Các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sự tiến triển của glôcôm góc mở nguyên phát

Nội dung bài viết trình bày Glôcôm góc mở đang là vấn đề được nhiều nghiên cứu đề cập tới bởi vì tỷ lệ của căn bệnh này ngày càng gia tăng, hậu quả gây mù cũng tăng lên. Tác nhân gây bệnh phức tạp, khó kiểm soát. Gần đây, nhiều nghiên cứu đưa ra các yếu tố gây thúc đẩy tiến trình của bệnh đó là nhãn áp, cấu trúc nhãn cầu, bệnh mạch máu và gen. Tuy nhiên, việc xác định và hạn chế được những yếu tố trên vẫn còn là vấn đề phức tạp. Hiện nay, bệnh glôcôm góc mở nguyên phát là một vấn đề sức khỏe cộng đồng, điều này đã được nhiều tài liệu đề cập tới...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sự tiến triển của glôcôm góc mở nguyên phátTHÔNG TIN NHÃN KHOA QUỐC TẾCác yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sự tiến triểncủa glôcôm góc mở nguyên phátNgười dịch: Nguyễn Hà Thanh*(Risk factors for primary open angle glaucoma progression:what we know and what we need to know)( Current Opinion in Ophthalmology, 2008, 19:102-106 )Jorge L.Rivera, Nicholas P. Bell and Robert M. Feldman**Glôcôm góc mở đang là vấn đề được nhiều nghiên cứu đề cập tới bởi vì tỷ lệ của căn bệnh này ngàycàng gia tăng, hậu quả gây mù cũng tăng lên. Tác nhân gây bệnh phức tạp, khó kiểm soát. Gần đây, nhiềunghiên cứu đưa ra các yếu tố gây thúc đẩy tiến trình của bệnh đó là nhãn áp, cấu trúc nhãn cầu, bệnh mạchmáu và gen. Tuy nhiên, việc xác định và hạn chế được những yếu tố trên vẫn còn là vấn đề phức tạp.Hiện nay, bệnh glôcôm góc mở nguyên phátlà một vấn đề sức khỏe cộng đồng, điều này đãđược nhiều tài liệu đề cập tới. Tại Mỹ, ít nhất có2.250.000 người hiện đang phải chịu đựng cănbệnh này, có khoảng từ 84.000 đến 116.000 ngườimù hai mắt do glôcôm. Theo dõi trong 20 năm thìtỷ lệ này tăng thêm 9% . Theo Kwon, sau 22 nămtỷ lệ mù một mắt tăng thêm 19%.Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tínhmỗi năm có thêm 2400000 người được chẩn đoánglôcôm góc mở nguyên phát. Tỷ lệ mù do tất cả cácphân loại glôcôm là 5.200.000 người, do glôcômgóc mở nguyên phát là 3.000.000 người.Glôcôm thực sự đang là căn bệnh gây mùkhông thể hồi phục trên toàn thế giới.Glôcôm góc mở nguyên phát thường đượcphát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, đã có tổnhại thị trường bởi vì bệnh thường diễn biến âm thầmkhông có triệu chứng rõ rệt. Khi phát hiện bệnh nếukhông điều trị kịp thời có thể dẫn tới mù lòa. Nhiềubệnh nhân mặc dù không có suy giảm thị lực nhưngthị trường vẫn tiếp tục bị tổn hại.Gần đây, nhiều nghiên cứu cho thấy cho dù đãđược điều trị nhưng bệnh vẫn tiếp tục tổn hại nặngthêm. Tiến triển bệnh của riêng từng bệnh nhâncũng khác nhau dù quá trình điều trị là như nhau.1. Nhãn ápNhãn áp được xem là yếu tố nguy cơ trong tiếntriển của bệnh. Việc theo dõi nhãn áp là