Cách tìm hợp âm khi chơi guitar

Nếu nói nôm na thì nó th này: một bài hát bao giờ cũng có giai điệu gồm các nốt liên tiếp nhau, khi mà ta đệm đàn cho giai điệu ấy (tức bài hát ấy) thì phải làm thế nào cái tiếng ùm ùm của đàn mình nó hợp với cái nốt của giai điệu bài hát.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách tìm hợp âm khi chơi guitar Nếu nói nôm na thì nó thế này: một bài hát bao h cũng có giai điệu gồm các nốt liên tiếp nhau, khi mà ta đệm đàn cho giai điệu ấy (tức bài hát ấy) thì phải làm thế nào cái tiếng ùm ùm của đàn mình nó hợp với cái nốt của giai điệu bài hát. Mọi người hay dùng từ gam, thực ra k0 chính xác mà phải dùng là hợp âm , cái việc dò gam chính là tìm các hợp âm để hòa thanh cho giai điệu. - Chính xác thì gam là gì? - Một gam gồm có 7 nốt nhạc, vd gam Đô trưởng có 7 nốt Đồ Rê Mi Fa Sol La Si Đô. Một bài hát sử dụng gam Đô trưởng chỉ sử dụng 7 nốt nhạc này ở những cao độ khác nhau (Đồ, đô, đố ..) (trừ trừơng hợp thăng giáng bất thường). - Thế hợp âm là gì? Hợp âm là hợp của nhiều âm (nốt) (ai k0 hiểu tự nhận mình là ngu nhé ). Thường dùng nhất là hơp-âm-ba, có 3 nốt tạo bởi 2 quãng 3 chông lên nhau (quãng 3 là quãng 3 nốt nhạc. VD: Đồ-(rê)-Mi, Mi-Sol, Fa-La là các quãng 3) - Gam với hợp âm thì liên quan quái gì tới nhau? - Mỗi gam có một hệ thống hợp âm của riêng nó (chính xác là có 7 hợp âm). Bài nào gam Đô Trưởng chỉ sử dụng những hợp âm của gam Đô Trưởng. - Làm thế nào để biết gam này thì có những hợp âm nào? - Quá dễ, lấy 7 nốt nhạc và tạo thành tất cả những hợp-âm-ba có thể. VD Gam Đô Trưởng có các hợp âm sau: Đô-Mi-Son Rê-Fa-La Mi-Son-Si Fa-La-Đô La-Đô-Mi Si-Rê-Fa Để đơn giản thì người ta quy ước tên gọi hợp âm như sau - Tên h/â là tên nốt gốc, trong trường hợp Đô-Mi-Son thì là hợp âm Đô (ký hiệu là C) - Tính chất h/â trưởng hay thứ, tùy thuộc vào cấu tạo. Ở đây, các h/â của chúng ta được xd theo quãng 3, mà có 2 kiểu quãng 3 là q 3 trưởng và q 3 thứ. VD các quãng Đô-Mi, Rê-Fa#, Mi-Son#, Fa-La, Son-Si là 3 trưởng còn Mi-Son, Rê-Fa, La-Đô là 3 thứ (ngay bây h lấy đàn ra tìm hiểu vì sao nhé) Khi đó, nếu h/â có 1 quãng 3 trường ở dưới, 3 thứ ở trên thì là hợp âm trưởng, ngược lại là hợp âm thứ. VD: Đô-Mi-Son thì Đô-Mi là q 3 trưởng, Mi-Son là q3 thứ ,vậy đây là h/â Đô trưởng (kí hiệu C) Son-Si-Rê thì Son-Si là q 3 trưởng, Si-Rê là q 3 thứ, vậy đây là h/â Son trưởng (G) Mi-Son-Si thì Mi-Son là q 3 thứ, Son-Si là 3 trưởng, vậy đây là h/â Mi thứ (Em) La-Đô-Mi thì La-Đô là q 3 thứ, Đô-Mi là q 3 trưởng, vậy là La thứ (Am) Sử dụng những điều trên ta có được 7 hợp âm của gam Đô trưởng là C,Dm,Em,F,G,Am và Bdim (h/â Si giảm, ít khi sd, tạm thời k0 quan