Các nguyên tắc trong điều trị bệnh ghẻ ngứa

Ghẻ ngứa do một loại ký sinh trùng gọi là “cái ghẻ”, Scarcoptes scabiei hominis, gây ra. Đây là một bệnh ngoài da do lây nhiễm, không phải do “nóng gan” sinh ra như nhiều người lầm tưởng.Cái ghẻ - Scarcoptes scabiei hominisCái ghẻ hình bầu dục, đường kính khoảng 1/4mm, trông giống con rùa 8 chân qua kính hiển vi. Cái ghẻ thường hoạt động về đêm, xâm nhập vào lớpsừng của thượng bì, đào hầm (rãnh ghẻ) và đẻ trứng; trứng nở thành ấu trùng sau 3-4 ngày, phát triển thành con trưởng thành trong vòng 20-24...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nguyên tắc trong điều trị bệnh ghẻ ngứa Các nguyên tắc trong điều trị bệnh ghẻ ngứa Ghẻ ngứa do một loại ký sinh trùng gọi là “cái ghẻ”, Scarcoptes scabieihominis, gây ra. Đây là một bệnh ngoài da do lây nhiễm, không phải do “nónggan” sinh ra như nhiều người lầm tưởng. Cái ghẻ - Scarcoptes scabiei hominis Cái ghẻ hình bầu dục, đường kính khoảng 1/4mm, trông giống conrùa 8 chân qua kính hiển vi. Cái ghẻ thường hoạt động về đêm, xâm nhập vào lớpsừng của thượng bì, đào hầm (rãnh ghẻ) và đẻ trứng; trứng nở thành ấu trùng sau3-4 ngày, phát triển thành con trưởng thành trong vòng 20-24 ngày và tiếp tục gâyđợt ngứa mới. Do đó, bệnh thường tái phát theo chu kỳ khoảng 3 tuần. Ghẻ ngứa chỉ gây bệnh ngoài da, rất dễ lây nhiễm từ người này sangngười khác, nhất là ở những nơi kém vệ sinh. Lây truyền chủ yếu do tiếp xúc trựctiếp (sống chung đụng, bắt tay giao tiếp, quan hệ tình dục…) và ghẻ ngứa cũngđược xếp vào nhóm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bệnh cũng có thể lâygián tiếp qua tiếp xúc với đồ vật (vât dụng cầm tay, quần áo, giường, chiếu, chănmàn…). Sang thương bệnh ghẻ ngứa ở các kẽ ngón tay Tổn thương đặc hiệu của ghẻ ngứa là các rãnh ghẻ và mụn nước,thường khu trú ở những vùng da non như kẽ ngón tay, cổ tay, lòng bàn tay, quanhrốn, phần dưới bụng, háng, dưới bàn tọa, kẽ hậu môn, bộ phận sinh dục. Sangthương ghẻ ngứa thường không có ở mặt, trừ bệnh nhân HIV/AIDS và một số íttrẻ sơ sinh dưới 1 tuổi. Triệu chứng chính của bệnh là ngứa, thường về đêm. Người bệnhbị ngứa, gãi nhiều, dễ gây chàm hóa sang thương, nhiễm khuẩn thứ phát và có thểgây biến chứng viêm cầu thận. Đã có trường hợp bệnh nhân ngộ độc vì tự dùngthuốc rầy, thuốc súng để trị ghẻ ngứa! Nếu không được chẩn đoán và điều trịđúng, bệnh sẽ kéo dài khiến bệnh nhân thường xuyên mất ngủ, lo âu, suy nhượcthần kinh… và bệnh có thể lây lan trong gia đình, tập thể, có khi bùng phát thànhdịch. Ghẻ ngứa có những đợt tái phát thường xuyên theo chu kỳ sinh trưởng củacái ghẻ do bệnh nhân chưa được điều trị đúng phương pháp. Vì thế, người bệnh cứlầm tưởng rằng mình bị một bệnh dị ứng nào đó hoặc có thể bị bệnh gan chăng (?)và cố gắng tìm nhiều phương pháp chữa trị khác nhưng vẫn không hết ngứa. Cuốicùng, chỉ là bệnh ngoài da nhưng đã chuyển sang giai đoạn có biến chứng bộinhiễm, chàm hóa. Các thuốc điều trị ghẻ ngứa thường có dạng kem, dung dịch, thuốc mỡ,thuốc xịt hay thuốc uống nhưng nhất thiết phải được bác sĩ chuyên khoa chỉ địnhvà hướng dẫn sử dụng đúng phương pháp. Điều trị triệt để bệnh ghẻ ngứa Cần thực hiện đúng và đủ các nguyên tắc sau: + Chú ý phát hiện và điều trị sớm, bệnh sẽ chóng khỏi và ít lây lan. Khônggãi, không tự ý dùng các loại thuốc bôi như: thuốc rầy, thuốc súng, DDT…rấtnguy hiểm. + Tắm sạch, lau khô trước khi bôi hay xịt các loại thuốc do bác sĩ chỉ địnhtùy tình trạng bệnh lý. Thoa, xịt thuốc toàn thân, từ cổ đến chân, tốt nhất vào buổitối trước khi đi ngủ. Có thể thoa thuốc 2-3 lần mỗi ngày, liên tục trong 10-15ngày. + Quần áo, mùng, mền, chiếu, gối nên giặt tẩy thật sạch; có thể trụn nướcsôi, phơi nắng cho thật khô, ủi nóng trước khi mặc… để diệt hết cái ghẻ và trứng,đề phòng tái nhiễm hoặc lây lan bệnh. Tránh dùng chung quần áo và các vật dụngcá nhân. + Phải để thuốc tiếp xúc với da đủ thời gian. Đa số các thuốc được yêu cầuđể tiếp xúc 24 giờ đối với người lớn, 12 giờ đối với trẻ em và phụ nữ mang thai;sau đó, tắm rửa sạch sẽ lại bằng xà phòng. + Bệnh có thể tái phát từng đợt theo chu kỳ 3 tuần do trứng còn sống sót vàphát triển thành cái ghẻ trưởng thành. Bắt buộc điều trị lại theo đúng phương pháp. + Phải điều trị đồng thời cho tất cả mọi người cùng bị ngứa đang sinh hoạt,chung sống trong gia đình, lớp học, ký túc xá… tránh tình trạng tái lây nhiễm lẫnnhau. Tóm lại, ghẻ ngứa chỉ đơn giản là một bệnh ngoài da do nhiễm ký sinhtrùng cái ghẻ. Bệnh rất thường gặp, rất hay lây, khó điều trị triệt để nhưng bệnhnhân và cả thầy thuốc cũng rất dễ không thừa nhận vì nhiều lý do! Bệnh có thể cóbiến chứng, ít gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây khó chịu và làm giảmchất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Việc điều trị ghẻ ngứa thường khó khăn dota dễ bỏ qua chẩn đoán, bệnh lại có nhiều đợt tái nhiễm liên tục rất dễ nhầm lẫnvới những bệnh cảnh khác. BS. LÊ ĐỨC THỌ Trưởng khoa Da Liễu - BV Hoàn Mỹ Sài Gòn ...