Các nhân tố tác động đến vận dụng kế toán quản trị trong các bệnh viện công tuyến quận tự chủ tài chính trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh

Bài viết xác định mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng KTQT trong các bệnh viện công tuyến quận (BVCTQ) tự chủ tài chính nhằm tìm ra câu trả lời cho những thách thức của việc tổ chức KTQT tại các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung và cho các bệnh viện nói riêng khi tự chủ tài chính, từ đó đề xuất những hàm ý chính sách nhằm có thể vận dụng hiệu quả KTQT vào các đơn vị. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố tác động đến vận dụng kế toán quản trị trong các bệnh viện công tuyến quận tự chủ tài chính trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TUYẾN QUẬN TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TP. HỒ CHÍ MINH ê Đức Nhã Học viên Cao học Khoa Kế toán – Tài chính – Ngân hàng, trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH) TÓM TẮT Kế toán quản trị (KTQT có vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin phục vụ quản trị nội bộ cho các nhà quản lý không chỉ trong doanh nghiệp mà còn cho các đơn vị hành chính sự nghiệp như bệnh viên. Bằng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với định lượng, mục đích của nghiên cứu này là xác định mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng KTQT trong các bệnh viện công tuyến quận (BVCTQ) tự chủ tài chính nhằm tìm ra câu trả lời cho những thách thức của việc tổ chức KTQT tại các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung và cho các bệnh viện nói riêng khi tự chủ tài chính, từ đó đề xuất những hàm ý chính sách nhằm có thể vận dụng hiệu quả KTQT vào các đơn vị. Từ khóa: Kế toán quản trị; quản trị nội bộ; bệnh viện công tuyến quận; tự chủ tài chính. 1.ĐẶT VẤN ĐỀ KTQT đã trở thành một lĩnh vực không thể thiếu trong cơ cấu tổ chức của đơn vị và nhân viên KTQT có vai trò như một nhà tư vấn quản trị nội bộ cho các nhà quản trị trong một tổ chức. Bệnh viện (BV) khi tự chủ tài chính (TCTC) thì việc vận hành và quản lý cũng giống như là một doanh nghiệp và ngày nay nó cũng chịu nhiều áp lực rất lớn về sự cạnh tranh, tác động của rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan. Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của đất nước các BV công hay tư đều thực hiện một nhiệm vụ duy nhất là chăm sóc sức khỏe, đảm bảo an sinh xã hội, và đó là những đơn vị y tế, hòa chung với sự phát triển của cả nước, các đơn vị y tế nói chung và các đơn vị BV công tuyến quận ngày càng phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng Do đó trên tinh thần TCTC, trong đó BV tuyến quận TCTC ở khu vực thành phố Hồ chi Minh là 18 tổng số 24 đơn vị. Các BV tuyến quận không còn nhận các khoản thu từ NSNN mà chỉ còn có các khoản thu trong các dịch vụ phục vụ người bệnh, nên các loại hình dịch vụ khám chữa bệnh rất đa dạng, chi phí cho mỗi loại dịch vụ này lại hoàn toàn khác nhau. Đây cũng là một vấn đề cần được kế toán đầy đủ, chính xác và chi tiết, giúp quản trị các BV công tăng cường giải pháp quản lý thu chi tài chính. Bên cạnh những thuận lợi khi tự chủ tài chính, các BV tuyến quận TCTC bắt đầu phải đối mặt với rất nhiều khó khăn và thách thức trong việc cân đối giữa các nguồn lực hạn chế với chất lượng dịch vụ mà BV cung cấp. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, các BV công không ngừng ứng dụng các kỹ thuật y tế hiện đại, các loại dược phẩm mới và sự gia tăng chi phí tiêu thụ, điều này tạo áp lực buộc các BV công phải áp dụng kỹ thuật của KTQT chi phí hiệu quả, các kỹ thuật này trước kia thường chỉ được sử dụng trong doanh nghiệp hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận. Theo Robert Kaplan & Anthony A Atkinson (2014, tr1) “Thông tin KTQT có vai trò quan trọng đối với các đơn vị. Nó giúp tăng cường việc ra quyết định, góp phần định hướng cho sự phát triển chiến lược và đánh giá các chiến lược hiện tại, đồng thời giúp tập trung các nỗ lực để cải thiện hiệu năng của đơn vị cũng như để đánh giá sự đóng góp và hiệu quả hoạt 272 động của các bộ phận, các thành viên trực thuộc. Một trong những loại thông tin quan trọng nhất của KTQT là thông tin chi phí. Các đơn vị sử dụng thông tin chi phí để ra các quyết định quan trọng về đặc tính và cơ cấu của các loại sản phẩm”. Do đó, thực hiện KTQT chi phí tốt là rất cần thiết, đảm bảo cung cấp chính xác, kịp thời và đầy đủ các thông tin về hoạt động tài chính của BV cho lãnh đạo BV, quản lý các cấp tại BV, các cơ quan quản lý Nhà nước về y tế và các đối tượng khác có liên quan đến hoạt động của BV, giúp họ đưa ra các quyết định đúng đắn, kịp thời. KTQT chi phí thực hiện chức năng ghi chép, theo dõi, phản ánh và giám sát chặt chẽ các loại tài sản, nguồn kinh phí của BV, giúp cho việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nguồn kinh phí trong các BV tuyến quận TCTC.Tính đến thời điểm hiện nay, các công trình nghiên cứu trên thế giới về KTQT chi phí cũng chỉ đề cập một cách riêng lẻ các nội dung của KTQT chi phí và được nghiên cứu trong một số các BV công được ngân sách nhà nước cấp và BV tư, chưa công trình nào nghiên cứu toàn diện và có hệ thống nội dung của KTQT chi phí trong các BV tuyến quận TCTC theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập. Bên cạnh đó, các công trình nghiên cứu trong nước cũng chưa có công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống và toàn diện về nội dung của KTQT chi phí trong các BV công lập tuyến quận TCTC, và đặc biệt chưa có bất kỳ một công trình nào nghiên cứu về sự phát triển của hệ thống KTQT cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng của hệ thống KTQT trong các BV TCTC theo quy định mới hiện nay. Do vậy việc nghiên cứu các nhân tố tác động việc vận dụng kế toán quản trị trong các bệnh viện tuyến quận tự chủ tài chính trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh là vấn đề cần thiết và mang tính thời sự. 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1. Tổng quan về kế toán quản trị Khái niệm về kế toán quản trị Theo Luật kế toán Việt Nam (năm 2015): “Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán”. Theo Ray H.Garrison (2012): “ Kế toán quản trị có liên hệ với việc cung cấp tài liệu cho các nhà quản lý là những người bên trong tổ chức kinh tế và có trách nhiệm trong việc điều hành và kiểm soát mọi hoạt động của tổ chức”. Theo định nghĩa của Hiệp hội kế toán viên quản trị Hoa Kỳ “Kế toán quản trị là quá trình nhận diện, đo lư ...