tâm tới). Bài nào sử dụng gam C thì chỉ sd 7 h/â trên, nghĩa là với 6 h/â (trừ h/â Bdim) có thể đệm mọi bài hát phổ thông viết trên gam Đô Trưởng. Thế rút cục là đệm thế nào nhỉ? Hì hì có ngay Quy tắc vàng: Hợp âm đệm phải chứa nốt giai điệu (dĩ nhiên là có thể trong 1,2,3... hoặc 1/2,1/3 nhịp sau đó đổi sang hợp âm khác) Thế nghĩa là đoạn nhạc mà giai điệu có các nốt Đô, Mi chẳng hạn thì có thể đệm bằng h/â Đô trưởng (Đô-Mi-Son) hoặc La thứ (La-Đô-Mi). Nếu chỉ có nốt Rê thì có thể đệm bằng h/â Rê thứ (Rê-Fa-La) hoặc Son trưởng (Son-Si-Rê) ... Dĩ nhiên nếu có cả 3 nốt của h/â thì khỏi cần phải chọn. Còn nếu có nhiều hơn 3 nốt của một h/â, hay có nốt k0 thuộc h/â thì sẽ phải chọn ra nốt chính/quan trọng (sẽ nói sau) VD 1/Bài Làng Tôi, gam đô trưởng: Làng tôi xanh ... Đồ----Mi--Son-- ... Quá rõ là phải đệm bằng h/â Đô trưởng © ở đoạn này 2/đoạn khác của bài Làng tôi Nhưng thôi rồi, còn đâu quê nhà ... |Đô----Đô--|Là----Là--|Si----Si-Sòn| ... (dấu | để chỉ ô nhịp) |C-----------|F-----------|G------------| ... 3/Bài Em ơi HN phố, gam La thứ: |Em ơi, H N |phố ... |Mi--Mi----Là-Là-|Fá ... |Am----------------|Dm ... Ta thấy, ở VD 2, ô nhịp đầu chỉ có 1 nốt Đô, mà h/â F(Fa-La-Đô) cũng chứa nốt Đô Am(La-Đô-Mi) cũng thế, ở ô nhịp 2 thì Dm(D-F-A) hoặc Am(A-C-E) cũng đều chứa nốt A, ô nhịp thì có cả Em(E-G-B) cũng chứa cả G lân B. Vậy nên chọn h/â nào thì phù hợp? Tiêu chuẩn chọn h/â : - ưu tiên h/â chủ, gam C thì h/â C là h/â chủ sẽ xuất hiện nhiều nhất, ngoài ra thì bài gam trưởng sẽ có dùng nhiều h/â trưởng hơn và ngược lại. - ưu tiên phách mạnh của nhịp, thưởng là phách đầu, ví dụ điệu Valse: Chình-Chát-chát thì ưu tiên nốt nào nằm vào phách Chình - chú ý số lượng nốt trong ô nhịp, ví dụ ô nhịp |C-D-E-G| thì nốt D có thể bỏ qua và vẫn đệm C bt; hoặc ô nhịp |E-D-D- D| thì cũng có thể bỏ qua cả E là phách mạnh để chơi Dm hoặc G. - chú ý ngữ cảnh, sự cân đối giữa toàn bài, bài buồn thì dùng nhiều hợp âm thứ hơn. Cái này tuỳ bạn cân nhắc! Ở ví dụ 2, chọn C, F và G là do bài hát ở gam Đô trưởng nên ưu tiên dùng các h/â trưởng là F,G; h/â trưởng thể hiện tốt sự trầm hùng. Ngược lại, ở VD 3, ô nhịp đầu thì chỉ có Am chứa cả Mi và Là, nhưng ô nhịp 2 ta phải chọn giữa Dm và F là 2 h/â đều chứa nốt F, ở đây h/â thứ được ưu tiên. Nói như vậy k0 có nghĩa là bạn chỉ có thể chọn 1 trong các hợp âm. Có nhiều cách hòa âm cho một bài hát, chỉ có một điều là có hay hay k0, cách nào hay hơn thôi! VD Em ơi HN phố ... mảnh trăng mồ côi mùa |đông mùa đông năm |ấy ... Mì-- La -- Là--Si--Là--|Si---Là--Si---Là_Si|Đố Cách1: ... -----Am------------------|Em------------------|Am Cách2: ... -----F--------------------|G ...