CAO BAN LONG

Tham khảo tài liệu cao ban long, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CAO BAN LONG CAO BAN LONGTên khoa học: Colla cornus Cervi.Bộ phận dùng: Gạc (sừng) hươu nai.Hươu còn gọi là Lộc (Cervus axis Exl) và nai còn gọi làMê (Cervus unicolor Cuv), là những con vật chân cómóng đơn, họ Ugulata, sống từng bầy trong rừng, hươu vànai đực mới có sừng. Hươu bé hơn nai ba bốn lần, mìnhcó sao trắng (cũngcó thứ không có sao), sừng già lên bốnnhánh mỗi bên; hươu nuôi bé hơn hươu rừng.Nai mình không có sao, sừng già chỉ lên có 3 nhánh, ítnuôi vì hay phá. Nai già còn gọi là chả râu. Hàng năm vàocuối mùa hạ, hươu hay nai cọ đầu vào cây làm cho sừngrụng. Gạc tức là sừng, chỉ là xương không còn lông da.Gạc hươu hay nai thì nghiêng có 4 hay 3 chi ở một bênnhánh; mỗi bộ nặng trên 5 kg, còn tươi chẻ ra thấy vàngngà, không đen, thường lấy ở hươu nai săn bắn được tốthơn thứ bị rụng. Nhưng trái lại cũng có người lại chosừng mới rụng có nhiều khí lực nên tốt hơn. Gạc bị nứt,dập đen thì độc vì cho đó là hươu nai bị hổ cắn, nhưngthật ra thì khó phân biệt là hổ cắn hay bị va chạm mà nứt.Gạc nai Mông Cổ thì đứng thẳng, mỗi chiếc nặng trên 7kg, có 7 chi mỗi bên nhánh, gạc này nấu thì được caovàng.Dùng để nấu cao, người ta cần phân biệt gạc hươu haynai, thường nấu bằng gạc nai hơn vì dễ mua, rẻ tiền, tuynhiên gạc hươu thì vẫn quý hơn.Gạc chia làm mấy loại tốt xấu thứ tự như sau:1. Bao bì: là thứ gạc còn da, lông, chóp sờ thấy mềm, đồlên còn thái được.2. Liên tảng: là gạc còn xương trán nối hai nhánh vớinhau.3. Gạc có đế lồi ra: chứng tỏ sừng mới rụng.4. Gạc có đế lõm vào: là thứ xấu, không dùng.5. Gạc xốp, gẫy, dập: là thứ xấu, không dùng.Thành phần hoá học: gạc có chất keo 25%, calci phosphat30 - 60%, calci cacbonat 1%, chất đạm nước v.v... Caoban long có keratin thuỷ phân cho nhiều acid amin.Tính vị: vị ngọt, hơi mặn, tính ôn.Quy kinh: Vào các kinh Thận, Tâm, Can và Tâm bào.Tác dụng: bổ nguyên dương. Thuốc tư bổ cường tráng.Chủ trị: trị lậu huyết, băng huyết, thổ huyết, đau lưnggối, mỏi chân tay, trị di tinh, đái ra huyết, an thai, thuốcbồi dưỡng.Liều dùng: Ngày dùng 4 - 12g.Cắt thành từng miếng nhỏ để nhai hay ngậm hoặc có thểhoà với rượu hay ăn cháo đường.Có thể hoà cao Ban long (1 phần) vào nước sắc Longnhãn (5 phần) để uống vào lúc sáng sớm và tối trước khiđi ngủ (Lãn Ông). Các cụ già nên dùng chung với mật ongtrước khi đi ngủ.Kiêng kỵ: người có bệnh hư hàn thì không nên dùng.Cách bào chế:Thường một lần nấu trên 30kg gạc thì được độ 7,5kg caoBan long. Nấu cao Ban long có 3 giai đoạn: làm sạch, tẩmnấu và cô.1. Làm sạch: cứ 10 gạc thì dùng 0,200kg phèn chua đổngập nước, đun sôi độ 1/2 giờ (để dễ cạo cái đen bênngoài). Lấy ra dùng bàn chải sắt thép cứng hay cái nạo,cạo kỹ cho hết cái đen. Nếu không cạo kỹ thì sau này caođen không trong và có người cũng cho nó là nguyên nhâncao bị cháy. Rửa, phơi khô, rồi đem cưa từng khúc nhưkhẩu mía độ 5 – 6 cm, chẻ nhỏ làm 2 - 3 mảnh. Chỗ nàocó tuỷ đen thì cần bỏ đi vì đó là nơi vi khuẩn đã phát sinh.Có người kỹ hơn cạo hết cả tuỷ (dù vàng hay đen), vì cholà có mỡ làm cho sau này cao bị chảy. Phơi cho khô.2. Tẩm nấu: cứ 10 gạc đã chẻ nhỏ, tẩm với 1 kg gừng tươigiã nhỏ, để độ 2 giờ rồi sấy khô để nấu cao. Cho gạc vàothùng men hoặc khạp là tốt nhất, xung quanh cái lồngrỗng ở giữa để múc nước cốt ra, đổ ngập nước trên 10cm,đun sôi. Suốt thời gian nấu, lửa phải đều và liên tục. Cứ 2ngày một đêm thì lấy ra một nước. Bên cạnh có thùngnước sôi, cạn đến đâu thì tiếp vào cho đủ mức nước cũ.Có người khuyên nên dùng nước mưa, nước cất thì bảođảm hơn, vì nước giếng, nước sông có nhiều khoáng chấtcó thể là nguyên nhân làm cao bị chảy. Khì nấu thấy nổibọt thì vớt ra. nếu không sau này cũng là nguyên nhânlàm cao có thể bị chảy. Nấu liên tiếp ba nước, khi định lấyra một nước, thì để cạn eho còn 1/2 mới lấy ra. Lọc quahai lần vải đặt trong một cái rây thưa (có người dùng trấuđã rửa, luộc kỹ để lọc) vào một cái chậu men, rồi Can h ở50o - 60o C cho khỏi thiu và chờ nước sau để cùng cô.Riêng nước thứ ba, sau khi lọc rồi để lắng đứng, chỉ lấynước trong ở trên, bỏ cặn, trộn ba nước làm một để côchung.3- Cô cao: khi bắt đầu cô chung thì dùng lửa nhỏ (70 -80oc) trực tiếp. Khi cao gần đặc rồi, cô bằng cách thuỷhoặc trên cát, nhiệt độ phải hạ dần 60 đến 40o C. Lúc nàyphải đánh mạnh, liền tay, đều tay nếu không cao sẽ bịcháy, khê và nước còn lại có thể bị chảy. Khi lấy dao rạchsâu xuống miếng cao, hai mép không khép lại được nữa làđược. Đổ lên khay có khuôn đã bôi mỡ, dầu cho khỏidính. Lấy vải ấm đậy lên, để một đêm hôm sau lấy ra từngmiếng 100g hay 50g (tuỳ theo khuôn ) treo lên phơi âmCan chỗ thoáng gió cho đến khô rồi gói vào giấy bóngkín.Ghi chú:- Mạt cưa gạc: có thể cho riêng vào túi vải cùng nấu vớigạc trong thùng.- Nấu xong nước thử ba, miếng gạc bóp thấy dễ bở tơi lànấu đúng mức, không cần phải nấu lấy nước thứ tư cónhiều chất bột làm cao nặng và mặn, kémtác dụng vàcũng là nguyên nhân làm cao bị chảy.- Cao ban long khác các cao khác ...