Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm toán nội bộ tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam

Bài viết Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm toán nội bộ tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam trinh bày nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố đến hiệu quả kiêm toán nội bộ tại doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng mô hinh hồi quy sau khi đã tiến hành kiêm định thang đo Crobach Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm toán nội bộ tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 217 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ KIỂM TOÁN NỘI BỘ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC VIỆT NAM Trần Nguyễn Bích Hiền - Lương Thị Hồng Ngân - Vũ Thị Thu Huyền Trường Đại học Thương mại Tóm tắt Bài viết trình bày nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố đến hiệu quả kiểm toán nội bộ tại doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy sau khi đã tiến hành kiểm định thang đo Crobach Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA. Dữ liệu nghiên cứu dựa trên kết quả khảo sát 169 đối tượng tại 9 Tập đoàn kinh tế, 3 Tổng công ty và 24 doanh nghiệp nhà nước từ các Bộ và Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 03 nhân tố có ảnh hưởng thuận chiều đến hiệu quả KTNB, đó là: Năng lực của KTVNB, Tính khách quan của KTVNB và Hỗ trợ của nhà quản lý đối với KTNB. Từ khóa: nhân tố ảnh hưởng; kiểm toán nội bộ; hiệu quả kiểm toán nội bộ. FACTORS AFFECTING THE INTERNAL AUDIT EFFECTIVENESS OF VIETNAMESE STATE-OWNED ENTERPRISES Abstract This paper presents the impact of variables on the quality of audit accounting estimates in Vietnam. This study first assessed the scales, using Cronbach Alpha and Exploratory Factor Analysis (EFA). Research data is based on the results of surveying 169 people at 9 economic groups, 3 corporations and 24 state-owned enterprises from ministries and Hanoi People's Committee. The results show that there are 03 factors that have a positive influence on the effectiveness of Internal Audit, such as: Capacity of Internal Audit, Objectivity of Internal Audit and Management's support for Internal Audit. Keywords: factors; Internal Audit; effectiveness of Internal Audit. 1. Đặt vấn đề Hoạt động kiểm toán nội bộ (KTNB) đã xuất hiện và phát triển mạnh mẽ ở nhiều quốc gia trên thế giới từ những năm 1940 của thế kỷ trước. KTNB là nền tảng của quản trị công ty, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động của công ty ở cả khu vực tư nhân và khu vực nhà nước (Mihret và cộng sự 2010; Gros và cộng sự 2016). Dưới sự phát triển của KTNB, một khái niệm mới bắt đầu được chú ý đặc biệt trong kiểm toán, đó là hiệu quả 218 ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán KTNB. Có thể nói, hiệu quả là thách thức mà KTNB phải vượt qua thành công để trở thành phần quan trọng của quản trị công ty. Tại Việt Nam, ngày 28/10/1997, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 832-TC/QĐ/ CĐKT về quy chế KTNB áp dụng cho các DN. Tuy nhiên phải đến hơn 20 năm sau, trước những bất cập trong kiểm tra, kiểm soát các hoạt động tài chính nhà nước, tài chính doanh nghiệp và sự đòi hỏi của yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, kinh tế thị trường, vấn đề kiểm soát nội bộ, KTNB mới chính thức đưa vào quy định, mang tính pháp lý trong Luật Kế toán sửa đổi năm 2015. Đặc biệt, ngày 22/1/2019, Chính phủ ban hành Nghị định số 05/2019/NĐ-CP quy định về KTNB, trong đó có một số quy định về KTNB tại doanh nghiệp. Theo đó, các loại hình doanh nghiệp sau đây phải thực hiện công tác KTNB: Công ty niêm yết; doanh nghiệp mà Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ là công ty mẹ hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con; doanh nghiệp nhà nước là công ty mẹ hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con. Các doanh nghiệp không thuộc đối tượng trên được Nhà nước khuyến khích thực hiện công tác KTNB. Hiện nay, KTNB đã được tổ chức thực hiện ở nhiều doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn ở Việt Nam bao gồm các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty và các doanh nghiệp nhà nước mà nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ. Tuy nhiên, thực tế KTNB ở Việt Nam vẫn chưa thực sự phát huy hiệu quả và bộc lộ nhiều bất cập, yếu kém. Nguyên nhân là vì các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam chưa nhận thức được vai trò của KTNB; lĩnh vực KTNB vẫn chưa thực sự thu hút được nguồn nhân lực có chuyên môn cao, đi kèm với đó là nguồn nhân lực chưa được đào tạo bài bản, chuyên sâu. Bên cạnh đó, Việt Nam bước vào hội nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam đang phải đối mặt với những tồn tại như năng lực quản trị điều hành yếu kém, công nghệ thông tin lạc hậu, nguồn vốn NSNN cấp ngày càng hạn hẹp, nợ công ngày càng gia tăng. Chính sự suy thoái mạnh nền kinh tế Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam nói riêng trong những năm gần đây cộng với xu hướng cải cách quản lý tài chính công theo hướng tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực công của Việt Nam đòi hỏi kiểm toán nội bộ các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam phải mang lại hiệu quả. Do đó, việc nghiên cứu xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả KTNB tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam để hướng đến đánh giá tính kịp thời của thông tin, đánh giá mức độ tin cậy và hữu dụng của các dự báo, đánh giá việc điều hành, phân phối, sử dụng một cách tiết kiệm và có hiệu quả các nguồn lực là việc làm cấp thiết và rất hữu ích cho Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Bài viết tập trung nghiên cứu về hiệu quả KTNB, xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả KTNB và mức độ tác động của từng nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả KTNB tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam, từ đó đề xuất các kiến nghị để tăng cường hiệu quả KTNB tại các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước mắt cũng như lâu dài. ICYREB 2021 | Chủ đề 3: Tài chính - Ngân hàng - Kế toán 219 2. Cơ sở lý thuyết 2.1. Kiểm toán nội bộ trong các doanh nghiệp nhà nước Kiểm toán nội bộ chiếm lĩnh vị trí ...