kieám caùc taøi lieäu tieángAnh ñaõ qua phaûn bieän töø cô sôû döõ lieäuPubMed vaø caùc baùo caùo chöa ñöôïc xuaátbaûn ñöôïc coâng boá töø naêm 2010. Chuùngtoâi taäp trung vaøo caùc yeáu toá daãn ñeán söïxuaát hieän cuûa caùc beänh truyeàn nhieãm töøHieäp hoäi caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ, naênglöïc giaùm saùt, vaø vieäc quaûn lyù, ñieàu haønhcuûa caùc heä thoáng kieåm soaùt. Chuùng toâitìm kieám caùc trang web cuûa caùc toå chöùc(ví duï, Toå chöùc Y teá Theá giôùi, Toå chöùcNoâng Löông Theá giôùi, Toå chöùc Thuù y Theágiôùi, vaø caùc cô quan taøi trôï), vaø döõ lieäuchính ñöôïc phaân tích ñöôïc laáy töø caùcnguoàn naøy ñeå cung caáp thoâng tin toångquan veà caùc vaán ñeà coát loõi lieân quan ñeáncaùc beänh truyeàn nhieãm ñang noåi ôû ÑoângNam AÙ trong thaäp kyû qua. Soá lieäu ñaõñöôïc phaân tích ñeå xaùc ñònh xu höôùng ñoáivôùi caùc yeáu toá thuùc ñaåy caùc b ...