Các doanh nghiệp Việt Nam có thể làm gì khi TPP đi vào cuộc sống

Bài viết này tập trung vào: (1) DN trong hội nhập kinh tế quốc tế (HNKTQT), (2) TPP tạo nhiều cơ hội lớn lao cho DN Việt, (3) Với DN Việt Nam, TPP cũng đầy thách thức và (4) Thay cho lời kết, đưa ra một vài khuyến nghị giúp DN khai thác cơ hội, khắc phục thách thức tốt hơn, giúp nước nhà hội nhập TPP thành công.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các doanh nghiệp Việt Nam có thể làm gì khi TPP đi vào cuộc sống CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM CÓ THỂ LÀM GÌ KHI TPP ĐI VÀO CUỘC SỐNG ThS. Lê Quốc Anh Trường Đại học Kinh tế Quốc dânTóm tắt Khi Hiệp định đối tác Kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP),được đánh giá là “hiệp định của thế kỷ XXI”, đi vào cuộc sống, với tư cách thànhviên đặc quyền tiếp cận, là một cơ hội “vàng” cho nền kinh tế Việt Nam. Nhờ đó,doanh nghiệp (DN) nước ta sẽ có cơ hội để đầu tư chiến lược, đẩy mạnh xuấtkhẩu, thu hút vốn FDI, phát triển ngành phụ trợ, thúc đẩy khu vực DN tư nhân(DNTN)… Song, DN cũng gặp nhiều thách thức, từ khả năng đứng dậy và đổimới kịp thời, nền tảng phát triển yếu, bài toán vốn cho việc đáp ứng các tiêuchuẩn cao về môi trường lao động, thu nhập công nhân; đến thách thức về tự táicơ cấu, nguy cơ sa lầy trong bẫy lao động giá rẻ… Để góp phần làm sáng tỏ cácvấn đề trên, bài viết này tập trung vào: (1) DN trong hội nhập kinh tế quốc tế(HNKTQT), (2) TPP tạo nhiều cơ hội lớn lao cho DN Việt, (3) Với DN Việt Nam,TPP cũng đầy thách thức và (4) Thay cho lời kết, đưa ra một vài khuyến nghịgiúp DN khai thác cơ hội, khắc phục thách thức tốt hơn, giúp nước nhà hội nhậpTPP thành công. Từ khóa: TPP, FDI, vốn rẻ.1. Đặt vấn đề Với TPP, dự báo một thời kỳ mới đang mở ra với hệ thống DN Việt Nam,khi trước mặt là thị trường tự do rộng mở bao trùm 12 quốc gia trên 3 châu lục,chiếm trên 1/4 diện tích đất nổi, với số dân trên 800 triệu người, quy mô GDP gần3.000 tỷ USD và chiếm khoảng 30% thương mại toàn cầu. Trước triển vọng đó,DN Việt Nam sẽ có những cơ hội nào cần tập trung khai thác tận dụng; đồng thờinhững trở ngại thách thức nào cần cảnh giác, khắc phục, và làm sao để hệ thốngDN khai thác tốt nhất các cơ hội, vượt qua nhanh nhất các khó khăn - là nhữngvấn đề cần được tập trung nghiên cứu làm rõ, khi TPP hy vọng sẽ đi vào cuộcsống, dự kiến vào năm 2018, để mang về nhiều lợi ích nhất cho nước ta. 6792. DN trong hội nhập kinh tế quốc tế Một thế giới đại đồng, biên giới quốc gia “mềm”, mọi người hòa nhập, bìnhđẳng trong sản xuất, buôn bán và thụ hưởng sản phẩm của nhau luôn là một khátvọng cháy bỏng của nhân loại. Tuy nhiên, phải đến đầu thế kỷ XXI, thực tế pháttriển của thế giới, mới: hội tụ đầy đủ các điều kiện, phương tiện để nhân loại tiếnxa về hội nhập quốc tế, mà nhất là về HNKTQT. Đó là việc thế giới chuyểnnhanh sang đa cực, tiện lợi cho hợp tác bình đẳng đa phương; sản phẩm ngàycàng tích hợp nhiều tiện ích tiên tiến, nên phải là các sản phẩm quốc tế. Bên cạnhđó, WTO ngày càng giúp HNKTQT lan tỏa; mạng internet phát triển làm choviệc tiếp nhận và chuyển giao thông tin, từ tìm kiếm bạn hàng, xem, đặt và kiểmtra hàng, thay đổi mẫu mã sản phẩm... trong thương mại quốc tế trở nên đơn giản.Mạng lưới logistic toàn cầu phát triển, với nhiều phương tiện vận tải chuyêndụng, đảm bảo giao nhận, chuyên chở mọi loại hàng hóa, mức sống và nhu cầuhưởng thụ của người dân tăng cao, mà nếu không hội nhập thì khó lòng đáp ứngđược. Ngoài ra, bài học về phát triển của các nước Đông Á, nhất là sự phát triểnhoành tráng, lâu bền theo lối “Đại dương xanh” của ngành công nghiệp điện tửHàn Quốc, đã buộc mọi nước xem xét lại các chính sách phát triển của mình;thậm chí ngay cả “đất nước bí ẩn” Triều Tiên cũng đang chuyển mạnh theo conđường HNKTQT. HNKTQT là quá trình chủ động gắn nền kinh tế trong nước với nền kinh tếkhu vực và thế giới, thông qua nỗ lực mở cửa và thúc đẩy tự do hóa nền kinh tếquốc dân, gia nhập và góp phần xây dựng các thể chế kinh tế khu vực và toàncầu; thiết lập các mối quan hệ song phương hoặc đa phương về thương mại, đầutư, tài chính, khoa học, công nghệ… (Chu Văn Cấp, 2014)4. Trong đó, HNKTQTrộng là hình thức HNKTQT phổ biến nhất, tại sân chơi này, mỗi nước có thểtham gia một hoặc nhiều thỏa thuận thương mại ưu đãi (Preferential TradeArea/PTA) với một hoặc nhiều các nước khác; mà điển hình là gia nhập WTO -nơi đã quy tụ 164 nước thành viên và 23 quan sát viên; và đến tháng 5/2012, đãcó 511 thỏa thuận mậu dịch khu vực (Đặng Đình Quý, 2012)5… Từ cơ sở đó,nhiều nước có quan hệ kinh tế đặc biệt, hoặc tiến trình hội nhập đã phát triển sâuvề chất, thì ở đó, họ có thể HNKTQT sâu hơn. Điển hình là sự hội nhập của nhiềunước EU: ban đầu, năm 1948, vài nước ký kết các PTA để cùng nhau khắc phục4 http://hocthuat.vn/tai-lieu/28-nam-hoi-nhap-kinh-te-quoc-te-cua-viet-nam---tien-trinh-thanh-tuu-va-giai -phap-thuc-day-6705 http://tapchicongsan.org.vn/Home/Nghiencuu-Traodoi/2012/19013/Ban-them-ve-khai-niem-hoi-nhap-quoc-te-cua-Viet-Nam.aspx680hậu quả chiến tranh; đến năm 1960, họ nâng lên thành Hiệp định/Khu vực thươngmại tự do (Free Trade Area/FTA). Năm 1973, vài nước ký các Liên minh thuếquan (Customs ...