CÁC CHỈ SỐ THỐNG KÊ

Khái niệm Chỉ số trong thống kê là chỉ tiêu tương đối biểu hiện quan hệ so sánh giữa các mức độ của 1 hiện tượng KTXH Các lọai số tương đối là chỉ số bao gồm: - Số tương đối phát triển →chỉ số phát triển -Số tương đối không gian→chỉ số không gian - Số tương đối kế họach→chỉ số kế họach * Đối tượng nghiên cứu của chỉ số:hiện tượng KTXH trong đó chủ yếu là hiện tượng phức tạp Hiện tượng phức tạp bao gồm các phần tử không trực tiếp cộng được với nhau • Đặc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC CHỈ SỐ THỐNG KÊ Chương 6 Chỉ số • Khái niệm Chỉ số trong thống kê là chỉ tiêu tương đối biểu hiện quan hệ so sánh giữa các mức độ của 1 hiện tượng KTXH Các lọai số tương đối là chỉ số bao gồm: - Số tương đối phát triển →chỉ số phát triển -Số tương đối không gian→chỉ số không gian - Số tương đối kế họach→chỉ số kế họach * Đối tượng nghiên cứu của chỉ số:hiện tượng KTXH trong đó chủ yếu là hiện tượng phức tạp Hiện tượng phức tạp bao gồm các phần tử không trực tiếp cộng được với nhau • Đặc điểm: a) Chuyển các phần tử của hiện tượng thành 1 dạng đồng nhất dựa vào mối quan hệ giữa hiện tượng nghiên cứu với các hiện tượng khác b) Giả định 1 hay nhiều nhân tố không thay đổi để nghiên cứu biến động của riêng nhân tố cần tìm hiểu *Tác dụng a)Nêu lên mức độ biến động của hiện tượng KTXH( bằng số tuyệt đối và số tương đối) theo thời gian, không gian hoặc so với kế họach b) Xác định các nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của chúng đến sự biến động của tổng thể nghiên cứu * Phân lọai chỉ số: a)Căn cứ vào phạm vi tính tóan: - Chỉ số cá thể:phản ảnh biến động của từng đơn vị cá biệt -Chỉ số chung : nêu lên biến động của tòan bộ hiện tượng nghiên cứu - Chỉ số tổ: nêu lên biến động của từng tổ trong tổng thể p1 b) Căn cứ vào tính chất ip  của chỉ tiêu nghiên cứu: - Chỉ số chỉ tiêu khối p0 lượng - Chỉ số chỉ tiêu chất lượng q1 *Phương pháp tính chỉ iq  số a) Chỉ số cá thể q0 CLTĐ : p1-p0 ; q1-q0 b) chỉ số chung b1) Chỉ số phát triển p q + Chỉ số tổng hợp 1 1 ++ Chỉ số chỉ tiêu  Ip (1) chất lượng Ip p q ∑p1q1 - ∑p0q1:chi phí SX 01 mà DN tiết kiệm hoặc chi thêm do giá thành đổi ∑p1q0 -∑po qo: chi phí  pq SXmà DN đáng lẽ tiết 10 kiệm hoặc chi thêm  Ip (2) p q do giá thành SP đổi 00 Công thức (1) được chọn vì ý nghĩa thực tiển hơn công thức p q (2) 01  Iq (1) ** Chỉ số chỉ tiêu khối p q lượng Iq 00 ∑poq1-∑poqo: CPSX mà DN chi thêm (hoặc ít đi ) để SX thêm lượng hàng(q1-qo)trong điều kiện giá thành SP không đổi ∑p1q1-∑p1q0=∑p1(q1- q0)=∑(po+Δp) (q1- p q (2) q0):công thức này có ảnh 11 Iq  hưởng chênh lệch giá Δp  pq 10 Công thức (1) được chọn vì lọai trừ ảnh hưởng của yếu tố giá, chỉ nghiên cứu biến động của riêng khối lượng sản phẩm *Quyền số và thời kỳ quyền số của chỉ số tổng hợp **KN: Quyền số của chỉ số là đại lượng dùng trong công thức chỉ số chung, được cố định ở tử và mẫu số **Căn cứ chọn quyền số: + +Dựa vào mối liên hệ giữa các nhân tố cấu thành hiện tượng phức tạp + +Dựa vào mục đích nghiên cứu **Thời kỳ quyền số: @ Nguyên tắc 1: Khi dùng chỉ số tổng hợp để  p1q1 nêu lên biến động của chỉ tiêu chất lượng thì Ip  quyền số thường là chỉ tiêu p q khối lượng có liên quan 01 được cố định ở kỳ báo cáo @Nguyên tắc 2:Khi dùng chỉ số tổng hợp để nêu lên biến động  p0q1 của chỉ tiêu khối lượng thì quyền số Iq  thường là chỉ tiêu p q chất lượng có liên 00 quan được cố định ở kỳ gốc + Chỉ số bình quân  p 0 q1 Iq   p0q0 ++Chỉ số bình quân số học i p q Từ iq=q1/q0 00 q →q1=iq.q0  Iq p q Nếu quyền số là số 00 tương đối p0 q0 d0   p0 q0 Biến đổi Iq: i p q / p q 0 0 0 q 0  Iq  p q / p q 0 0 0 0  Iq  iqd0 ++Chỉ số bình quân điều hòa Từ ip= p1/p0 →po=p1/ip pq Ta có: 11  Ip với p1q1: quyền số là pq số tuyệt đối i 11 p Nếu quyền số là số tương đối: d1=p1q1/∑p1q1  p q / p q 1 11 11   Ip p q / p q d1 i 11 11  i p p b2)Chỉ số không gian + Chỉ số chỉ tiêu chất lượng  p AQ ( A / B)  Ip  pBQ với Q=qA+qB +Chỉ số chỉ tiêu khối lượng  pq A Iq(A/ B)   pq B _ Với p :giá bình quân từng mặt hàng của 2 khu vực Chú ý: - Có thể so s ...