Các luận điểm về tính hữu ích của Báo cáo tài chính

Tham khảo tài liệu các luận điểm về tính hữu ích của báo cáo tài chính, kinh doanh - tiếp thị, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các luận điểm về tính hữu ích của Báo cáo tài chính Các luận điểm về tính hữu ích của Báo cáo tài chínhMục tiêu của Báo cáo tài chính (BCTC) là cung cấp các thông tin tài chính hữu íchcho người sử dụng trong việc ra quyết định kinh tế. Tuy nhiên, khi các nguyên tắc,yêu cầu, hướng dẫn lập và trình bày BCTC không rõ ràng và đầy đủ, thiếu tínhđồng bộ, hay khó áp dụng, sẽ không đảm bảo được các tính chất (đáng tin cậy, cóthể hiểu, so sánh được…), BCTC vì thế trở nên kém hữu ích. Thông tin tài chínhhữu ích là đối tượng được quan tâm đặc biệt của nhiều tổ chức nghề nghiệp, nhànghiên cứu, thực hành kế toán trên thế giới trong nhiều năm qua, với nhiều giác độtiếp cận khác nhau.Quan điểm của Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Tài chính Mỹ (FASB)Khái niệm số 1 (1980), viết tắt l à CON1, đoạn 32 nêu rõ: các đặc trưng của thôngtin giúp nó trở nên quý giá để dẫn dắt việc lựa chọn các chính sách kế toán đ ượcưu tiên từ những phương án sẵn có. Chúng có thể được xem như một hệ thống thứbậc các tính chất kế toán, hữu ích để ra quyết định trong những t ình huống quantrọng.Để trở nên hữu ích, thông tin tài chính phải thểhiện được từng tính chất trong mộtchừng mực tối thiểu. Mặc dù trong hệ thống có sự phân định giữa các tính chất sơcấp và các tính chất khác nhưng không tính chất nào được chỉ định là ưu tiên hơn;hơn nữa, một loại tính chất nào đó có thể bị hy sinh để có được những tính chấtkhác mà không làm giảm sự hữu ích của thông tin (CON2, đoạn 31)Thông tin kế toán khi được định hướng đến người sử dụng để ra quyết định trên cơsở đáp ứng các tính chất làm cho trở nên hữu ích, nhưng tiến trình này đã gặp phảihai trở ngại quan trọng: Áp lực về cân đối lợi ích- chi phí: Việc cung cấp thông tintài chính tiêu tốn nhiều chi phí để thu nhập, xử lý, soạn thảo các BCTC hoặc chokiểm toán; hơn nữa còn phải xem xét các chi phí phát sinh từ phía người sử dụngnhư thu thập, phân tích, hay loại bỏ những thông tin thừa. Trong khi lợi ích manglại từ thông tin, chẳng hạn sự đáp ứng một yêu cầu pháp lý, thương mại, hay củngcố hình ảnh tài chính của doanh nghiệp, tạo niềm tin ch o khách hàng và giới đầutư (đối với người soạn thảo), hoặc có thể là những kết quả phân tích, dự báo phùhợp và đáng tin cậy cho việc ra quyết định (đối với người sử dụng thông tin)…cóthể không tương xứng với số tiền đã bỏ ra. Nói cách khác, tính hữu ích của thôngtin tài chính bị giảm sút néu chi phí vượt quá lợi ích mang lại từ việc cung cấp sửdụng thông tin. Điều này gây ra áp lực rất lớn đến việc cung cấp thông tin tàichính hữu ích nếu yêu cầu quá cao về lợi ích mang lại của thông tin từ phía nh ànước, người sử dụng so với khả năng đáp ứng của doanh nghiệp.Trong những tình huống không chắc chắn, đòi hỏi phải có sự xét đoán của ngườilàm kế toán hoặc những người liên quan trực tiếp khác như các kiểm toán viên,nhà phân tích về những sự kiện quan trọng có thể ảnh hưởng lớn đến việc ra quyếtđịnh của người sử dụng thông tin. Sự xét đoán về mức độ ảnh h ưởng gắn liền vớitính chất trọng yếu của sự kiện, trên phương diện tổng thể hoặc cục bộ, đặc biệt làở khía cạnh định lượng. Do vậy, việc đưa ra các hướng dẫn hay tiêu chuẩn để giúpxác định các mức trọng yếu theo từng ngành, lĩnh vực hoạt động là điều cần thiếtđể các bên liên quan có được sự đảm bảo hợp lý khi đưa ra các xét đoán là khôngbị lệ thuộc nhiều vào các ngưỡng nhận thứ cá biệt nào, chẳng hạn như Bảng hướngdẫn các ví dụ về định lượng mức trọng yếu được FASB đưa ra trong CON2 trên cơsở tham chiếu các hướng dẫn của SEC, APB. Điều này chắc chắn sẽ giúp tăngcường tính hữu ích của thông tin tài chính được cung cấp.Trong hệ thống các tính chất kế toán thì sự phù hợp và đáng tin cậy là những kháiniệm trung tâm của kế toán.Để phù hợp (relevant), thông tin kế toán phải có năng lực tạo ra sự khác biệt trongmột quyết định qua việc giúp cho người sử dụng thông tin thực hiện thiết lập cácdự báo về kết quả của các sự kiện trong qúa khứ, hiện tại, hay t ương lai, xác nhậnhoặc hiệu chỉnh các kỳ vọng (CON2, đoạn 47). Một mặt, tính ph ù hợp của thôngtin tài chính bao gồm hai thành tố là giá trị dự báo (predictive value) và giá trịphản hồi (feedback value), bởi vì không nhận thức được quá khứ thì không đủ cơsở để dự báo, không có lợi ích trong t ương lai thì nhận thức về quá khứ cũng vôdụng (CON2, đoạn 51), điều này thể hiện rất rõ trong các báo cáo giữa niên độ đểthể hiện thành quả quá khứ lẫn dự báo thu thập thường niên trước khi kết thúc niênđộ; mặt khác, tính kịp thời cũng được xem một khía cạnh lệ thuộc của tính phùhợp bởi nếu thông tin không sẵn có khi cần hoặc chỉ có sau khi các sự kiện đ ãđược báo cáo rất lâu thì thông tin sẽ thiếu tính phù hợp và ít được sử dụng.Tính tin cậy (reliability) cũng nh ư tính phù hợp rất quan trọng để làm sáng tỏ thựcchất của các yêu cầu để có được số liệu kế toán được mô tả một cách xác thực(CON2, đoạn 58). ...