Cảm nhận về tư tưởng đất nước của nhân dân trong đoạn trích Đất nước Nguyễn Khoa Điềm

Đất nước là bài thơ viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ miền Nam xuống đường đấu tranh hòa hợp với cuộc kháng chiến dân tộc. Nguyễn Khoa Điềm đã xây dựng lên một hình ảnh Đất nước toàn vẹn - đất nước của nhân dân. Tư tưởng ấy đã khẳng định vai trò của những con người vô danh, bình thường mà không tầm thường. Đó là một đóng góp riêng rất quan trọng của tác giả làm sâu sắc thêm ý niệm về đất nước của thơ ca hiện đại. Sau đây mời các bạn tham khảo tổng hợp 3 bài văn cảm nhận về tư tưởng Đất nước trong bài thơ Đất nước.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảm nhận về tư tưởng đất nước của nhân dân trong đoạn trích Đất nước Nguyễn Khoa ĐiềmVĂN MẪU LỚP 12 CẢM NHẬN VỀ TƯ TƯỞNG ĐẤT NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TRONG ĐOẠN TRÍCH ĐẤT NƯỚC NGUYỄN KHOA ĐIỀM BÀI MẪU SỐ 1: Đề tài đất nước trong thơ thời kì kháng chiến chống Mĩ là một đề tài rộng lớn, ở mỗi nhà thơ có cách cảm nhận riêng mang dấu ấn trải nghiệm riệng của bản thân, đặc biệt là các cây bút trực tiếp cầm súng chiến đấu ở chiến trường như: Nguyễn Duy, Phạm Tiến Duật, Hữu Thỉnh, Thanh Thảo,… Tiêu biểu trong đó là tư tưởng đất nước của nhân dân được thể hiện một cách sâu sắc trong bài thơ “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm. Bài thơ mở đầu bằng chín câu thơ lý giải cội nguồn đất nước để trả lời cho câu hỏi đất nước có từ bao giờ: Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa…" mẹ thường hay kể Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn Đất Nước lớn lên khi dân mình biết tròng tre mà đánh giặc Tóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo, cái cột thành tên Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng Đất Nước có từ ngày đó… Đất nước ra đời trước khi con người có mặt trên trái đất này vì thế không ai biết được cụ thể nó có từ bao giờ, chỉ biết rằng “khi ta lớn lên đất nước đã có rồi”. Nguyễn Khoa Điềm đã mượn mô típ quen thuộc của truyện cổ tích “ngày xửa ngày xưa” để nói lên lịch sử hình thành của đất nước đã từ lâu lắm rồi. Đồng thời nhà thơ còn gắn sự ra đời của đất nước với văn hóa hình thành từ lâu đời, đó là những phong tục tập quán rất quen thuộc trong nếp sinh hoạt truyền thống của dân tộc ta. Phong tục ăn trầu xuất hiện trong cuộc sống hằng ngày với hình ảnh “miếng trầu là đầu câu chuyện”, trong các sự kiện quan trọng của đời người như đám hỏi, đám cưới, đám tang. Bên cạnh đó còn có tục búi tóc sau đầu, hình ảnh cái kèo, cái cột thành tên. Đất nước còn lớn lên cùng với hành trình lịch sử dựng nước, giữ nước và lao động sản xuất để xây dựng đất nước. Hình ảnh nhân dân ta trồng tre để đánh giặc đã rất quen thuộc trong sự tích Thánh Gióng. Công cuộc lao động sản xuất vất vả để làm ra hạt gạo, phải trải qua một nắng hai sương, qua các công đoạn sản xuất: xay, giã, giần, sàng cũng được nhắc đến trong đoạn thơ. Đất nước ra đời cũng gắn với đời sống sinh hoạt tình nghĩa với hình ảnh gia đình, vợ chồng thủy chung. Đây là chính là yếu tố gợi lên sự gần gũi , gắn bó nhất, thiêng liêng nhất trong các yếu tố hình thành nên một đất nước, một dân tộc. Câu thơ kết “Đất Nước có từ ngày đó” như một hình thức quy nạp. Như vậy, cội nguồn đất nước gắn với những hình ảnh bình dị, quen thuộc, bình thường nhất. Đất nước trong quan niệm của Nguyễn Khoa Điềm được hình thành từ không gian địa lý: “Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Đất Nước là nơi ta hò hẹn Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc" Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi" Thời gian đằng đẵng Không gian mệnh mông Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ Đất là nơi Chim về Nước là nơi Rồng ở Lạc Long Quân và Âu Cơ Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng” Đất nước được hình thành nên từ phương diện địa lý qua các hình ảnh giản dị. Đó là hình ảnh sinh hoạt đời thường “anh đến trường”, “em tắm”. Đó là hình ảnh đi vào ca doa truyền thống “con chím phượng hoàng bay về hòn núi bạc”, “con cá ngư ông móng nước biển khơi”. Bài thơ còn mở ra không gian sinh tồn của người dân Việt Nam, đó là phạm vi mà nhân dân ta đã sống qua các triều đại. Không gian tình yêu cũng được tái hiện khi tác giả gắn hình ảnh đất nước với tình yêu đôi lứa qua hình ảnh “anh” và “em”. Đặc biệt, tác giả đã đưa không gian lịch sử vào trong bài thơ. Không gian ấy bắt đầu từ những truyền thuyết nhuốm màu sắc lịch sử, lí giải sự ra đời của các dân tộc anh em “con rồng cháu tiên” cùng các triều đại vua Hùng đã có công dựng nước và giữ nước “nhớ ngày giỗ Tổ”. Đất nươc còn được hình thành từ không gian văn hóa. Không gian ấy gắn với các sự tích: Chim về, Rồng ở, Lạc Long Quân, Âu Cơ cùng truyền thống uống nước nhớ nguồn. Trong tất cả các không gian ấy không thể thiếu bóng dáng và vai trò của con người: “Những ai đã khuất Những ai bây giờ Yêu nhau và sinh con đẻ cái Gánh vác phần người đi trước để lại Dặn dò con cháu chuyện mai sau Hàng năm ăn đâu làm đâu Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ “ Con người Việt Nam đã lao động xây dựng đất nước, chiến đấu chống thù trong giặc ngoài đầy gian khổ. Bên cạnh đó, nhưng người dân còn phải gánh vác nhiệm vụ duy trì nòi giống, giáo dục con cháu về trách nhiệm của bản thân, tiếp nối truyền thống của cha ông. Như vậy mỗi một thế hệ con người Việt Nam đều mang trong mình nhiệm vụ giữ gìn phát huy những gì thế hệ đi trước để lại và đồng thời có cả trách nhiệm với thế hệ tương lai. Đất nước Việt Nam không những được hình thành từ không gian địa lý, lịch sử mà còn được xây dựng từ sự hòa hợp của con người, giữa cái riêng và cái chung: “Trong anh và em hôm nay Đều có một phần Đất Nước Khi hai đứa cầm tay Đ ...