Cải cách thể chế kinh tế - chìa khóa cho tái cơ cấu - Báo cáo Kinh tế vĩ mô 2014: Phần 1

Để đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam trong năm và khuyến nghị chính Tài liệu cho các năm tiếp theo, phục vụ cho các nhiệm vụ của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Dự án Hỗ trợ nâng cao năng lực tham mưu, thẩm tra và giám sát chính Tài liệu kinh tế vĩ mô, do UNDP tài trợ và Ủy ban Kinh tế chủ trì thực hiện định kỳ hàng năm xây dựng Báo cáo Kinh tế vĩ mô2014: Cải cách thể chế kinh tế - chìa khóa cho tái cơ cấu. Mời các bạn tham khảo Tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cải cách thể chế kinh tế - chìa khóa cho tái cơ cấu - Báo cáo Kinh tế vĩ mô 2014: Phần 1 BÁO CÁO KINH TẾ VĨ MÔ 2014 CẢI CÁCH THỂ CHẾ KINH TẾ: CHÌA KHÓA CHO TÁI CƠ CẤU 1 BÁO CÁO KINH TẾ VĨ MÔ 2014 CẢI CÁCH THỂ CHẾ KINH TẾ: CHÌA KHÓA CHO TÁI CƠ CẤU Bản quyền © 2014 thuộc về Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và UNDP tại Việt Nam. Mọi sự sao chép và lưu hành không được sự đồng ý của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và UNDP là vi phạm bản quyền. 2 ỦY BAN KINH TẾ CỦA QUỐC HỘI Nhóm Tư vấn chính sách kinh tế vĩ mô (MAG) BÁO CÁO KINH TẾ VĨ MÔ 2014 CẢI CÁCH THỂ CHẾ KINH TẾ: CHÌA KHÓA CHO TÁI CƠ CẤU 3 4 Báo cáo Kinh tế Vĩ mô 2014 được thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Hỗ trợ nâng cao năng lực tham mưu, thẩm tra và giám sát chính sách kinh tế vĩ mô” do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội chủ trì, với sự tài trợ của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDP). 5 6 MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU 9 TÓM TẮT BÁO CÁO 11 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN KINH TẾ VĨ MÔ NĂM 2013 29 Nguyễn Trí Dũng và Tô Trung Thành CHƯƠNG 2. CƠ CHẾ TỶ GIÁ: ĐÁNH GIÁ RỦI RO VÀ GIẢI PHÁP THỂ CHẾ 71 Tô Trung Thành CHƯƠNG 3. ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP TRONG QUÁ TRÌNH TÁI CƠ CẤU DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 93 Nguyễn Đình Cung CHƯƠNG 4. ĐỔI MỚI PHÂN CẤP, PHÂN QUYỀN TRONG QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG 113 Cao Viết Sinh và Nguyễn Anh Dương CHƯƠNG 5. HOÀN THIỆN THỂ CHẾ THỊ TRƯỜNG CHO CÁC HÀNG HÓA VÀ DỊCH VỤ CÔNG ÍCH 141 Đinh Tuấn Minh CHƯƠNG 6. GIA NHẬP WTO VÀ CẢI CÁCH DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở VIỆT NAM 191 Vũ Thành Tự Anh CHƯƠNG 7. MINH BẠCH VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SỐ LIỆU THỐNG KÊ 227 Lê Hồng Giang và Nguyễn Trí Dũng 7 8 LỜI GIỚI THIỆU Để đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam trong năm và khuyến nghị chính sách cho các năm tiếp theo, phục vụ cho các nhiệm vụ của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Dự án “Hỗ trợ nâng cao năng lực tham mưu, thẩm tra và giám sát chính sách kinh tế vĩ mô”, do UNDP tài trợ và Ủy ban Kinh tế chủ trì thực hiện định kỳ hàng năm xây dựng Báo cáo Kinh tế vĩ mô. Báo cáo kinh tế vĩ mô là ấn phẩm được Nhóm Tư vấn chính sách kinh tế vĩ mô (MAG) xây dựng nhằm tổng kết và đánh giá diễn biến tình hình kinh tế vĩ mô của kinh tế Việt Nam và thế giới, phân tích chuyên sâu một số vấn đề kinh tế và chính sách vĩ mô nổi bật trong năm, đồng thời đề cập những vấn đề mang tính trung và dài hạn đối với nền kinh