Can thiệp mạch vành trên bệnh nhân Nhồi máu cơ tim (Kỳ 1)

I. Nhồi máu cơ tim là gì? Nhồi máu cơ tim là một tình trạng hoại tử một phần cơ tim cấp tính do giảm sút đáng kể lượng máu cung cấp đến một vùng cơ tim.Đại đa số các trường hợp, nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim là do sự lấp tắc một trong số các động mạch vành nuôi quả tim, do cục máu đông hình thành trong mạch vành khi mảng xơ vữa bị vỡ ra, vốn thường xảy ra trên nền của bệnh cảnh động mạch vành bị hẹp do xơ vữa từ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Can thiệp mạch vành trên bệnh nhân Nhồi máu cơ tim (Kỳ 1) Can thiệp mạch vành trên bệnh nhân Nhồi máu cơ tim (Kỳ 1) I. Nhồi máu cơ tim là gì? Nhồi máu cơ tim là một tình trạng hoại tử mộtphần cơ tim cấp tính do giảm sút đáng kể lượng máu cung cấp đến một vùng cơtim. Đại đa số các trường hợp, nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim là do sự lấptắc một trong số các động mạch vành nuôi quả tim, do cục máu đông hình thànhtrong mạch vành khi mảng xơ vữa bị vỡ ra, vốn thường xảy ra trên nền của bệnhcảnh động mạch vành bị hẹp do xơ vữa từ trước. Một số ít trường hợp, nhồi máucơ tim có thể do co thắt động mạch vành, chấn thương, thiếu máu nặng nề, cấptính… II. Tần suất mắc bệnh Nhồi máu cơ tim là một nguyên nhân tử vong và bệnh tật hàng đầu ở HoaKỳ. Khoảng 1.3 triệu ca nhồi máu cơ tim không tử vong được ghi nhận hàng năm,với tỉ lệ là 600 ca/ 100 000 dân. Trên thế giới, bệnh tim mạch là nguyên nhân gâytử vong của 12 000 000 người mỗi năm, trong đó, nhồi máu cơ tim vẫn là vấn đềphổ biến ở các nước phát triển và ngày càng trở nên phổ biến hơn ở các nước đangphát triển. III. Đối tượng mắc bệnh là ai? - Tỷ lệ mắc nhồi máu cơ tim cao nhất ở nam giới tuổi trên 40 (trung nhiênvà cao tuổi). Tỷ lệ này ở nữ giới theo độ tuổi thấp hơn ở nam song cũng tăng lêngần tương đương ở độ tuổi 5 đến 10 năm sau mãn kinh. Gần một nửa các trườnghợp là gặp ở độ tuổi dưới ngưỡng 60-65. - Nhồi máu cơ tim gặp với tỷ lệ cao hơn đáng kể ở những người hút thuốclá, béo phì, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc gia đình có ngườimắc bệnh tim mạch sớm trước tuổi 60. - Không ít các trường hợp nhồi máu cơ tim xảy ra ngay cả ở người trẻ hoặcngười không hề có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào. III. Triệu chứng của nhồi máu cơ tim Triệu chứng điển hình và thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là cơn đauthắt ngực, có thể trước ngực sau xương ức, hay đau ngực trái với cảm giác đaunhư bị đè ép, bóp chặt ở giữa ngực, diễn ra trong khoảng 5-30 phút (kéo dài hơnhẳn so với cơn đau thắt ngực ổn định thông thường), thường không quá 1 giờ. Cơn đau có thể lan lên vai, cổ, hàm hoặc lan dọc theo cánh tay, đặc biệt làtay trái. Có thể có kèm theo các triệu chứng như vã mồ hôi, buồn nôn, chóng mặthoặc khó thở. Nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim lại biểu hiện như một tình trạngrối loạn tiêu hoá, hoặc chẳng hề có triệu chứng (nhồi máu cơ tim thầm lặng), hoặclại hết sức đột ngột, biểu hiện bằng biến chứng rối loạn nhịp, ngừng tim hay độttử... IV. Chẩn đoán Do tính chất thường gặp, nguy hiểm đến tính mạng và diễn biến nhanhchóng của bệnh, nên phương châm chủ đạo là tránh tối đa bỏ sót. Cần nghĩ tớinhồi máu cơ tim trước biểu hiện đau hoặc tức nặng ở ngực trái mà không cắt nghĩađược do nguyên nhân nào khác gây ra ở một người lớn tuổi, nhất là khi có các yếutố nguy cơ của bệnh tim mạch. - Khi có cơn đau ngực như mô tả, bạn nên ngưng ngay hoạt động, gọi điệnthoại cho thân nhân, nằm nghỉ, có thể sử dụng nitroglycerine ngậm dưới lưỡi (nếuđã được bác sĩ khuyến cáo trước đó). - Nếu cơn đau vẫn không giảm, đặc biệt sau khi ngậm Nitroglycerine dướilưỡi, cần vào bệnh viện hoặc cơ sở chuyên khoa để theo dõi ít nhất 12-24 giờnhằm loại trừ hoặc xác định chẩn đoán. - Chẩn đoán nhồi máu cơ tim dựa vào đặc điểm cơn đau thắt ngực, các biếnđổi trên điện tâm đồ, các thay đổi về nồng độ men tim trong máu diễn ra trong quátrình theo dõi. Nên lưu ý, không phải trường hợp nào cũng có thể dễ dàng chẩnđoán nhồi máu cơ tim ngay lúc nhập viện. Các trường hợp nghi ngờ nhiều, cầnphải theo dõi sát bằng điện tâm đồ và định lượng men tim trong máu, khoảng cáchgiữa mỗi lần tối đa 6 giờ. Chụp động mạch vành bằng thuốc cản quang có hìnhảnh tắc một đoạn động mạch vành do huyết khối là biện pháp chẩn đoán chắcchắn. Đối với một số bệnh nhân có triệu chứng điển hình, nguy cơ biến chứng cao(sốc tim, suy tim nặng, rối loạn nhịp ...), nên chụp động mạch vành ngay để cóchẩn đoán xác định và áp dụng các biện pháp điều trị kịp thời. Những bệnh nhâncòn nghi ngờ có thể sử dụng một số biện pháp chẩn đoán khác như siêu âm tim,nghiệm pháp gắng sức, xạ hình tưới máu cơ tim... tùy từng trường hợp trước khichụp động mạch vành. V. Biến chứng nguy hiểm Nặng nề nhất và không hiếm xảy ra, đó là tử vong. Những biến chứng tiềmtàng, đe dọa tính mạng, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào khi nhồi máu cơ tim bao gồmrối loạn nhịp trầm trọng, suy tim tiến triển, sốc tim và ngừng tim... Một vài trườnghợp, vùng cơ tim bị hoại tử lớn, gây thủng buồng tim (vỡ tim) có thể gây tử vonghoặc đòi hỏi phải phẫu thuật cấp cứu. Những biện pháp điều trị hiện đại như thuốctiêu cục máu đông, can thiệp động mạch vành qua da, kết hợp với điều trị nội khoatích cực từ sớm cho phép ngăn ngừa, hạn chế tiến triển và mức độ ảnh hưởng củacác biến chứng với tiên lượng sống của bệnh nhân trong giai đoạn sớm cũng nhưlâu dài. ...