Cải cách tài chính y tế ở Đông Nam Á: Những thách thức để đạt được bao phủ toàn dân

Trong bài viết này, chúng tôi xem xét cải cách tài chính y tế tại 7 nước thuộc khu vực Đông Nam Á, những nước đang cố gắng hạn chế sự phụ thuộc vào khoản chi trả trực tiếp (bằng tiền túi) của người bệnh, tăng tài chính y tế bằng quỹ chung, và mở rộng sử dụng dịch vụ y tế để dần tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cải cách tài chính y tế ở Đông Nam Á: Những thách thức để đạt được bao phủ toàn dân| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |Caûi caùch taøi chính y teá ôû Ñoâng Nam AÙNHÖÕNG THAÙCH THÖÙC ÑEÅ ÑAÏT ÑÖÔÏCBAO PHUÛ TOAØN DAÂNDr Viroj Tangcharoensathien PhD a, Walaiporn Patcharanarumol PhD a, PorIr MPH b, Prof Syed Mohamed Aljunid PhD c, Prof Ali Ghufron Mukti PhDd, Kongsap Akkhavong MPH e, Eduardo Banzon MD f, Dang Boi Huong MScg, Prof Hasbullah Thabrany PhD h, Prof Anne Mills PhD iNgöôøi dòch: Nguyeãn Quyønh Anh - Buøi Ngoïc LinhTrong baøi vieát naøy, chuùng toâi xem xeùt caûi caùchtaøi chính y teá taïi 7 nöôùc thuoäc khu vöïc Ñoâng Nam AÙ,nhöõng nöôùc ñang coá gaéng haïn cheá söï phuï thuoäc vaøokhoaûn chi traû tröïc tieáp (baèng tieàn tuùi) cuûa ngöôøibeänh, taêng taøi chính y teá baèng quyõ chung, vaø môûroäng söû duïng dòch vuï y teá ñeå daàn tieán tôùi baûo hieåm yteá toaøn daân. Laøo vaø Campuchia laø hai nöôùc ngheøo,chuû yeáu döïa vaøo quyõ coâng baèng y teá cuûa caùc nhaø taøitrôï ñeå tieáp caän ngöôøi ngheøo vaø trong vieäc môû roängchöông trình ra phaïm vi quoác gia ñang coù hai thaùchthöùc lôùn, ñoù laø ñaûm baûo söû duïng quyõ ñuùng muïc ñíchvaø xaùc ñònh ñoái töôïng ngheøo ñuùng tieâu chuaån. Ñoáivôùi Thaùi Lan, Philippines, Indonesia vaø Vieät Namthì baûo hieåm y teá coù nguoàn thu töø löông vaø ñöôïc söûduïng chuû yeáu cho nhöõng ngöôøi lao ñoäng trong khuvöïc chính thöùc[1] (tröø Malaysia), vôùi caùc keát quaû ñaàura khaùc nhau veà maët baûo veä taøi chính[2] ôû moãi nöôùc.Caùc phöông thöùc chi traû khaùc nhau coù taùc ñoäng khaùcnhau ñeán haønh vi cuûa ngöôøi cung caáp dòch vuï vaø khaûnaêng baûo veä taøi chính. Hai phöông phaùp nhaèm baûoveä taøi chính cho ngöôøi khoâng ngheøo naèm ngoaøi khuvöïc lao ñoäng chính thöùc laø moâ hình ñaûm baûo taøichính döïa vaøo thueá vaø cô cheá cuøng tham gia, vôùi caùckhaû naêng khaùc nhau ñeå ñaït ñöôïc ñoä bao phuû toaøn daânmoät caùch nhanh choùng. Khoâng gian taøi khoùa3 vaøhuy ñoäng ñoùng goùp töø löông ñeàu raát quan troïng trongvieäc naâng cao tính baûo veä taøi chính. Môû roäng ñoä baophuû caùc dòch vuï coù chaát löôïng vaø ñaûm baûo nguoànnhaân löïc phuø hôïp cuõng laø ñieàu quan troïng ñeå ñaïtñöôïc bao phuû toaøn daân. Vì caûi caùch taøi chính y teá raátphöùc taïp, naêng löïc cuûa toå chöùc trong vieäc hình thaønhbaèng chöùng vaø thoâng tin cho chính saùch laø raát caànthieát vaø caàn ñöôïc ñaåy maïnh.