rất quantrọng trong theo dõi tiến triển bệnh. Nhãn áp đượchạ thấp làm giảm nguy cơ tổn hại tiến triển. Ngaycả những bệnh nhân đã được điều trị bằng thuốchay phẫu thuật, nhãn áp vẫn là yếu tố nguy cơ hàngđầu gây tiến triển bệnh glôcôm. Sau mổ cắt bè,những trường hợp nhãn áp hạ thấp cũng làm giảmnguy cơ tổn hại hơn là những trường hợp nhãn ápcao sau phẫu thuật. Những thay đổi có thể là rất nhỏcủa chỉ số nhãn áp cũng là nguy cơ tiến triển bệnhglôcôm, khi nhãn áp tăng 1mmHg thì nguy cơ tiến*Bệnh viện Mắt Trung ương**Robert Cizik Eye Clinic, University of Texas Health Science Center, Houston, Texas, USA58 Nhãn khoa Việt Nam (Số 17 4/2010)THÔNG TIN NHÃN KHOA QUỐC TẾtriển bệnh glôcôm là 11%. Do đó, việc điều trị hạnhãn áp là rất cần thiết nhằm giảm tiến triển bệnh.Tuy nhiên, nhãn áp được hạ tới mức nào còn tuỳthuộc vào giai đoạn bệnh, vào từng bệnh nhân.Dao động nhãn áp có được xem là yếu tố nguycơ ảnh hưởng đến tổn hại tiến triển của glôcôm haykhông đang là vấn đề được bàn cãi. Một số nghiêncứu cho rằng dao động nhãn áp chỉ là yếu tố nguycơ trước khi bệnh được phát hiện và điều trị, cònsau khi đã phát hiện bệnh, nhãn áp đã được kiểmsoát thì dao động nhãn áp không được xem là yếutố nguy cơ. Tuy nhiên, các nghiên cứu khác lại chorằng dao động nhãn áp luôn là yếu tố nguy cơ làmbệnh nặng thêm bởi vì tại những thời điểm nhãn ápcao mà không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽgây tổn hại tiến triển của bệnh.2. Độ dày giác mạc trung tâm (central cornealthickness –CCT )Nhiều nghiên cứu gần đây cho rằng CCT làmột yếu tố nguy cơ quan trọng trong chẩn đoánhơn là trong đánh giá tiến triển của glôcôm góc mởnguyên phát. Mỗi thay đổi dù là rất nhỏ của CCTcũng dẫn đến thay đổi của nhãn áp. Khi giác mạctrung tâm mỏng thì chỉ số nhãn áp đo được thấphơn nhãn áp thực sự. Những trường hợp glôcômnguyên phát mãn tính đã có tổn hại thị trường tiếntriển đôi khi vẫn không được phát hiện khi kèmtheo giác mạc trung tâm mỏng do đó CCT trongtrường hợp này là nguy cơ của tiến triển glôcôm.3. Cấu trúc nhãn cầuNgoài độ dày giác mạc trung tâm, nhiều nămqua, mối liên quan giữa tiến triển của glôcôm vàcấu trúc nhãn cầu đã được nghiên cứu. Trục nhãncầu trên bệnh nhân cận thị cũng là yếu tố nguy cơtiến triển của glôcôm góc mở.4. Các yếu tố mạch máuMạch máu và các thành phần trong máu cũnglà một yếu tố liên quan đến tiến triển của glôcômgóc mở. Tốc độ dòng chảy của động mạch trungtâm võng mạc giảm, độ nhớt của máu tăng, tính đànhồi thành mạch giảm cũng là những yếu tố nguy cơtác động rõ rệt lên tổn hại của glôcôm. Những bệnhnhân có bệnh tim mạch, đái tháo đường là nhóm cónhững nguy cơ trên.5. GenGen được xem là yếu tố quan trọng trong tiếntriển của glôcôm góc mở nguyên phát. Các nghiêncứu về gen và kỹ thuật sinh học đã được nghiêncứu từ nhiều năm nay, nó được coi như chất ch ...