Cẩm nang an toàn sức khỏe - Phần 18

Bệnh sán lá gan Sán lá gan có hình dạng tựa như chiếc lá me, màu xám hồng, mỏng, kích thước khoảng 20-30 mm khi trưởng thành, đẻ trứng trong đường mật của các súc vật ăn cỏ như trâu bò, ngựa... Trứng theo đường mật xuống ruột rồi theo phân ra ngoài. Ở môi trường nước ngọt như ao, hồ, đầm, sông, trứng phát triển thành ấu trùng, có lớp vỏ bao bọc bên ngoài, và sống ký sinh một thời gian trong các loại ốc dưới nước (ốc Limnea Truneatula), chuyển thành hâụ ấu trùng. Hậu ấu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cẩm nang an toàn sức khỏe - Phần 18 Cẩm nang an toàn sức khỏe Phần 18 Bệnh sán lá gan Sán lá gan có hình dạng tựa như chiếc lá me, màu xám hồng, mỏng,kích thước khoảng 20-30 mm khi trưởng thành, đẻ trứng trong đường mậtcủa các súc vật ăn cỏ như trâu bò, ngựa... Trứng theo đường mật xuống ruộtrồi theo phân ra ngoài. Ở môi trường nước ngọt như ao, hồ, đầm, sông, trứngphát triển thành ấu trùng, có lớp vỏ bao bọc bên ngoài, và sống ký sinh mộtthời gian trong các loại ốc dưới nước (ốc Limnea Truneatula), chuyển thànhhâụ ấu trùng. Hậu ấu trùng chui ra khỏi ốc và bám vào các loại cây thủy sinh (raumuống, xà lách xoong...). Khi người và súc vật ăn phải rau bị nhiễm, hậu ấutrùng theo thức ăn vào ruột, lớp vỏ vỡ ra và phóng thích các con sán non.Sán non đi xuyên qua vách ruột theo máu vào gan. Chúng sống, trưởngthành, đẻ trứng tại hệ thống dẫn mật trong gan. Trứng theo dịch mật bài tiếtxuống ruột, theo phân ra ngoài để tiếp tục một chu trình mới. Triệu chứng: Ở người, khoảng 15 ngày sau khi ăn thức ăn có ấu trùngsán lá gan, bệnh sẽ tiến triển qua hai giai đoạn sau: - Giai đoạn khởi đầu: Kéo dài 2-3 tháng, sán sẽ từ ruột di chuyển vàogan. Bệnh nhân sẽ có các dấu hiệu như mệt mỏi, đau bụng, tiêu chảy, đaubụng âm ỉ, liên tục ở vùng gan (do gan sưng lên), kèm theo sốt, chán ăn vàđôi khi có ngứa da kiểu dị ứng. - Giai đoạn viêm đường mật: Giai đoạn này sán đến sống trưởng thànhvà đẻ trứng tại hệ thống đường mật trong gan gây ra các cơn đau bụng ởvùng gan, hoặc vùng hông phải. Đau càng lúc càng to do gan ngày càngsưng to. Tính chất cơn đau thường làm cho bệnh nhân và bác sĩ nghĩ là dorối loạn tiêu hoá hay do bệnh dạ dày. Hệ thống ống dẫn mật bị tắc nghẽn,thành ống dẫn mật sưng dày lên làm cho mật không được bài tiết tốt. Hậuquả là dịch mật ứ lại làm cho bệnh nhân vàng mắt, vàng da như những bệnhgan khác. Các dấu hiệu rối loạn tiêu hoá như táo bón... cũng thường hay gặp.Đau bụng có thể bớt sau khi uống thuốc, giảm đau như sau đó tái đi tái lạinhiều lần và có thể kéo dài đến vài tháng, vài năm. Biến chứng: Nếu không được điều trị đúng, bệnh nhân dần suy nhược, kém ăn mấtngủ và thiếu máu. Đặc biệt khi siêu âm bụng thấy có các khối u nhỏ, lạ, nằmrải rác trong gan, và chưa được chẩn đoán rõ ràng, bệnh nhân sẽ rất lo lắng,dễ nghĩ sau là bệnh nhọt gan, ung thư gan và còn suy sụp tinh thần hơn, nhấtlà khi đã dùng qua nhiều loại thuốc kháng sinh, giảm đau nhưng không thấtkết quả. Điều trị: Hiện nay thuốc điều trị sán lá gan tốt nhất là Bithimol hoặcTriclabendazol. Tuy nhiên ở Việt Nam hai loại thuốc này còn khá hiếm vàkhó tìm thấy. Chúng ta có thể dùng: Emetin, hay Praziquantel để điều trị vàhiệu quả cũng khá tốt. Riêng đối với Emetin, không được dùng quá liều hoặctự ý dùng thuốc tại nhà mà phải có sự theo dõi nghiêm ngặt của bác sĩ vìthuốc ảnh hưởng lên cơ quan tim mạch có thể gây ngưng tim đột ngột. Thờigian điều trị là 10 ngày, 1 tháng sau phải tái khám, nếu có dấu hiệu tái phát,phải điều trị đợt nữa. Nói chung, bệnh nhân phải được điều trị nội trú vớichế độ theo dõi sát. Phòng ngừa: - Cần tuân thủ nguyên tắc ăn chín uống sôi. Rau sống phải rửa sạchdưới vời nước chảy khá mạch sau khi ngâm bằng nước muối hoặc nước cópha thuốc tím. Hiện nay, trên thị trường có bán các loại nước chuyên dùngrửa rau, có thể sử dụng theo hướng dẫn trên từng sản phẩm. - Nếu nghi ngờ bị nhiễm sán lá gan, bệnh nhân cần đến có sở chuyênkhoa khám thử máu, làm siêu âm và điều trị. Hiện nay Trung tâm Bệnh nhiệtđới và Bộ môn Ký sinh Trường Đại học Y Dược tại TP HCM có thực hiệncác xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán sớm và chính xác bệnh này. BS Lê Thị Thu Thảo Chương 8: Lao và các bệnh hệ hô hấp Giãn phế quản Giãn phế quản là một bệnh mãn tính, do bẩm sinh hoặc mắc phải,trong đó phế quản nhỏ và trung bình giãn rộng ra, thường có những đợt bộinhiễm. Có thể giãn toàn bộ hoặc khu trú ở một thùy phổi. Bệnh có thể do bẩm sinh (dị dạng trong cấu tạo thành phế quản hoặccác dị dạng khác như tuỵ tạng đa nang, đảo ngược phủ tạng, viêm xoangsàng) hoặc mắc phải (xảy ra sau khi bị áp xe phổi, lao phổi, viêm phế quảnmãn tính, dị vật đường thở). Giãn phế quản thường được phát hiện khi bị cácbệnh khác như cúm, sởi, ho gà, hoặc viêm phế quản mủ. Bệnh bắt đầu từ từ bằng các biểu hiện: ho kéo dài, ho cơn, ho nhiềuvào sáng sớm. Trường hợp giãn phế quản thùy dưới (thể ướt), bệnh nhân khạc đàmnhiều có thể đến 400 - 500 ml/ngày, đôi khi đàm như mủ. Trường hợp giãn phế quản thùy trên, (thể khô) bệnh nhân không khạcđàm mà chỉ ho ra máu nhiều lần, kéo dài. Giãn phế quản là bệnh kéo dài, trong quá trình bệnh có những đợt bộinhiễm (sốt, khạc đàm mủ, khó thở) dần dần xuất hiện những cơn khó thở,những biến chứng thường gặp như tràn dịch màng phổi, áp xe phổi, viêmphổi tái phát..., có thể dẫn đến s ...