Ñaây laø baøi vieát thöù 6 trong tuyeån taäp 6 baøi vieátveà y teá taïi Ñoâng Nam AÙ1. Khu vöïc chính thöùc hoaëc khu vöïc lao ñoäng chính thöùc (hoaëc chính quy…) chæ nhoùm daân cö goàm ngöôøi lao ñoäng cho caùc cô quan, ñôn vòñöôïc höôûng cheá ñoä löông vaø baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm y teá.2. Baûo veä taøi chính coù theå ñöôïc hieåu laø vieát taét cho cuïm töø baûo veä ngöôøi daân khoûi caùc ruûi ro do chi phí y teá gaây ra.3. Khoâng gian taøi khoùa laø thuaät ngöõ noùi veà tæ leä cuûa thu töø thueá trong GDP (%), theå hieän khaû naêng thu thueá vaø tính chuû ñoäng trong ñieàu haønhngaân saùch cuûa Chính phuû ñeå chi tieâu cho caùc muïc ñích mong muoán.Taïp chí Y teá Coâng coäng, 4.2011, Soá 18+19 (18+19)35| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |Giôùi thieäuVieäc chi traû tieàn tuùi cuûa hoä gia ñình cho y teá ôûmöùc cao coù theå laøm tan naùt vaø baàn cuøng hoùa hoä giañình. Ñoù laø lyù do chính cho vieäc thoâng qua Nghòquyeát cuûa Ñaïi hoäi ñoàng Y teá Theá giôùi (World HealthAssembly Resolution) naêm 2005 veà baûo veä taøichính[1]. Caùc nöôùc trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, coùsoá daân chieám ñeán 8,7% daân soá theá giôùi, vôùi taêngtröôûng kinh teá nhanh vaø tình traïng ngheøo ñoùi ôû möùcñoä trung bình (14,6%)[2], coù tieàm naêng ñaåy nhanhquaù trình baûo veä nhaân daân khoûi ruûi ro taøi chính vaøñaït ñöôïc bao phuû y teá toaøn daân.Bao phuû y teá toaøn daân (goïi taét laø bao phuû toaøndaân) ñöôïc hieåu laø baûo ñaûm taát caû daân chuùng ñeàuñöôïc tieáp caän vôùi dòch vuï naâng cao söùc khoûe, döïphoøng, ñieàu trò vaø phuïc hoài chöùc naêng vôùi chi phíhôïp lyù[3]. Trieån voïng veà vieäc xuùc tieán theo höôùngnaøy coù veû nhö coøn haïn cheá[4], ñaëc bieät vôùi nhöõngnöôùc maø khaû naêng taøi chính coâng thaáp vaø baûo hieåmy teá cho ngöôøi lao ñoäng thuoäc khu vöïc chính thöùchieän ñang thieáu hoaëc raát nhoû leû, vaø vì vaäy haïn cheávieäc huy ñoäng theâm nguoàn löïc do ñoùng goùp töø quyõlöông. Taøi chính y teá ôû nhöõng nöôùc ñang phaùt trieånphuï thuoäc lôùn vaøo chi traû töø tieàn tuùi (vieän phí)[5],trong khi haàu heát caùc nhaø taøi trôï vaø caùc saùng kieán yteá toaøn caàu, ví duï nhö Quyõ toaøn caàu, ñeàu taäp trungvaøo giaûi quyeát caùc beänh taät hay can thieäp cuï theå hônlaø vaøo toaøn boä heä thoáng y teá roäng lôùn.Thoâng ñieäp chính• Vieäc xaây döïng chính saùch bao phuû y teá toaøn daândöïa treân moái quan taâm laø laøm theá naøo ñeå bao phuûvaø taøi trôï caùc nhoùm daân cö khaùc nhau moät caùchtoát nhaát, ñoù laø nhoùm ngöôøi lao ñoäng chính thöùc,nhoùm ngöôøi ngheøo vaø deã bò toån thöông, nhoùmngöôøi lao ñoäng thuoäc khu vöïc khoâng chính thöùc(lao ñoäng töï do) vaø phaàn coøn laïi cuûa daân soá.• Nhöõng ngöôøi lao ñoäng cho caùc cô quan, ñôn vòchính thöùc coù theå ñöôïc baûo veä taøi chính thoângqua baûo hieåm y teá döïa vaøo löông hoaëc laø cô cheáñaûm baûo taøi chính töø thueá.• Nhoùm ngöôøi ngheøo vaø deã bò toån thöông caàn ñöôïctrôï caáp nhieàu töø ngaân saùch chung. Baèng chöùngôû Laøo vaø Campuchia cho thaáy phöông phaùp tieápcaän ñònh höôùng vaøo phía caàu, ví duï nhö quyõcoâng baèng y teá, toû ra hieäu quaû hôn chính saùchmieãn giaûm phí.36Taïp chí Y teá Coâng coäng, 4.2011, Soá 18+19 (18+19)• Bao phuû caùc nhoùm lao ñoäng töï do vaø phaàn coønlaïi cuûa daân soá vaãn coøn laø thaùch thöùc. Moät soánöôùc nhö Philippin vaø Vieät Nam ñang tìm caùchmôû roäng ñoä bao phuû thoâng qua cô cheá cuøng ñoùnggoùp, vaø moät soá nöôùc khaùc nhö Thaùi Lan laø nöôùcñan ...