CÁC THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH, CHÍNH SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ SỰ THẦN KỲ ĐÔNG Á

Có nhiều nhân tố đóng góp vào sự tăng trưởng nhanh chóng của các nền kinh tế Đông Á trong vòng một phần tư thế kỷ qua. Bài viết này xem xét một khía cạnh quan trọng của sự tăng trưởng này − thường đường gọi là “sự thần kỳ Đông Á” − đó là những chính sách công tác động tới các thị trường tài chính. Chính phủ các nước Đông Á can thiệp sâu rộng vào thị trường tài chính tại tất cả các giai đoạn phát triển của thị trường. Những yếu tố nào làm cho chính...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH, CHÍNH SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ SỰ THẦN KỲ ĐÔNG Á Fulbright Economics Teaching Program Development Finance Financial Markets, Public Policy, 2003-2004 and the East Asian Miracle CÁC THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH, CHÍNH SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ SỰ THẦN KỲ ĐÔNG Á Joseph E. Stiglitz Marilon Uy Có nhiều nhân tố đóng góp vào sự tăng trưởng nhanh chóng của các nền kinh tế Đông Á trong vòng một phần tư thế kỷ qua. Bài viết này xem xét một khía cạnh quan trọng của sự tăng trưởng này − thường đường gọi là “sự thần kỳ Đông Á” − đó là những chính sách công tác động tới các thị trường tài chính. Chính phủ các nước Đông Á can thiệp sâu rộng vào thị trường tài chính tại tất cả các giai đoạn phát triển của thị trường. Những yếu tố nào làm cho chính sách tác động của họ khác biệt với các nước đang phát triển mà không đạt được thành công như thế? Chúng tôi không có thông tin để trả lời một cách đầy đủ về tác động của các chính sách cụ thể. (Điều này cần phải có một kiểm nghiệm bằng cách giả định ngược là tăng trưởng sẽ như thế nào nếu không có một can thiệp cụ thể.) Nhưng chúng ta có thể chỉ ra các thất bại của thị trường mà các chính phủ Đông Á đã giải quyết, đánh giá một số lý do lý thuyết là tại sao từng chính sách có thể đẩy mạnh tăng trưởng, và đưa ra một số dữ liệu gắn với các tác động của chính sách đó. Một số đặc điểm của các tác động vào khu vực tài chính tại Đông Á nổi bật lên: chúng bao gồm những đặc trưng thiết kế đã tăng các cơ hội thành công và giảm các cơ hội lạm dụng quyền lực; các can thiệp không hữu hiệu được loại bỏ một cách không do dự; và các chính sách được điều chỉnh để phản ánh những điều kiện kinh tế thay đổi. C ác nền kinh tế Đông Á, bắt đầu từ Nhật Bản và sau đó là bốn con hổ − Cộng hòa Hàn Quốc, Hồng Kông, Singapore và Đài Loan − và tiếp theo là Malaysia, Indonesia và Thái Lan, đã tăng trưởng nhanh chóng trong vòng một phần tư thế kỷ qua đến mức mà sự tăng trưởng của họ đã được gọi là “sự thần kỳ Đông Á”. Những bài học nào có thể rút ra cho những quốc gia khác từ kinh nghiệm này, với giả thiết rằng đó không phải thật sự là một điều thần kỳ mà là kết quả của một số chương trình và chính sách được thiết kế tốt? Đặc biệt, có thể học hỏi được gì từ những chính sách tác động tới thị trường tài chính? Các chính phủ Đông Á đã can thiệp mạnh mẽ vào hoạt động của hệ thống tài chính. Họ giúp thiết lập các thị trường và định chế tài chính, kiểm soát ở mức độ cao, tập trung tín dụng cho một số ngành và hạn chế tín dụng cho các ngành khác. Các hành động này là nhằm để huy động tiết kiệm và tác động tới sự phân bổ đầu tư, nhưng các tác động của những hành động này đã vượt ra ngoài thị trường vốn: cái “giá” của tín dụng khan hiếm, được cấp khi đạt kết quả xuất khẩu tốt, đã tạo ra những khuyến khích đầu tư mạnh mẽ. 1 J. E. Stiglitz & M. Uy Dịch: X. Thành Fulbright Economics Teaching Program Development Finance Financial Markets, Public Policy, 2003-2004 and the East Asian Miracle Xem xét cẩn thận những can thiệp cho phép ta thấu hiểu tầm quan trọng của các đặc trưng thiết kế cụ thể mà đã làm gia tăng xác suất các can thiệp có hiệu quả và giảm xác suất lạm dụng quyền lực.1 Sự linh hoạt của chính phủ cũng quan trọng. Khi chương trình thất bại, các can thiệp trong chương trình được chấm dứt và khi nền kinh tế thay đổi thì vai trò của chính phủ cũng thay đổi theo. Những ý niệm chung này, hơn là các can thiệp cụ thể được áp dụng, có thể là những điều quan trọng nhất mà các quốc gia đang phát triển khác có thể học được từ sự thần kỳ Đông Á. Các can thiệp của Chính phủ được chỉ đạo theo hai mục tiêu lớn. Mục tiêu thứ nhất rất rõ ràng: làm cho các thị trường và định chế tài chính hoạt động tốt hơn. Nếu không có dịch vụ trung gian của các thị trường vốn thì các công ty sẽ phải dựa hoàn toàn vào lợi nhuận giữ lại để đầu tư, và tỷ suất sinh lợi tư nhân biên tế từ đầu tư dự kiến của các công ty sẽ rất khác biệt nhau, đặc biệt là trong thời kỳ ngắn hạn. Khi các thị trường vốn hoạt động tốt, tỷ suất sinh lợi biên tế sẽ được cân bằng tại tất cả các ngành và các công ty. Hơn nữa, bằng cách phân tán và gộp chung rủi ro một cách rộng rãi hơn, các thị trường vốn làm giảm các mức chênh lệch rủi ro, và do vậy mà các công ty có thể thực hiện đầu tư với mức rủi ro lớn hơn và suất sinh lợi dự kiến cao hơn. Nhưng thậm chí nếu tỷ suất sinh lợi tư nhân biên tế từ đầu tư được cân bằng tại tất cả các ngành và công ty, vốn vẫn có thể không được phân bổ một cách hiệu quả nếu có những sai lệch hệ thống giữa mức sinh lợi tư nhân và xã hội. Do vậy, mục tiêu thứ hai trong can thiệp của chính phủ vào các thị trường tài chính là nhằm điều chỉnh cho đúng đắn mọi sự p ...