tế, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách. Báo cáo hy vọng sẽ cung cấp tới các vị Đại biểu Quốc hội và các nhà hoạch định chính sách một bức tranh toàn cảnh về tình hình kinh tế của năm, đồng thời thông qua những phân tích chuyên sâu về những vấn đề kinh tế vĩ mô cả trong ngắn hạn và dài hạn sẽ góp phần nâng cao khả năng hoạch định chính sách. Báo cáo kinh tế vĩ mô năm 2014 lựa chọn chủ đề “Cải cách thể chế kinh tế: Chìa khóa cho tái cơ cấu” với mục đích đánh giá những diễn biến kinh tế vĩ mô và chính sách của năm 2013, qua đó chỉ ra một số điểm nghẽn về mặt thể chế đang cản trở quá trình tái cơ cấu và đổi mới mô hình tăng trưởng. Báo cáo được xây dựng gồm 7 chương, trong đó Chương 1 đánh giá tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2013 và 6 chương tiếp theo đi sâu phân tích các vấn đề về thể chế. Cụ thể là đánh giá cơ chế điều hành tỷ giá và những rủi ro đi kèm; đánh giá quản trị DNNN và đề xuất đổi mới khung quản 9 trị DNNN theo thông lệ tốt trên thế giới; đánh giá vấn đề phân cấp, phân quyền trong quản lý vốn đầu tư công; phân tích thực trạng và đề xuất khuyến nghị hoàn thiện thể chế thị trường cho các hàng hóa công ích; đánh giá phản ứng đổi mới thể chế từ sức ép hội nhập kinh tế quốc tế và cuối cùng là đánh giá công tác thống kê Việt Nam - một trong những điểm nghẽn thể chế ít được đề cập trong các nghiên cứu nhưng lại có vai trò quyết định đến chất lượng và sự hiệu quả của các chính sách kinh tế vĩ mô, định hướng chiến lược phát triển kinh tế cũng như công tác thẩm tra, giám sát. Nhận định, phân tích và đánh giá trong báo cáo này thể hiện quan điểm của các tác giả mà không phản ánh quan điểm của Ủy ban Kinh tế cũng như của Ban Quản lý Dự án. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc. TS. Nguyễn Văn Giàu Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội 10 TỔNG QUAN NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA BÁO CÁO Nền kinh tế chưa thoát khỏi vùng trũng suy giảm và vẫn đối diện với nhiều rủi ro Tăng trưởng và lạm phát nhìn tổng thể vẫn chưa diễn ra theo xu hướng tích cực Kinh tế thế giới năm 2013 nhìn chung phục hồi với tốc độ khá chậm, yếu tố cản trở quá trình phục hồi bao gồm thương mại tăng trưởng chậm chạp, tổng cầu trong nước của nhiều nền kinh tế chủ chốt không tăng như kỳ vọng, bất đồng liên quan đến mục đích chính trị sâu xa, lâu dài và lợi ích kinh tế quốc tế, rủi ro vĩ mô ở các nước đang phát triển v.v… Tăng trưởng kinh tế phục hồi chủ yếu được ghi nhận ở nhóm các nước phát triển với nợ công và chính sách tài khóa phần nào được cải thiện, trong khi nhóm các nước đang phát triển và mới nổi, đặc biệt là ở châu Á, vẫn tiếp tục trong tình trạng suy giảm. Trong bối cảnh khó khăn chung của kinh tế thế giới, tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Việt Nam chỉ tăng 5,42% so với năm 2012, cao hơn mức 5,25% năm 2012, nhưng thấp hơn mục tiêu 5,5%. Nền kinh tế vẫn chưa thoát khỏi vùng trũng suy giảm kéo dài từ năm 2010, thất nghiệp và tỉ lệ thiếu việc làm ngày càng gia tăng, đặc biệt là tỉ lệ thất nghiệp của thanh niên, tiền lương thực tế của lao động trên đà giảm sút. Tăng trưởng năm 2013 có được chủ yếu từ đóng góp của ngành dịch vụ (tăng 6,59%, so với 5,9% năm 2012), nhưng mức tăng này vẫn còn khá thấp so với tru ...